Sterke daling waarde aandelenbezit overheden

De verkoop van publieke deelnemingen in met name banken in combinatie met een sterke daling van de baten uit gasinkomsten hebben geleid tot een waardedaling van 15 procent van de aandelenportefeuille van de overheden.

Dat blijkt uit de Publieke Aandelen Monitor 2017, een jaarlijks onderzoek van Boer & Croon Corporate Finance, Berenschot en Pels Rijcken. Het ministerie van Financiën heeft met 85 miljard euro de grootste portefeuille. Op grote afstand volgen Rotterdam (5,4 miljard), Amsterdam (3,6 miljard), Gelderland (2,4 miljard) en Noord-Brabant (2,2 miljard).. 

18 miljard lager

De Monitor 2017 spreekt van een forse waardedaling van de totale aandelenportefeuilles van Nederlandse overheden. Het totaal daalde van 121 miljard euro in 2014 tot 103 miljard euro in 2015. Die afname komt deels door de verkoop van waardevolle deelnemingen zoals ABN AMRO en Vivat, maar vooral door sterk teruggelopen resultaten van energiebedrijven zoals Energie Beheer Nederland. Die afname had te maken met een sterke daling van het rendement door de verminderde productie van gaswinning in Groningen, lagere prijzen en hogere kosten.

Geen overheidstaak

Vorig jaar deden rijk, provincies en gemeenten geen bedrijfsaankopen, maar waren ze wel acht keer betrokken bij een directe aandelentransactie of investering. De Staat was daarbij de meest actieve overheid. Dat leverde de schatkist aanzienlijke eenmalige baten op. Zo was de (gedeeltelijke) beursgang of verkoop van ABN AMRO, a.s.r. en Propertize goed voor 3,2 miljard euro. Het rijk deed die financiële ondernemingen van de hand vanuit de overtuiging dat bankieren en verzekeren geen overheidstaak is en omdat de marktomstandigheden gunstig waren. Daarnaast waren er verkopen uit financiële noodzaak of wettelijke regels, zoals De Koninklijke Nederlandse Munt voor ruim 3,5 miljoen euro en het Zeeuwse Delta voor bijna 500 miljoen euro.

Verwachting

De onderzoekers verwachten een verdere toename van dealactiviteit onder overheden. De Staat zal haar belang in financiële instellingen verder afbouwen, de verkoop van Holland Casino is in voorbereiding en de aandeelhouders van Eneco staan op het punt een besluit te nemen over een mogelijke verkoop van het bedrijf.