Diftar in Deventer: meer gescheiden afval, meer boetes

De invoering van het afvalscheidingssysteem Diftar in Deventer heeft na een half jaar geleid tot 37 procent minder restafval, maar ook tot een vervijfvoudiging van het aantal boetes. ‘Niet de burger, maar de vervuiler betaalt.’

Minder restafval door Diftar
Diftar legt de gemeente Deventer geen windeieren, zo lijkt het althans op het eerste gezicht. Een half jaar na de invoering van de gedifferentieerde tarieven die gekoppeld zijn aan gescheiden afvalinzameling blijkt dat Deventenaren 37 procent minder restafval aanboden en 41 procent minder grof vuil. ‘Onze doelstelling was om eind 2014 op 150 kilo restafval per inwoner te zitten, maar daar zitten we naar verwachting eind dit jaar al op’, aldus de voorlichter van wethouder Jos Pierey (PvdA).

Boete als kostendekkend bedrag
Daarbij nam het illegaal dumpen van afval toe met 25 procent en liep het aantal boetes voor foutief aanbieden van afval en het dumpen van afval op van 157 in heel 2012 tot 714 in het eerste half jaar van 2013. Van Diftar als melkkoe wil hij echter niet weten. Hij spreekt liever over een “kostendekkend bedrag”. ‘De gemeente verdient hier geen geld aan. In de 91 euro boete zitten kosten voor de melding, het onderzoek, het zoeken van de afzender, het afvoeren, het proces-verbaal, de nota en de incasso.’ Zo beschouwd is een bedrag van 91 euro een “prikkie”.

Diftar is een gevoelig onderwerp
Diftar is nu eenmaal een gevoelig onderwerp met veel voor- en tegenstanders, legt de woordvoerder uit. ‘In het begin zie je dan veel vormen van, netjes gezegd, anticiperen op regelgeving. Je hebt mensen die het afval extreem gaan scheiden en je hebt mensen die “alternatieve afvoerroutes” gebruiken. Dan moet je ook corrigerend zijn. We houden intensievere controles om zwerfafval te voorkomen. Vorig jaar bestreden we excessen, nu zijn we aan het handhaven. Dat verklaart ook het hoge aantal boetes. We willen goed gedrag belonen en niet de rekening neerleggen bij de burgers die zich aan de regels houden, maar bij de mensen die afval dumpen: de vervuiler betaalt.’

Preventieve werking door hoger opsporingslevel
De verwachting is dan ook dat het aantal boetes naar verloop van tijd zal afnemen. ‘Dat is wel de ervaring in andere Diftar-gemeenten. Er gaat een preventieve werking vanuit. We zien al dat het aantal boetes in het tweede kwartaal lager is dan in het eerste kwartaal. We hebben ook extra geïnvesteerd in de opsporingscapaciteit. Dat bouwen we aan het eind van het jaar weer af.’ De grote toename van het illegaal dumpen verklaart de woordvoerder ook uit het hogere opsporingslevel: wie meer zoekt, zal ook meer vinden. De cijfers vallen trouwens mee. De stijging is van 22 naar 28. ‘En dumping gaat vaak niet om restafval.’

1-0 voor Pierey
Op de vraag of huishoudens in Deventer ook daadwerkelijk tien euro goedkoper uit zijn, zoals wethouder Pierey in januari beloofde, is lastiger te beantwoorden voor de gemeente. ‘Zeker differentiatie naar type huishouden is lastig. We kunnen wel differentiëren naar afvoermiddel. Het aantal standaardcontainers blijft van 140 liter blijft achter bij de prognoses. Dat betekent dat mensen geld terug krijgen. Dat is 1-0 voor Pierey, zou ik zeggen. In de containers van 240 liter spelen we waarschijnlijk quitte.’

Meningsverschil met Coelo
Bij de invoering van Diftar was er een groot “meningsverschil” tussen wethouder Pierey en onderzoeksinstituut Coelo. De laatste had net een onderzoek uit waarin Deventer uit de bus kwam als gemeente met de grootste lastenverzwaring voor de burger. Door de invoering van Diftar zouden de woonlasten met 10 procent stijgen. Pierey noemde de berekening van Coelo “broddelwerk”, maar werd daarna weer weersproken door Coelo.

Tegemoetkoming voor zieken
De voorlichter laat verder weten dat mensen die niet kunnen besparen op afval, omdat ze bijvoorbeeld veel medicijnen moeten gebruiken, een tegemoetkoming krijgen. Een punt waar de gemeente nog wel aandacht aan wil besteden is het aantal halfvolle vuilniszakken in containers. ‘Dat is zonde.’ Het zit hem niet in bijvoorbeeld stinkende luiers dat mensen de zakken sneller weggooien. ‘Nee, daar hebben we ook een aparte inzameling voor.’ In september stuurt het college een uitgebreidere evaluatie naar de gemeenteraad.