Weer honderden miljoenen extra voor gemeenten

Gemeenten kunnen tot 2022 rekenen op nog eens een half miljard euro extra ten opzichte van het regeerakkoord. De nadere financiële vertaling ervan, de startnota, pakt voor gemeenten nog veel gunstiger uit. 

In de vorige week gepresenteerde startnota van het kabinet Rutte III staan nieuwe accresbedragen opgesomd waarmee het gemeentefonds de komende jaren groeit. Met name in de periode 2020 tot en met 2022 zien de gemeenten hun inkomsten jaarlijks met 500 miljoen euro extra stijgen ten opzichte van de grove ramingen in het regeerakkoord van Rutte III.

Sociaal domein
Dat blijkt volgens gemeentefondsspecialist Dirk Jans van Frontin Pauw vooral te komen door enerzijds een actualisatie van de ramingen van het Centraal Planbureau (CPB), maar anderzijds vooral van het overboeken van extra bedragen van de ministeries Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Sociale Zaken en Werkgelegenheid in die jaren voor het sociaal domein. In 2019 wordt het sociaal domein – inclusief WMO 2007, met name huishoudelijke hulp – overgeheveld naar de algemene uitkering. Vanaf 2020 loopt dat geld dan mee in de zogeheten accressystematiek. Voor de jaren 2018 en 2019 betekent dat dat er voor het sociaal domein nog apart een compensatie in het gemeentefonds komt voor loon/prijsontwikkeling en volume-toename voor het sociaal domein. Dat geld zal overigens nodig zijn om zorgaanbieders te kunnen compenseren.

Kosten klimaatbeleid
Volgens Jans moeten gemeenten er wel rekening mee houden dat er extra lasten op ze af komen. Die vloeien onder andere voort uit de aanzuigende werking van het maximeren van de eigen bijdragen in het sociaal domein. Eenzelfde voorbehoud moet worden gemaakt voor de zogeheten enveloppe-gelden. Daarmee wordt bedoeld dat het kabinet de decentrale overheden verzoekt mee te werken aan de realisatie van hun prioriteiten – zoals de klimaatplannen – waarvan de kosten worden gedekt uit het accres. Hoeveel dat is, zal waarschijnlijk blijken uit het interbestuurlijk akkoord dat na 100 dagen regeren wordt gepresenteerd.