BAG blijft gemeenten bezighouden

Wat de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) voor personen is, moet de BAG voor alle adressen en gebouwen in Nederland worden: Eén landelijk register met actuele en eenduidige gegevens. Tot nu toe wordt deze informatie door meerdere instanties op verschillende manieren bijgehouden, vaak met afwijkende schrijfwijzen of definities. Eén centraal register moet zorgen voor meer efficiëntie en betrouwbaarheid. Koppelingen met andere basisregistraties moeten ook mogelijk worden. Gemeenten beheren de gegevens in het BAGsysteem. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu coördineert de totstandkoming, het beheer zal worden uitgevoerd door het Kadaster.

Aansluiting op de BAG was voor veel gemeenten geen gemakkelijke opgave. Dat blijkt wel uit het feit dat Apeldoorn als pilotgemeente al in maart 2006 startte met voorbereidingen, maar inmiddels tot het selecte groepje hoort dat de deadline niet heeft gehaald. De verklaring hiervoor is te vinden in ‘te hoge ambities’. ‘We wilden vòòr december vorig jaar de volledige inhoud van de BAG op orde hebben én dat ook koppelen aan de GBA en WOZ. Achteraf blijkt dat dit niet realistisch was’, aldus woordvoerder Arnoud van der Steen. Meerdere wisselingen in projectleiderschap droegen ook niet bij aan een soepele voortgang. ‘En er is te weinig gestuurd op de planning. Daar moeten we de hand in eigen boezem steken.’ Nog vorig jaar november is intern een nieuwe projectleider aangesteld om de boel vlot te trekken.

Fraudebestrijding

Vertragingen in het BAG-traject worden door het ministerie hoog opgenomen. In januari 2010 werd al gesteld dat het ‘maatschappelijk onaanvaardbaar’ zou zijn als gemeenten niet tijdig op de BAG kunnen aansluiten. Woordvoerder Paula de Jonge licht toe: ‘Eén enkele gemeente kan het gebruik van de BAG voor heel Nederland blokkeren. De veiligheidsregio Noord- en Oost- Gelderland bijvoorbeeld, kan de aanrijroute van de brandweer niet op de BAG baseren totdat Apeldoorn aangesloten is. Tot die tijd wordt er oude, minder goede, informatie gebruikt. Het rendement van de investering van circa 200 miljoen in de BAG, komt daarmee onder druk te staan.’ De vertraagde gemeenten Apeldoorn en Oss werden afgelopen januari publiekelijk bestempeld als ‘risicogemeenten’, die het gebruik van de BAG ‘frustreren’ voor heel Nederland.

Oss vindt dit ‘zwaar overdreven’. Volgens woordvoerder Willem van den Elzen is ‘frustreren’ niet aan de orde. ‘Het koppelen van de oude systemen en het uniformeren van alle gegevens was bepaald niet eenvoudig. Daarbij is op 1 januari de gemeente Lith opgegaan in de nieuwe, grotere gemeente Oss. Beiden gebruikten verschillende systemen.’ Oss verwacht een dezer dagen toestemming van het ministerie om aan te sluiten. Apeldoorn heeft haar ambities bijgesteld en er wordt ‘constructief samengewerkt om zo snel mogelijk de aansluiting te realiseren.’ De deadline is nu gezet op medio april. Over de ferme taal van het ministerie in de media was Apeldoorn ‘erg verbaasd’. ‘Wij hebben wekelijks overleg met het ministerie. Ze weten precies waar we staan.’

Verplicht

Ook zonder extra complicaties is implementatie en gebruik van de BAG niet altijd vanzelfsprekend. Neem Lelystad, die als derde gemeente in Nederland in juni 2009 al klaar was met de aansluiting. Lelystad had veel voordeel van het feit dat ze een jonge gemeente is en zodoende gebruik kon maken van de gegevens van de Rijksdienst voor IJsselmeer polders. Toch bleek het geen gemakkelijke klus. Woordvoerder Wim van de Brug: ‘Het is een lastig en tijdrovend proces van vallen en opstaan. In 2009 leek de BAG op orde, maar bij controles bleek dat er toch fouten in de database zaten. Veel gegevens waren inconsistent. Ook werkte de applicatie toen nog minder goed.’ Vanaf 1 juli 2011 zijn alle organisaties met een publieke taak verplicht om de BAG te gebruiken. Het ministerie voorspelt een veelheid aan toepassingen, zoals koppeling met de GBA voor fraudebestrijding en verhoging van de WOZ-opbrengsten door meer inzicht in vastgoed.

Ook veiligheidsdiensten, nutsbedrijven en woningbouwcorporaties kunnen potentieel profiteren van het register. Maar met aansluiting alleen wordt dit allemaal niet zomaar gerealiseerd. Lelystad verwacht nog een ‘lastig traject’ de komende maanden. ‘We zijn afhankelijk van verschillende partijen en meerdere afdelingen binnen de gemeente. Het toverwoord is samenwerking.’