Wethouders Brunssum beter onder de loep

Brunssum heeft nieuwe regels vastgesteld voor de risicoanalyse bij benoemingen van kandidaat-wethouders en raadsleden. Kandidaat-wethouders worden in minimaal twee en indien nodig in drie fases ‘doorgelicht’ door externe bureaus. Als een derde fase nodig is, zal op basis van de uitkomst daarvan een benoemingsadvies door burgemeester en een Commissie Onderzoek Geloofsbrieven aan de raad worden gedaan. Die commissie bestaat uit drie raadsleden van de grootste fracties.

Lopende formatie

Dit is een van de onderdelen van de vernieuwende aanpak voor risicoanalyse bij benoemingen van kandidaat-wethouders en raadsleden in Brunssum. De Brunssumse raad heeft daar deze week unaniem mee ingestemd. De nieuwe regels gelden bij de beoordeling en benoeming van de nieuwe wethouders tijdens de lopende formatie. De verwachting is dat er medio mei een nieuw college kan worden geïnstalleerd. Het is nog niet duidelijk uit welke partijen deze zal bestaan. De Lijst Palmen is met vijf van de 21 zetels de grootste partij in de raad.

Diepgaander onderzoek

Kandidaat-wethouders in Brunssum zijn vanaf nu ten eerste verplicht een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) en registratie Bureau Kredietregistratie (BKR) te overleggen. Daarna volgt een risico-analyse. Alleen als ‘enig risico niet op afdoende wijze kan worden weggenomen’, aldus het (aangenomen) voorstel van waarnemend burgemeester Gerd Leers, volgt een diepgaander onderzoek. Over deze derde fase beslissen de burgemeester en de Commissie Onderzoek Geloofsbrieven. Als het gaat over een kandidaat namens de lijst van een van de commissieleden, moet dit commissielid zich tijdelijk terugtrekken. Een derde fase zal worden uitgevoerd door een ander extern bureau.

Raad heeft laatste woord

De burgemeester brengt in een besloten raadsvergadering verslag uit van het nader onderzoek. ‘Wanneer de betrokkene zijn of haar kandidatuur handhaaft is het aan de raad om in een openbare vergadering te oordelen over de benoembaarheid’, aldus de nieuwe aanpak. De raad blijft aldus het laatste woord houden bij de benoembaarheid van de kandidaat-wethouder.

Meer waarborgen

Vorig jaar stemde de raad in met de benoeming van de omstreden wethouder Jo Palmen, ondanks dat er een verhoogd risicoprofiel was vastgesteld. Burgemeester Luc Winants trad toen af omdat hij niet meer kon instaan voor een integer gemeentebestuur. ‘Met de nieuwe aanpak worden meer waarborgen ingebouwd’, laat een woordvoerder van Brunssum desgevraagd weten. Een van de verschillen met toen en de nieuwe procedure is dat de raad, via de Commissie Onderzoek Geloofsbrieven, betrokken is bij het hele proces én uiteindelijk samen met de burgemeester de raad over een benoeming adviseert. Ook is het proces transparanter, benadrukt de woordvoerder. ‘Deze aanpak is een extra bescherming voor de burgemeester en het advies wordt breder door de raad gedragen. Hiermee wordt een polariserende discussie voorkomen’, aldus de woordvoerder.

VOG voor raad

Raadsleden worden niet verplicht een VOG te overleggen, maar het wordt wel ‘wenselijk geacht ‘omdat het bijdraagt aan de bewustwording van het belang van integriteit in het openbaar bestuur en daarmee ook past bij de voorbeeldfunctie die een raadslid heeft in de samenleving’, aldus het voorstel tot de nieuwe procedure. Op vrijwillige basis kunnen raadsleden een risicoprofielgesprek aanvragen.

Permanente commissie

Er komt ook een permanente Commissie Integriteit. Zij moet integriteitonderzoeken mede begeleiden. Samen met de burgemeester ontwikkelt deze commissie de kennis over integriteit binnen de gemeenteraad en bevordert de integriteit van de raadsleden. Leers stelt voor om de Commissie Integriteit op termijn te laten bestaan uit de drie leden van de Commissie Onderzoek Geloofsbrieven. Deze laatste is dinsdag benoemd en bestaat uit de raadsleden van de drie grootste fracties: de Lijst Palmen, Progressief Akkoord (PAK) en de VVD. Jo Palmen zit niet in de commissie.