‘Wethouder niet bekend met provinciale bureaucratie’

De gemeente Nieuwkoop liet bij de aanpassing van het bestemmingsplan voor het huis van wethouder Elkhuizen een cruciaal vinkje achterwege. Althans: naar het oordeel van de provincie Zuid-Holland. Daardoor kwam die er pas laat achter dat het om een ontwikkeling in Natura2000-gebied ging. Volgens gemeentesecretaris Govard Slooters treft Nieuwkoop geen blaam.

Zelf spreekt Slooters in deze kwestie liever niet van de wethouder, maar van de familie Elkhuizen. Het gaat hier in zijn ogen uitsluitend om een privé-kwestie. De familie Elkhuizen bezit al sinds jaar en dag een lap grond van zo’n 15.000 vierkante meter in het natuurgebied De Haeck, net buiten Woerdense Verlaat. Aan een waterpartij binnen het perceel lag de woonboot van de familie, die in 2008 aan het eind van zijn levensduur raakte. Daarom vroeg Elkhuizen aan de gemeente Nieuwkoop dat jaar om de bestemming ‘woonschepen’ te veranderen in ‘woonbestemming aan de wal’. Dan kon hij daar een huis laten bouwen.

Elkhuizen vroeg al in 2008 een bestemmingsplanwijziging aan. Toen was hij raadslid. Waarom duurde het tot 2013 (toen Elkhuizen inmiddels wethouder leefomgeving en natuur was voor Samen Beter Nieuwkoop) voordat de gemeente het plan in procedure bracht?
Slooters: ‘Een dergelijk bestemmingsplan vaststellen is een complexe operatie. Het gaat hier in een Nieuwkoop om een buitengebied van zeventig vierkante kilometer, met vele honderden initiatieven van burgers en bedrijven. Ja, het vorige bestemmingsplan buitengebied voor dit gebied zou in 2017 verlopen, maar het kost voor ons als gemeente gewoon veel tijd om alle aanvragen goed te beoordelen. Het siert de familie Elkhuizen dat ze daarin de algemene procedure hebben gevolgd en dat hun wijziging, hoewel al aangekondigd in 2008, met de grote stroom aanvragen werd meegenomen en niet een aparte procedure kreeg.’

Voor ontwikkelingen in Natura2000-gebied moet de gemeente een vinkje op het provinciale E-formulier voor bestemmingsplannen zetten. Waarom bleef dit bij de familie Elkhuizen uit?
‘Omdat wij ervan overtuigd waren dat het omzetten van een bestaande woonboot naar een woning geen nieuwe ontwikkeling was. Dus hoefden we geen vinkje te zetten. De familie had bovendien ruim een hectare van hun grondgebied aan Natuurmonumenten overgedaan. Ook met de aanleg van de woning zelf gaan door de zorgvuldige inpassing naar onze mening geen natuurwaarden verloren.’

Niet alleen het ambtelijk apparaat, ook Elkhuizen zelf had als wethouder natuur toch moeten weten dat voor élke ontwikkeling in Natura2000-gebied dat vinkje nodig was?
‘De ambtelijke organisatie weet prima dat bij nieuwe ontwikkeling een vinkje op het door de provincie bedachte formulier gevraagd wordt. Maar daar gaat het hier dus niet over. En van een wethouder die geen ruimtelijke ordening in portefeuille heeft mag niet worden verwacht dat hij bekend is met de provinciale bureaucratie. Dat e-formulier is nog steeds volop onderwerp van discussie tussen gemeenten en de provincie Zuid-Holland. Daar wordt door beide bestuurslagen verschillend over gedacht. Daarbij: Elkhuizen heeft zich geheel aan de gemeentelijke besluitvorming onttrokken. Als zijn locatie in het college ter sprake kwam, ging hij buiten het gebouw een sigaretje roken.’

Maar het uitblijven van provinciale kritiek op de bouwplannen in natuurgebied had hem als wethouder natuur toch op z’n minst moeten bevreemden?
‘Twee ambtenaren van de provincie hebben in een eerder stadium op de locatie van de woning poolshoogte genomen. Hun bezoek heeft toen niet tot verdere vragen geleid. Het bestemmingsplan is in alle openheid met de provincie bespreken. Pas na een tip rond de gemeenteraadsverkiezingen kwam de zaak bij de provincie aan het rollen. Als er echt iets niet in orde zou zijn geweest, is het vreemd dat de provincie toen niet aan de bel trok. Het is ook vreemd dat de tipgever niet bij de behandeling van het bestemmingsplan in de raad zijn bezwaar heeft ingebracht.

Wethouder Elkhuizen geeft tegenover het Leids Dagblad toe dat hij ‘honderd procent zeker’ heeft geprofiteerd van een gemeentelijke fout. Ook burgemeester Frans Buijserd erkende deze week in de raad dat Nieuwkoop dat vinkje had moeten zetten. Waarom blijft u volharden dat de gemeente goed heeft gehandeld?
‘U weet toch hoe media zijn, hè. Heeft Elkhuizen dat echt precies zo gezegd? Hij ontkent dat. En wat de burgemeester betreft: zijn opmerking slaat vooral op de commotie die deze kwestie nu helaas heeft opgeleverd. Was dat vinkje gezet, dan was die uitgebleven. Dan was het plan meteen met een zienswijze door de provincie beoordeeld. Met vermoedelijk dezelfde uitkomst.’

Die uitkomst is dat het plan wordt aangepast. Het bouwvlak wordt kleiner maar biedt de zelfde mogelijkheden voor een woning. Het overige deel sluit aan op het aanwezige natuur bestemde gebied. Hoe kijkt u op de kwestie terug? Bij burgers zal makkelijk het beeld ontstaan dat de wethouder een dealtje met zijn gemeente heeft gesloten.  
‘Wij hebben als gemeente de kwestie zuiver gespeeld. Het zijn de media die de zaak met rellerige koppen helaas onjuist weergeven. Op het ontstaan van zo’n beeld heb je helaas geen invloed. De familie Elkhuizen is niet anders behandeld dan iedere andere burger behandeld zou zijn.’