'Miljoenen verspild bij aanbesteding'

Nederlandse gemeenten lopen miljoenen mis omdat zij onvoldoende op de hoogte zijn van de aanbestedingsregels. Dit zeggen aanbestedingsdeskundigen Pieter van den Eijnden van brancheorganisatie UNETO-VNI (installatiesector) en Joost Fijneman van Bouwend Nederland. Ze vinden dat (decentrale) overheden meer onderhands moeten aanbesteden in plaats van openbaar en niet-openbaar.

Onderhands
Voor onderhandse aanbestedingen kan niet iedereen zich ­inschrijven; een aantal partijen wordt uit­genodigd door de ­opdrachtgever. Bij openbare aanbestedingen kan iedereen zich inschrijven. Bij niet-openbare aanbestedingen volgt na de ­inschrijving een selectie van minimaal vijf partijen, waaruit vervolgens een keuze wordt ­gemaakt.

Grote kansen

Van den Eijnden en Fijneman zien grote kansen om kosten te besparen, zowel voor overheden als het bedrijfsleven. De aanbestedingsdeskundigen baseren zich op een onderzoek van consultantsbureaus Sira en Significant. Op basis hiervan stellen zij vast dat er jaarlijks 3.500 projecten zijn die onder de huidige Europese aanbestedingsdrempel van ruim 4,8 miljoen euro liggen en die openbaar en niet-openbaar aanbesteed worden.

Te streng

Gemeenten kunnen bij projecten die onder de Europese aanbestedingsdrempel vallen zelf bepalen vanaf welk bedrag zij een aanbestedingsprocedure opstarten. De meeste gemeenten hanteren volgens Van den Eijnden een grens tussen de 100 en 200 duizend euro. Hij vindt dat gemeenten ‘veel te streng voor zichzelf zijn. Er worden nu vaak onnodig lage drempels gehanteerd, met veel administratieve rompslomp en hoge verwervingskosten tot ­gevolg.’

Van den Eijnden pleit ervoor de drempel voor openbare en niet-openbare aanbestedingen te verhogen naar 1,5 miljoen. Projecten onder dat bedrag zouden onderhands aanbesteed moeten worden.  Uit het onderzoek blijkt dat in 2007 de totale lasten van aanbestedingen ruim 1,1 miljard euro bedroegen. Daarvan kwam 366 miljoen euro voor rekening van de opdrachtgevers, de verschillende overheden.

Drempel verhogen

Onderhandse aanbestedingen zijn volgens het onderzoek van Sira en Significant veel goedkoper. Van den Eijnden en Fijneman gaan uit van een besparing van 25 duizend euro per aanbesteding. Als 70 procent van de projecten onder de Europese drempel voortaan onderhands aanbesteed zou worden, bespaart dat op jaarbasis ruim 65 miljoen euro. Daarvan komt een derde ten goede aan de overheden en de rest aan het bedrijfsleven. Van den Eijnden: ‘Samenwerkingsverbanden bij aanbestedingen zijn leuk, maar als decentrale overheden hun drempel verhogen valt er pas echt winst te behalen.’