Kamervragen over ‘dood geld’ bij zbo’s
Aanleiding was een artikel in Binnenlands Bestuur waarin werd gesteld dat agentschappen en zelfstandige bestuursorganen (zbo’s) ruim een half miljard dood geld op de plank hebben liggen. Er is meer langlopende financiering beschikbaar dan op grond van hun bezittingen nodig zou zijn. Dat betekent dat meer rente wordt betaald dan strikt noodzakelijk.
De CDA-Tweede Kamerleden Harry van der Molen en Evert Jan Slootweg hebben de ministers Ollongren van Binnenlandse Zaken en Hoekstra van Financiën vragen gesteld over de overfinanciering van agentschappen en zbo’s.
Aanleiding was een artikel in Binnenlands Bestuur waarin werd gesteld dat agentschappen en zelfstandige bestuursorganen (zbo’s) ruim een half miljard dood geld op de plank hebben liggen. Er is meer langlopende financiering beschikbaar dan op grond van hun bezittingen nodig zou zijn. Dat betekent dat meer rente wordt betaald dan strikt noodzakelijk. Tot die conclusie kwam bestuurskundige Johan de Kruijf van de Radboud Universiteit Nijmegen na onderzoek van de jaarstukken over 2016 van die zogeheten verbonden partijen. Er was naar schatting circa 800 miljoen euro aan vaste activa aanwezig waar zo'n 1,5 miljard euro langlopende financiering tegenover stond. Hij analyseerde de balansgegevens van alle 30 agentschappen en de 30 grootste zbo’s van het rijk – die met bedrijfsvoeringkosten boven de 10 miljoen euro.
Toezicht
De CDA-Kamerleden willen nu van de ministers weten of het waar is dat bij de agentschappen (zoals bijvoorbeeld Staatsbosbeheer en de Autoriteit Financiële Markten) en zbo’s (zoals onder andere Shared Service Center ict en het Rijksvastgoedbedrijf) meer lang vermogen aanwezig is dan beschikbare vaste activa.
Dat er bij agentschappen en zbo’s zoveel dood geld zit, zegt volgens De Kruijf ook iets over de manier waarop er in Nederland toezicht wordt gehouden. De Kamerleden vragen zich af of de verhouding tussen lang vermogen en vaste activa een rol speelt bij het toezicht op de agentschappen en zbo’s. En als dat niet zo is, of dat toch niet een vast onderdeel van het toezicht zou moeten worden.
Geld terug
Van der Molen en Slootweg zijn benieuwd naar de mogelijkheden die de ministers zien om de vastgestelde overfinanciering van agentschappen en zbo’s tegen te gaan en af te bouwen. Als er daarvoor niet voldoende instrumenten blijken te zijn, vernemen zij graag welke er nodig zouden zijn.
De Kamerleden vragen de ministers of ze het gesprek met de agentschappen en zbo’s aangaan om de onnodige middelen terug te laten storten naar de opdrachtgever en wanneer ze denken die overtollige middelen terug te hebben.
Maar heerlijk hoor. Kamervragen stellen zonder eigen verantwoordelijkheid.
Als de kamer en moederdepartementen nu eens zelf zorgen voor standvastig beleid, in plaats van dat gezwabber van de afgelopen jaren, hoeven de uitvoerende diensten en ZBO's niet zulke buffers aan te houden voor de uitvoering van transities, personeelsmobiliteit, versnelde afschrijvingen of continue ombouw van ICT, facilitair en huisvesting.