Gemeenten lenen miljarden van provincies

Provincies lenen in toenemende mate geld uit aan gemeenten. De teller staat inmiddels op 2,9 miljard euro.

Dat is een miljard euro meer dan twee jaar geleden. Dat blijkt uit vandaag gepubliceerde gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek, CBS.

Verlaging overheidsschuld

De decentrale overheden zijn elkaar onderling meer geld gaan lenen sinds ze eind 2013 door het kabinet verplicht werden hun overtollige middelen bij het ministerie van Financiën dan wel bij elkaar te stallen. Het kabinet nam de maatregel van het schatkistbankieren om daarmee de totale overheidsschuld te verlagen. Schulden tussen overheden tellen onderling namelijk niet mee voor die overheidsschuld.

Door meer van elkaar en minder op de financiële markt te lenen hebben decentrale overheden en het rijk de overheidsschuld weten te verlagen. De totale schuld van de overheid bedroeg eind juni bijna 450 miljard euro. De overheidsschuld is aan het eind van het tweede kwartaal van 2015 uitgekomen op 67,1 procent van het bbp. Dit is de laagste schuldquote sinds twee jaar. Was alles buiten de overheid geleend, dan zou de schuld 68,8 procent van het bbp bedragen.

Financiële markt

Voor de verplichting van het schatkistbankieren konden decentrale overheden hun overtollige middelen ook al bij het ministerie stallen, maar gebeurde dat veel minder. Halverwege 2015 hadden decentrale overheden voor 8,7 miljard euro in de schatkist gestald. Daarvan is bijna twee derde afkomstig van de provincies – 5,2 miljard euro. Gemeenten hebben bij het rijk 1,6 miljard euro staan, waterschappen iets meer dan 100 miljoen euro en gemeenschappelijke regelingen 1,7 miljard euro.

Naast een schuldverlagend effect voor de overheid als geheel levert schatkistbankieren een lager kredietrisico voor de lagere overheden op. Omgekeerd hoeft het ministerie van Financiën minder beroep te doen op de financiële markt om uitgaven mee te financieren.

Vastgezet tegoed

Bij de introductie van het schatkistbankieren ging het kabinet uit van een schuldverlagend effect dat op termijn oploopt tot 19 miljard euro. Omdat bestaande langlopende leningen en vastgezette tegoeden buiten de overheid niet hoeven te worden opengebroken, duurt het enige jaren voordat dat effect volledig is bereikt.