148 gemeenten krijgen minder geld

De herverdeling van het gemeentefonds pakt gunstig uit voor 255 gemeenten. 148 gemeenten krijgen juist minder geld vanaf volgend jaar.

Dat blijkt uit brief van minister Plasterk van Binnenlandse Zaken (BZK) aan de Tweede Kamer over de nieuwe verdeling van de algemene uitkering in het gemeentefonds per 2016.

Voorlopig totaalbeeld

Op hoofdlijnen, zo schrijft de PvdA-bewindsman, is er een herverdeling van grotere gemeenten naar kleinere gemeenten. Dat is het gecombineerde effect van alle nieuwe verdeelformules van de zogeheten tweede fase. Het groot onderhoud van het gemeentefonds – de belangrijkste bron van inkomsten van veruit de meeste gemeenten – was nodig omdat de oude verdeling van rijksgelden over de gemeenten in de loop der jaren scheef was gegroeid: de verdeling van de middelen sloot niet meer aan op de daadwerkelijke uitgaven. Met nieuwe criteria en verdeelmaatstaven worden die middelen vanaf 2016 op een andere manier over de gemeenten verdeeld. Nadat eerder al het grootste deel van de zogeheten uitgavenclusters op de schop was genomen, is dat nu gebeurd voor de clusters werk en inkomen, brandweer en rampenbestrijding, en volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing.

Negatief herverdeeleffect

De verschuiving van grotere naar kleinere gemeenten bedraagt in totaal 40 miljoen euro. Het zijn vooral de kleinere gemeenten die er meer dan 3 procent op vooruit gaan: 31 van de 39 gemeenten in die grootteklasse hebben minder dan 30.000 inwoners. In totaal hebben 255 gemeenten een positief herverdeeleffect en 148 gemeenten een negatief herverdeeleffect.

Begrotingsvoorbereiding

De minister geeft er wel de waarschuwing bij dat het gaat om een voorlopig totaalbeeld van de uitkomst van de tweede fase. Het gaat om de stand van het uitkeringsjaar 2014. De in de brief aan de Tweede Kamer gepresenteerde herverdeelbeelden zijn volgens Plasterk gebaseerd op de cijfers en standen van 2014 en zijn daarmee een tussenstand. In de meicirculaire 2015, die naar verwachting ergens deze week verschijnt, zullen ze zijn geactualiseerd naar uitkeringsjaar 2016. In de komende meicirculaire worden de actuele per gemeente gepresenteerd. Alle gemeenten weten dan waar ze in hun begrotingsvoorbereiding rekening mee kunnen houden.