Plasterk wil niet af van lokale rekenkamers

Goed toegeruste lokale rekenkamers of rekenkamercommissies zijn van wezenlijk belang. Zij spelen een belangrijke rol bij de invulling van de controlerende taak van de gemeenteraad. Door de op stapel staande decentralisaties en de gemeentelijke budgetten die daarmee groeien, neemt het belang ervan alleen maar toe.

Kamervragen

Dit stelt minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken, PvdA) in antwoord op vragen van het PvdA-Kamerlid Manon Fokke. Als gemeenten te klein zijn om een goede rekenkamer te hebben, moet een gemeenschappelijke rekenkamer in het leven worden geroepen.

Kritiek Algemene Rekenkamer

Zij trok bij de minister aan de bel na felle kritiek die Gerrit de Jong van de Algemene Rekenkamer  uitte in een interview in Binnenlands Bestuur. Hij stelde dat lokale rekenkamers worden verwaarloosd. Gemeenten zetten het mes in hun (onderzoeks)budget, de wetgever is van plan de verplichte evaluatie van de rekenkamers af te schaffen en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) pleit voor de afschaffing van de wettelijke verplichting tot het hebben van een rekenkamer, zo fulmineerde De Jong.

Tegen uitholling

Minister Plasterk hecht grote waarde aan goed functionerende rekenkamers en is geen voorstander van het uithollen ervan, zo blijkt uit zijn antwoorden. De opvatting dat rekenkamers een wezenlijk onderdeel vormen van het gemeentelijke − en provinciale − bestel wordt versterkt door het ‘proces van de decentralisatie en het daarvoor benodigde vertrouwen in de gemeentelijke financiële verantwoording’, aldus de minister in zijn antwoorden.

Schrappen evaluatieverplichting

Het schrappen van de evaluatieverplichting voor colleges vindt Plasterk − gelet op de decentralisatie en de daarmee gepaard gaande overgang van budgetten – dan ook ‘voorbarig’. Een heroverweging van dit voornemen is op zijn plaats, stelt de minister. ‘Bestaande instrumenten stellen gemeenteraden in staat invulling te geven aan hun controlerende taak; ook waar het de decentralisatiemiddelen betreft. Zeker nu de gemeentelijke budgetten gaan toenemen dienen controlemogelijkheden te worden benut’, aldus Plasterk.

Inbreuk gemeentelijk begrotingsrecht

De minister ziet geen brood in het wettelijk opleggen van een begrotingspost voor de rekenkamerfunctie. Dat vindt hij een ‘te grote inbreuk op het gemeentelijk begrotingsrecht’. Wel houdt hij vast aan het bestaan van een (actieve) rekenkamer.

Deugdelijke financiële controle

Met de koepels van gemeenten en provincies gaat Plasterk in overleg over het fenomeen ‘slapende rekenkamers’. Hier heeft de Nederlandse Vereniging voor Rekenkamers en Rekenkamercommissies (NVRR) onderzoek naar gedaan. De bevindingen zijn nog niet bekend. Voor Plasterk staat voorop dat er op ‘lokaal niveau sprake moet zijn van deugdelijke financiële verantwoording en controle.’ Het overleg met de VNG en het Interprovinciaal Overleg (IPO) zou wat Plasterk betreft dan ook moeten gaan over de invulling van die randvoorwaarde en de rol die de lokale rekenkamer(commissie) daarbij kan spelen.