'Wob-aanpassing dupeert journalistiek'
Journalistieke organisaties zijn zeer afkeurend over de plannen van minister Plasterk om de dwangsom voor het niet tijdig reageren op een Wob-verzoek te laten vervallen.
Een vijftal journalistieke organisaties is in een gezamenlijke brief zeer afkeurend over de plannen van minister Plasterk om de Wob zodanig te veranderen dat de dwangsom voor het niet tijdig reageren op een Wob-verzoek vervalt.
Symptoombestrijding
'Het wetsvoorstel pakt niet alleen kennelijk 'misbruik' aan, maar neemt voor alle verzoekers mogelijkheden weg om een efficiënte en tijdige openbaarmaking van informatie af te dwingen', aldus de voorzitters van de vijf organisaties in hun brief. Ze vinden Plasterks oplossing symptoombestrijding en roepen de overheid op om juist hun informatiehuishouding en processen te verbeteren, zodat de gevraagde informatie veel sneller voorhanden is. Nu ontneemt de wet journalisten het enige pressiemiddel dat de al gebrekkige uitvoering van Wob-verzoeken nog enigszins kan versnellen, stellen ze.
Van 4 naar 18 weken
De organisaties, waaronder de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) en het Genootschap van Hoofdredacteuren, stellen vast dat de overheid de intentie van de Wob al nauwelijks waarmaakt, door de onwil bij ambtenaren. Een 'disproportionele' wetswijziging lost dat niet op, maar zorgt er in feite voor dat de beslistermijn (waar de overheid al niet de hand aan houdt) in feite van 4 naar 18 weken wordt verlengd. Dat is inclusief verlengde beslistermijn (twee keer vier weken), de door de wetswijziging gesuggereerde gang naar de bestuursrechter (8 weken) en nog eens een beslistermijn van twee weken door het bestuursorgaan.
Er ís al een nieuwe Wob
De journalisten vrezen juridisering door de gang naar de bestuursrechter en een ondergraving van de Wob-principes door de verplichting in 'informeel overleg' te treden met de bestuursorganen over de noodzaak van hun Wob-verzoeken. En dat terwijl er betere wetgeving beschikbaar is; internationaal, maar ook nationaal. Tweede Kamerleden Schouw en Voortman hebben immers de Wet open overheid geïntroduceerd. Die behelst onder andere een initiële beslistermijn van twee weken, in plaats van vier.
Viermaal niet integer
Op de internetconsultatie over de aanpassing van de Wob zijn 87 reacties binnengekomen. Daaronder ook en reactie van Wob-specialist Roger Vleugels, die het wetsvoorstel van Plasterk 'viermaal niet integer' noemt. Ten eerste loopt het voorstel 'dwars door het zorgvuldige proces' van de behandeling van de nieuwe Wob (Wet open overheid). 'Je moet maar durven om een democratisch proces zo te frustreren.' Hij vindt ook dat de door Plasterk voorgestelde ontkoppeling van de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen, de urgentie van de nieuwe Wob-wet ondergraaft. Een derde bezwaar van Vleugels is de beperkte omvang van het probleem 'misbruik'. Alleen bij de politie en een deel van de gemeenten is het een issue. En als vierde noemt hij de overheid zelf de grootste misbruiker. 'Het is ook zeer de vraag of het rechtmatig is dat degene die een wet zeer halfwas invoert [...] iets mag zeggen over misbruik van die wet door verzoekers.'
Reacties: 27
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Als je constant over je schouder moet kijken of er niet een gier naar je probeert te pikken doe je niet veel meer. Wat mij betreft gaat deze wet naar de schroothoop. En simpelweg straf geven (omdat de overheid al verzuipt in WOB misbruik-aanvragen) leidt tot extra personeelskosten.
Doe eens een WOB - verzoek dan....!
Desondanks is dit een uitzondering. Ik ben groot voorstander van een goede, open informatieverstrekking. En ja, dat moet je organisatorisch regelen. Kijk bijvoorbeeld naar Florida waar er een afdeling is die zich alleen bezig houdt met het verstrekken van informatie. Ik kreeg na 2 dagen keurig antwoord op mijn vragen, inclusief alle bijlagen en een contactpersoon die ik kon bellen voor meer informatie. Zo kan het ook.
In 'mijn' gemeente van bijna 30.000 inwoners hebben we dit jaar tot dusver 31 WOB-verzoeken ontvangen, waarvan er ten minste 13 gericht zijn op misbruik. Alleen al met deze 13 verzoeken (inclusief daaruit voortvloeiende rechtzaken) zijn wij ongeveer 100 mensuren kwijt. Kosten ongeveer 10.000 euro. Op jaarbasis betekent dit grofweg voor alle gemeenten gezamenlijk zo'n 8 a 9 miljoen euro. Weggegooid geld!
Voor al die (zelfbenoemde) onderzoeksjournalisten en Wob deskundigen die vinden dat het met het misbruik van de Wob wel meevalt, zijn twee wetenschappelijke onderzoeksrapporten aan te bevelen.
Eén in opdracht van het WODC door de Universiteit van Utrecht in samenwerking met Twijnstra Gudde "Evaluatie van een drietal versnellingsinstrumenten uit de Awb" en één van Reserarch voor Beleid "Omvangrijke en oneigenlijke Wobverzoeken". Even Googlen! Ook u meneer Rogier Vleugels!
Journalisten moeten gewoon hun werk kunnen doen, geïnteresseerden moeten gewoon informatie kunnen halen dus korte termijnen en alleen uitstel via bv bezwaarcommissie. Bij niet naleven van deze termijnen direct bij de minister van Binnenlandse Zaken klagen. Er is zoveel meer mogelijk dat misbruik niet in de hand werkt.
Dan is het dus ook zinloos om een Wob verzoek in te dienen alleen om daar financieel beter van te worden door uitkering dwangsom.
De situatie van het moeten betalen van dwangsommen wordt doordat de overheid structureel en stelselmatig zijn eigen wetten en regels in deze negeert door die zelfde overheid uitgelokt.
De hele redenatie van Plasterk is dus kul en een belediging voor elke Nederlander die hij hiermee feitelijk voor gek verslijt.
Het is dus absoluut goed dat de druk van een dwangsom de overheid dwingt om zijn verplichtingen naar de burger toe na te komen.
Want zelfs met dwangsom blijft de overheid structureel in gebreke.
Zou een dwangsom bij verbod op drog- en scheef redeneren door Politici niet een goed idee zijn?
Kan Plasterk meteen de eerste inleg doen.
De schatkist zou dan snel helemaal gevuld zijn.
Wat is een journalist? Een volstrekt onbeschermd vak met een ancien regime vertegenwoordiging in en middels de NVJ. Daarnaast zijn de representanten van het vormende en voorlichtende deel der natie zo divers in opleiding en productie dat onmogelijk van "de" journalist gesproken kan worden. Wel opvallend is dat er geen gremium - op wellicht de VPRO en De Groene na - bestaat dat zich inhoudelijk wenst te verdiepen in voorliggende dossiers.
De redacties, ook van de Elsevier en NRC, zijn uitgedund en worden door leerlingen en stagiaires overeind gehouden. Er zijn productie eisen die meer zien op tijd en omvang dan op kwaliteit. Wanneer wij Duitse kranten met Top Nederlandse vergelijken is de uitkomst niet alleen triest maar ook lachwekkend. Onderzoeksjournalistiek is kostbaar, vraagt inzicht en een basale vorm van intelligentie en wordt in Nederland dus bijna niet meer toegepast. Dat is een bedreiging van en voor elk democratisch evenwicht. Veel meer dan een geringe verandering in de WOB.
Veel verzoeken om informatie (ik schat ruim 75%) dienen geen andere doel dan te trachten in aanmerking te komen voor dwangsommen en vergoedingen van proceskosten. Niet omdat de overheid niet wil verstrekken, maar omdat vanwege de onduidelijke vraagstelling/aard van de vragen ongewild fouten worden gemaakt. Als ambtenaar heb ik daar geen moeite mee. Als burger denk ik echter dat de ambtenaren die zich nu noodgedwongen bezig houden met de afhandeling van informatieverzoeken wel iets zinvollers kunnen gaan doen. Ik heb liever niet dat het belastinggeld dat ik afdraag in de zakken terechtkomt van mensen die doelbewust uit zijn op dwangsommen en proceskostenvergoedingen. Formeel is natuurlijk geen sprake van misbruik van recht, materieel wel degelijk.
Kijk per gemeente hoeveel WOB's er per jaar zijn en je ziet dat dit reuze mee valt, echter ambtenaren klagen bij 6 WOB s per jaar al dat ze erg druk zijn.
Ambtenaren willen niet prijsgeven wat de waarheid is en hoe slecht er leiding gegeven wordt. Onder het motto, wij bepalen en we willen rust.
Bovendien wordt door de WOB boete pijnlijk duidelijk hoe het met de ambtenarij is gesteld.
Vaak zijn de verzoeken te moeilijk voor ambtenaren en haakt men met een smoes af.
Derhalve moet alles openbaar, omdat de burger eigenaar van alles is.
Waarom?
Alles is al door de burger betaald!
Ambtenarij is geen bedrijf wat iets produceert, de ambtenarij kost de burger slechts geld
Sinds 1995 is er door ambtenaren 100 miljard euro over de balk gegooid (onderzoek UvA en UT Twente) en jaarlijks gooit men nog steeds miljoenen over de balk.
Ambtenaren zijn de weg geheel kwijt!
We betalen ons scheel aan belasting en premies en moeten toe staan dat ambtenaren ons piepelen aan het loket, de vertragende/fraude ambtenaren trucjes moeten incasseren omdat meneer of mevrouw de ambtenaar niet wil, we door frauderen banken in de WWB terecht komen en vervolgens door ambtenaren richting dwangarbeid gezonden worden?
Bekijk het eens van de kant van de burger, dan gaat er een wereld voor ambtenaren open waarom we jullie zo zat zijn. Doe je ‘werk” en wees dienstbaar (is iets anders als onderdanig) zonder burger geen inkomen en eten voor de hele familie!
Ik zal eens een poging wagen. Mij als ambtenaar maakt het niet zoveel uit of er 1 of 1000 verzoeken om informatie worden ingediend bij het bestuursorgaan waarvoor ik werk. Alle aanvragen worden gewoon, conform de daarvoor beschreven procedure, beoordeeld en afgehandeld. Dit afhandelen kost tijd en daarmee geld. Geld dat door de belastingbetaler moet worden opgebracht. Het behandelen van 1000 verzoeken om informatie kost meer dan het behandelen van 1 verzoek. Bij 1000 verzoeken heb je namelijk meer ambtenaren nodig dan als je maar 1 verzoek ontvangt. Tot zover is het denk ik wel te begrijpen.
Ik denk dat het in het algemeen belang is dat belastinggeld nuttig wordt besteed. Veel verzoeken om informatie zijn (zacht gezegd) niet heel zinvol. Ze zijn uitsluitend bedoeld om te trachten inkomsten te genereren uit dwangsommen en proceskostenvergoedingen. Vanuit het algemeen belang (dus niet beredeneerd als ambtenaar) is het dus gewenst dat het aantal niet-zinvolle verzoeken om informatie terug te dringen. Uiteraard zonder dat dit ten koste gaat van het doel waarvoor de Wob in het leven is geroepen. Het loskoppelen van de Wet dwangsom van het bepaalde in de Wob is een poging daartoe.