Ambtenaren Staphorst trots op hun vergunningensysteem
Ambtenaren ontwikkelden zelf werkwijze voor efficiënte afhandeling vergunningen
Stroperige afhandeling van vergunningaanvragen is niet alleen een ergernis voor bewoners, het kost gemeenten ook veel tijd. Staphorst gooit het roer om. De gemeente vraagt meer huiswerk van initiatiefnemers, maar stelt daar goed vertrouwen en een ruimtecoach tegenover.
Even een bestemmingsplan wijzigen voor een inwoner die zijn huis wil splitsen, kost de gemeente zomaar tweehonderdvijftig ambtelijke uren aan het doorlopen van ruimtelijke procedures en begeleiden van de aanvraag. Omgerekend zo’n vijfentwintigduizend euro. Dat kan goedkoper, sneller en met meer regie voor de initiatiefnemer, stelt Staphorst. De gemeente ontwikkelde er een nieuwe werkwijze voor, waarin sleutelrollen zijn weggelegd voor een ruimtecoach en de Omgevingskamer. Juist voor initiatieven die strijdig zijn met het bestemmingsplan levert dat veel tijdwinst op.
Wie door Staphorst rijdt, kan zich niet direct een voorstelling maken van grootse bouwdrift. De drie kerkdorpen en een handvol buurtschappen in de Overijsselse gemeente tellen samen nog geen 17.000 inwoners. Hoofdkern Staphorst heeft een gedeeltelijk beschermd dorpsgezicht en de gemeente telt bovendien bijna zeshonderd monumenten. De tijd heeft er een beetje stilgestaan. Toch wordt er lustig geklust in Staphorst, zegt Jaap van den Berg, coördinator ruimtelijke ordening van de gemeente. Zelf regie voeren en eigen verantwoordelijkheid nemen zit volgens hem diep ingesleten in de Staphorster volksaard, ook waar het huisvesting betreft. Zelfbouw is in de gemeente bijzonder populair; de gemeente doorloopt er komend jaar naar verwachting zo’n zeventig r.o.-trajecten voor door.
Ambtenaren ontworpen zelf nieuw proces
De trajecten gaan er voor zowel de aanvragers als de ambtenaren wel anders uitzien met de nieuwe aanpak van Staphorst. EPOS heet de werkwijze, een afkorting die precies zegt wat het moet doen: Efficiënte Procesinrichting Omgevingsrecht Staphorst. Bijzonder er aan is dat ambtenaren, in opdracht van de gemeenteraad, zelf een nieuw, modern proces van intake tot en met handhaving ontworpen, licht Dave Schut toe. Vanuit NCOD heeft hij hen bij het traject begeleid. Staphorst heeft daarvoor beproefde werkwijzen uit andere gemeenten aangevuld met nieuwe elementen. Door EPOS ontstaan nieuwe functies (de ruimtecoach), nieuwe instrumenten (Omgevingskamer, Collectief van professionals, Bundelplan) en nieuwe werkprocessen.
Het gemeentebestuur van Staphorst is positief over EPOS. Het sluit aan bij de wens van college en raadsleden om inwoners meer verantwoordelijkheid te geven voor hun eigen plannen en past bij de ambities van de nieuwe Omgevingswet. College, directie en gemeenteraad hebben hooggespannen verwachtingen van de werkwijze, die nu stapsgewijs wordt ingevoerd. Zo moet de doorlooptijd van een vergunning van gemiddeld twaalf naar vijf weken omlaag gaan en nemen de legeskosten voor initiatiefnemers substantieel af.
Lees in Binnenlands Bestuur nr. 1 meer over de onderdelen van de nieuwe aanpak, van Ruimtecoach tot Omgevingskamer.
Neem de adspirant bouwers in het vooroverleg bij de hand in wat wel snel en wat niet snel kan. Maak soepeler bestemmingsregels m.n. t.a.v. de bouwvlakken en de regelingen voor aan- en bijgebouwen en breng daar een staffel aan naar rato van het grondoppervlak. Gevoegd bij het immer uitdijende gebied van vergunningvrij bouwen en de kruimelgevallenregeling waar momenteel hele stokbroden in passen, zou er nauwelijks nog een probleem moeten zijn.