'100.000+ is eigenlijk een non-discussie'

Gemeenten werken al vaak samen en zullen dat met de hulp van digitalisering per beleidsonderwerp nog veel beter kunnen doen. Een omvang van 100.000 inwoners is daarbij niet relevant, stelt Hugo Verheul, lector i-Thorbecke van NHL Hogeschool.

'Zelf doen'

Verheul, die op donderdag zijn inaugurele rede uitsprak, is verrast door de uitkomsten van recent onderzoek door zijn in mei gestarte lectoraat naar intergemeentelijke samenwerking in het noorden. Er wordt erg veel samengewerkt. “Zelfs gemeenten die zeggen alles liever zelf te doen, hebben toch nog minimaal zo’n tien samenwerkingsverbanden op allerlei beleidsterreinen. En ik ben daardoor wel anders naar die hele discussie over schaalgrootte en herindeling gaan kijken. Ik moet eerlijk zeggen dat ik dat een beetje een non-discussie vind. Ook gemeenten van minimaal 100.000 inwoners zullen blijven samenwerken. Ik denk dat je vooral moet kijken naar wat de juiste schaal per beleidsonderwerp is en hoe je die samenwerking op een goede manier inricht. Daar kan nog verder gerationaliseerd en geprofessionaliseerd worden.” 

Onmogelijke klus
Maar dan moet de bestuurlijke organisatie wel wat meer oog krijgen voor het belang en de mogelijkheden van digitalisering. Dat gaat nu vaak mis. “Op bestuurlijk niveau worden allerlei overeenkomsten gesloten en dan wordt de organisatievorm gekozen. En vervolgens mogen de mensen van de ICT aan de slag om dat ook digitaal te ondersteunen. Aan de ene kant worden die daardoor vaak opgezadeld met een haast onmogelijke klus en aan de andere kant loopt men veel kansen mis om ook andere vormen van samenwerking op te zetten. Waarom zou je bijvoorbeeld altijd met je buurgemeenten willen samenwerken?” Verheul denkt bijvoorbeeld aan samenwerking tussen krimpgemeenten die ver uit elkaar liggen, maar die een zelfde problematiek kennen. Zijn lectoraat gaat specifieke aandacht besteden aan digitale innovatie in krimpregio's.

Digitale competentie
In zijn rede benadrukt Verheul ook het belang van het verder ontwikkelen van de ‘digitale competentie’ van ambtenaren. “Natuurlijk draait niet de hele wereld om digitalisering, maar er zou wel meer integratie moeten zijn van digitale en bestuurlijke aspecten. Toekomstige ambtenaren moeten digitaal competent zijn. Dat ze met computers kunnen werken dat geloven we wel, maar dat ze ook de vertaalslag kunnen maken naar het werken in de overheid is heel belangrijk. Ze moeten zich bijvoorbeeld bewust zijn van de mogelijkheden op digitale platformen samen te werken.”