Gros gemeenten koopt niet duurzaam in

Acht op de tien gemeenten kopen niet duurzaam in. Dat blijkt uit een benchmark van Natuur & Milieu naar duurzaam inkopen van vervoer. De gemeente Leeuwarden geeft het beste voorbeeld.

In het onderzoek zijn 145 gemeenten gerangschikt die vanaf medio 2015 tot de eerste helft van 2016 een aanbestedingstraject voor mobiliteitsinkoop hebben doorlopen. Dat betreft het eigen wagenpark van de gemeenten, leerlingenvervoer en Wmo-vervoer. De resultaten kwamen tot stand door 85 aanbestedingen te screenen. Doel van het onderzoek is om gemeenten te stimuleren om hun wagenpark te verduurzamen.

Inkoopeisen
Het onderzoek toont aan dat de landelijke criteria voor Wmo en leerlingenvervoer verouderd zijn: ze stammen uit 2011. Ze zijn onvoldoende om duurzaamheid te borgen. De CO2-criteria gaan veel minder ver dan inmiddels gebruikelijk is in de zakelijke markt. Volgens Maarten van Biezen, hoofd mobiliteit bij Natuur & Milieu, is het zaak om de inkoopeisen aan te passen aan deze tijd. ‘Die aanpassing is aangekondigd maar nog steeds niet gerealiseerd’, zegt hij.

Groen gas
In de benchmarkt scoort Leeuwarden het hoogst op de ranking: een 8,1. Leeuwarden staat alleen voertuigen toe die rijden op groen gas of elektrisch. Ook de gemeente Den Haag scoort hoog met een 7,9. Een groot aantal gemeenten, waaronder Amsterdam, scoort een dikke onvoldoende. Van Biezen: ‘Opmerkelijk dat juist een stad als Amsterdam, dat vooroploopt op duurzame mobiliteit met elektrische taxi’s en een milieuzone, niet om duurzame voertuigen vraagt bij hun leerlingenvervoer.’

Simpele eisen
Op luchtkwaliteit voldoen de meeste gemeenten aan de minimumeis door de voorgeschreven Euronorm te vragen. Op klimaat scoren de meeste gemeenten slecht doordat er geen CO2-eis aan de voertuigen wordt gesteld. Positief is dat er vaker specifiek om elektrisch rijden of groen gas wordt gevraagd. Simpele aanvullende eisen , zoals zuinige banden of bandenspanningsmeter, worden bijna niet opgenomen. Alleen het toepassen van Het Nieuwe Rijden door de chauffeur wordt in de meeste gevallen gevraagd. Vorig jaar voerde Natuur & Milieu hetzelfde onderzoek uit onder 71 andere gemeenten die een tender hadden uitgeschreven. Ook daaruit bleek dat de meeste gemeenten niet aan de inkoopeisen voldeden.

Alternatieven
Voor gemeenten met duurzaamheidsambities doet Natuur & Milieu een aantal inkoop-suggesties. Eén ervan is het eisen van maatregelen die brandstofbesparing opleveren. Er is een brandstofbesparing van ongeveer veertig procent mogelijk door het inzetten van zuinige voertuigen, Het Nieuwe Rijden, zuinige banden en applicaties in de auto zoals een start-stopsysteem of een schakelindicator. Die maatregelen leveren naast milieuwinst ook een aanzienlijke kostenbesparing op. Een andere aanbeveling is over te stappen op duurzame brandstoffen: elektrisch rijden op groene stroom of rijden met waterstofvoertuigen. Verder kunnen met slimme logistiek of bundeling van de verschillende typen doelgroepenvervoer en het reguliere openbaar vervoer de gereden kilometers worden verminderd. Dat levert zowel een kostenbesparing als milieuwinst op. Voor het eigen wagenpark zijn er alternatieven voor de auto, zoals een aantrekkelijke fietsregeling, een flexibele mobiliteitskaart en het aanbieden van deel- of poolauto’s.