Rotterdam bouwt geavanceerd 3D-model van de stad

Tot hoe ver reiken de wortels van bomen in de gemeente? Op welke diepte zitten de ondergrondse containers precies? Hoe beweegt geluid zich door de stad? Rotterdam werkt aan een 3D-model die gebruikers vanachter hun PC van antwoorden kan voorzien. Rotterdams adviseur Basisinformatie Rob Poll van Dasselaar legt aan Binnenlands Bestuur uit hoe een 3D-model van de stad de gemeente en burgers veel kan opleveren.

Gesprek aangaan met beoogde gebruikers

Rotterdam lanceerde in 2010 al eens een 3D-model van de stad, maar deze versie was voor de meeste gemeenteambtenaren te specialistisch van aard om voor hun echt functioneel te zijn. Het vorige model was voornamelijk geschikt voor de experts op het gebied van Geoinformatie systemen.
 

Toch zag de gemeente wel brood in de technologie.  In 2014 ontstonden de plannen voor een nieuw 3D Geo Informatie Systeem (GIS-model) ‘We zijn in gesprek gegaan met de beoogde gebruikers van het nieuwe 3D-model. Dat zijn onder meer de beheerders van kabels, stedelijk ontwerpers, vergunningverleners en de beheerders van allerlei gemeentelijke objecten zoals lantaarnpalen en kabels en leidingen. We brachten hun behoeften in kaart en hebben op basis daarvan een plan van aanpak opgesteld.’

Energieanalyses
In 2015 volgde er een ‘proof of concept’ van het 3D-model, waarin onder meer de bomen, kabels en leidingen waren uitgewerkt.  Voor de weergave van de gebouwen in het model is in 2016een aanbesteding gedaan. Deze is nog in uitvoering. De verwachting is dat het model halverwege dit jaar gereed is voor gebruik. ‘We spelen met het 3D-model eveneens in op de naderende Omgevingswet’, aldus Poll van Dasselaar. Met dank aan 3D-technologie kan het volgens hem bijvoorbeeld eenvoudiger worden om vergunningen aan te vragen. ‘Het model kan dan ingezet worden bij toetsingen van bestemmingsplannen en er kunnen energieanalyses mee uitgevoerd worden. We zien op het scherm onder meer hoe geluid zich verspreidt. Geschikte locaties aanwijzen voor zonnepanelen is dan ook vanachter de pc te doen.'
 

Boomwortels en ondergrondse containers
Het 3D-model is een goede stap richting een transformatie van Rotterdam tot ‘Smart City’, zo vertelt Poll van Dasselaar. Het 3D-model werkt slimme oplossingen in de hand. Eventuele problemen bij nieuwe bouwplannen kunnen heel eenvoudig blootgelegd worden met een simulatie. ‘Met het 3D-model kunnen er allerlei simulaties gemaakt worden van mogelijke veranderingen in de stad. Neem bijvoorbeeld de van Nellefabriek,  die is opgenomen in de werelderfgoedlijst van UNESCO. Wanneer er hoogbouwprojecten worden gepland, kunnen we met het 3D-model vanachter de pc bekijken of deze het zicht op de fabriek belemmeren. Met het model hebben we ook inzicht in de bodem: tot hoever reiken aanwezige boomwortels precies? Welk volume hebben ondergrondse containers? Hoe groot is de fundering van een lantaarnpaal? Waar lopen de kabels en leidingen?’

Burgers betrekken
Rotterdam werkt met het 3D-model toe naar ‘2020’. Tegen die tijd moet er een nog geavanceerder model klaarstaan met onder meer real time informatie over verkeersstromen, actuele waterstanden, en de vulgraad van de afvalcontainers. De toekomstvisie is een digitale stad met een vergelijkbare dynamiek als de fysieke stad.' Voor burgers ontstaat er met het model ook meer inzicht. Ze zien bijvoorbeeld alvast hoe geplande projecten eruit komen te zien en wat de gevolgen in de wijk zijn. Je kan het 3D-model ook tonen op burgeravonden, waardoor ruimtelijke plannen beter kunnen worden uitgelegd aan de burger. Ze begrijpen keuzes van de gemeente daardoor mogelijk beter.’ 
 

Samenwerkingen
Rotterdam werkt in de ontwikkeling samen met de gemeente Den Haag, omdat zij eveneens werken aan een 3D stadsmodel. ‘Buiten de landsgrenzen werken we ook samen met onder meer Wenen, Singapore, Helsinki en Hamburg om onze kennis uit te wisselen. Daarnaast zijn ook partijen als Geonovum, TU Delft en Kadaster betrokken.’