Van Zanen: ‘Wel het zuur, niet het zoet’

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vindt het ronduit zorgelijk dat veel politieke partijen hun plannen willen financieren met een korting van tussen de 600 en 700 miljoen euro op het Gemeentefonds. ‘De opschalingskorting moet van tafel’, meent zowel de VNG als de G32. Ze reageren hiermee op de de analyse van de verkiezingsprogramma’s van elf partijen, die het Centraal Planbureau (CPB) donderdag publiceerde.

Ronduit slecht

Jan van Zanen, voorzitter van de VNG, is boos. En hij doet ook geen moeite om dat te verbergen. ‘Die opschalingskorting moet van tafel,’ zo laat hij de aanwezigen bij een  bijeenkomst over de plannen van de grote steden voor de volgende regeringscoalitie weten. ‘Dit kan echt niet’.  Enthousiast is hij over het feit dat PvdA, SP, CDA, ChristenUnie, D66 en SGP  meer geld uit willen trekken voor jeugdzorg en Wmo. Maar dat er ook zeker acht partijen zijn, waaronder ook een deel van de voornoemde partijen, die hun plannen willen financieren met een greep uit het gemeentefonds, noemt hij ‘ronduit slecht’.

Zuur
‘Zo gaan we niet met elkaar om. De uitvoering van al die beloften en ambities op het gebied van veiligheid, milieu, energie en klimaat liggen natuurlijk gewoon op het bordje van de gemeenten'. We krijgen er wel taken bij, maar er gaat geld vanaf’, aldus Van Zanen. ‘We hebben niet gedeeld in het zoet, maar mogen nu wel opdraaien voor het zuur. ‘ Het steekt hem met name dat het kabinet de gemeente een forse opschalingskorting heeft opgelegd. Het kabinet ging er bij de start vanuit dat veel gemeenten zouden opschalen naar een grootte van minimaal 100.00 inwoners. Deze opschaling zou tot een forse besparing leiden en daarmee een korting oplopend tot een miljard euro in 2025 op het gemeentefonds rechtvaardigen. In juni werd bekend dat bovenop deze korting mogelijk nogmaals een korting van 600 tot 700 miljoen euro zou volgen in 2021. De fusiegolf bleef uit. Het kabinet hield en houdt echter vast aan de opschalingskorting. Dit tot grote onvrede van de gemeenten.

Speerpunten
Tijdens de bijeenkomst in het Atrium van het VNG-gebouw in Den Haag presenteerde de G32 de zes speerpunten voor de volgende regeringscoalitie. Wat de grote steden betreft komt er een ruimtelijk-economische investeringsagenda, waarin het rijk participeert als partner. De stedelijke regio’s zouden zelf een samenwerkingsverband moeten organiseren op zo’n manier dat een kleine minderheid de voortgang niet zou kunnen blokkeren.

Energietransitie
De regie voor de lokale energietransitie en klimaatadaptatie moet bij de steden liggen, vindt de G32. Daartoe moet er een fonds komen, waarin Rijk, bedrijfsleven en corporaties hun krachten bundelen en gemeenten de randvoorwaarden scheppen om te investeren.

Integrale benadering
Verder moet er één regeling komen voor de onderkant van de arbeidsmarkt en blijft één gezin, één plan, één regisseur het uitganspunt in het sociale domein. Deze integrale benadering moet volgens de G32 nog wel verder worden doorontwikkeld. En het is essentieel dat de verschillende aanbieder van zorg in een gezin een gedeelde focus hebben. Dit vergt volgens de steden één budget en één verantwoordelijke van overheidszijde. Deze verantwoordelijkheid is en blijft belegd bij de gemeenten, zo staat in de speerpunten.

Veiligheid
Ook willen de steden een hogere prioriteit voor het lokale veiligheidsbeleid. Dit is volgens de G32 nodig omdat het politiewerk in de steden steeds meer onder druk staat door onder meer bezuinigingen, nieuwe vormen van criminaliteit en overlast. De steden willen extra wijkagenten, zodat de norm van minimaal één agent op 5000 inwoners wordt gehaald.

En tot slot wil de G32 de gemeenten meer financiële armslag geven. ‘Het evenwicht in de financiële verhoudingen tussen rijk en gemeente wordt hersteld en de wetgeving op dit gebied wordt geactualiseerd.’ En de opschalingkorting wordt geschrapt, vindt ook de G32.