'Blockchain wordt een wildwest voor consultants'

Gemeenten reageerden in het verleden vaak langzaam en kritisch op technologische vernieuwingen, maar bij de huidige ‘blockchain-revolutie’ is daar geen sprake van. Op congressen staan de ambtenaren in de rij voor workshops. Maar ook dure consultants zonder track-record schieten als paddenstoelen uit de grond. ‘Gemeenten moeten eerst zélf kennis vergaren voor ze met consultants in zee gaan’, vindt blockchain-programmaleider Marloes Pomp.

'Blockchain is echt een hype geworden'

Tegenover Binnenlands Bestuur vertelt Pomp onder meer over het huidige grote enthousiasme bij gemeenten over blockchain. ‘Het enthousiasme is echt groot, dat had ik van tevoren nooit verwacht’, vertelt ze.  Pomp is ongeveer twee jaar blockchain-programmaleider binnen de Nederlandse overheid. In haar eerste maanden was ze nog veel bezig met bestuurders voor het onderwerp te enthousiasmeren, maar al snel was dat niet meer nodig. ‘Blockchain is echt een hype geworden. Dat heeft natuurlijk ook met de bitcoin te maken, zelfs mijn moeder weet nu wat dat is. De nieuwsgierigheid naar blockchain is daardoor snel gewekt. Bij workshops komen niet alleen ambtenaren die affiniteit hebben met technologie, ook ‘gewone’ ambtenaren zijn nieuwsgierig.’

 
Bestuurders willen beter voorbereid zijn op de toekomst
De angst en onwennigheid bij gemeenten, zoals Pomp die eerder constateerde bij bijvoorbeeld de opkomst van sociale media en innovatieve ondernemingen als Airbnb en Uber, is er onder ambtenaren bij blockchain niet. Pomp: ‘Een blockchain-experiment is ook goed te behappen als je het bijvoorbeeld vergelijkt met quantum computing of kunstmatige intelligentie, waar ook veel mogelijkheden liggen voor de overheid. Ik geef trainingen aan topambtenaren, die zijn heel welwillend. Ze hebben een goede basiskennis over technologie en stellen gerichte vragen.’ Het zou volgens Pomp goed kunnen dat bestuurders hebben geleerd van het verleden. ‘Gemeenten waren nogal laat met de internetrevolutie. We voeren nu pas de discussies over privacy en omgaan met data. Bestuurders willen beter voorbereid zijn op wat er aankomt qua nieuwe technologieën.’

'Gemeenten laten zich al snel alles aanpraten'
Volgens Pomp zal vrijwel elke gemeente zich binnen afzienbare tijd met blockchain bezighouden. Ook vermoedt ze dat het niet lang zal duren voordat bewoners met eigen initiatieven gemeenten zullen meenemen. ‘Maar niet iedere gemeente is even goed onderlegd. Ze vertrouwen al snel de blockchainexpert en laten zich van alles aanpraten.’ Zelf zag Pomp op een blockchainbijeenkomst al eens een paar consultants de blockchainoplossing van de gemeente Zuidhorn voor het Kindpakket presenteren. ‘Ze vertelden dat ze gemeenten konden helpen met het implementeren van het Kindpakket. Terwijl wij hard werken aan opensource-oplossingen, wordt het dus alsnog ‘verkocht’. Inkopers hebben dat niet altijd even snel in de gaten. Die zijn nog gewend aan licentiemodellen en werken met leveranciers. Ze weten niet dat het met Blockchain anders kan.’

Eerst zelf kennis vergaren
Volgens Pomp schieten de blockchainconsultants ‘als paddenstoelen uit de grond. Ik raad gemeenten aan om goed contact te houden met elkaar. Dat er mensen zijn die straks geld verdienen aan blockchain is niet erg, maar ik hoop wel dat gemeenten eerst zélf de kennis vergaren. Ze moeten zich verdiepen in de inkoop, omgaan met blockchaincode en nadenken over met wie ze in zee gaan. Informeer eerst goed bij collega-gemeenten. Blockchain begint een beetje wildwest te worden.’