Vlagtwedde en Bellingwedde trotseren provinciedruk

De gemeenten Vlagtwedde en Bellingwedde gaan door met de Arhi-procedure bij het ministerie van Binnenlandse Zaken om de herindeling van de twee gemeenten in de gemeente Westerwolde te regelen. Het verzoek van de provincie een advies van de visitatiecommissie af te wachten slaan zij daarmee in de wind.

Door met fusieproces
Burgemeester Leontien Kompier (PvdA) van de gemeente Vlagtwedde bevestigt dat de raden van de gemeente Vlagtwedde en Bellingwedde volgende week verder gaan met de besluitvorming over een fusie. Te beginnen met de Arhi-procedure bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Dit is tegen het zere been van gedeputeerde Bote Wilpstra (D66) die de bevoegdheid van de gemeenten om dit te regelen niet in twijfel trekt, maar hen wel met klem afraadde het ingeslagen fusiepad verder te bewandelen voordat de visitatiecommissie Bestuurlijke Toekomst Groningen haar advies heeft gegeven. Dat advies zou begin februari bekend moeten zijn en zou ook gaan over een toekomstige gemeente Westerwolde.

Gemeenten kunnen herindelingsproces verstoren
‘Het is jammer dat hij dat via de radio doet’, reageert Kompier op de uitlatingen van Wilpstra bij RTV Noord. ‘We zijn niet onbekend met het standpunt van de provincie. Zij hebben een lastige positie. De gemeenten zijn aan zet.’ In het radio-interview zei Wilpstra dat beide gemeenten met hun actie het herindelingsproces in de provincie kunnen verstoren. Hij wil het uitgangspunt van Plasterk dat herindeling van onderop moet komen zo lang mogelijk respecteren, maar zei ook dat als bepaalde combinaties niet hanteerbaar zijn de provincie zijn rol pakt. Dat betekent dat de provincie alsnog negatief kan adviseren over de gemeente Westerwolde.

We zijn toekomstbestendig
Volgens Kompier hebben Bellingwedde en Vlagtwedde een goed uitgewerkt model gemaakt met een bestuurlijk overzichtelijk gebied. ‘Andere zaken kunnen we in een sterke samenwerking met andere gemeenten vormgeven. Zo zijn we toekomstbestendig.’ De provincie heeft altijd gezegd evenwichtige gemeenten te willen met ongeveer evenveel inwoners. ‘Van ons mag Westerwolde best groter’, zegt Kompier. ‘Bij elkaar hebben onze gemeenten ongeveer 25 duizend inwoners, maar in ons model kiezen we voor maatwerk in de herindeling. We willen de gemeentegrenzen loslaten en niet alleen naar de technocratische schaal kijken, zoals de provincie doet.’

Geografisch robuust
De Arhi-procedure is nog een lang traject en dat hoeft het advies van de visitatiecommissie niet te belemmeren, vindt Kompier. ‘Deze commissie-Janssen heeft al gezegd dat gemeenten niet aan schaalvergroting ontkomen. Wij vinden alleen dat dit niet zo rigide hoeft. Kijk ook naar de culturele identiteit. We hopen van harte dat de commissie positief oordeelt over de opzet van Westerwolde. In het kader van de decentralisaties kunnen we ict en belastingen op een grotere schaal doen dan 100 duizend. Jeugdzorg doen we op provinciaal niveau. Participatie is nu in negen gemeenten, maar dat kan ook op grotere schaal. U moet weten dat onze gemeenten een enorm gebied vormen van 30 duizend hectare. Wij noemen dat geografisch robuust.’

Overheidsdenken 3.0
Kompier neemt de term “overheidsdenken 3.0” in de mond en vraagt de provincie ook oog te hebben voor lokaal bestuur. ‘Een groot gebied als het onze is al moeilijk te bedienen. Met 100 duizend inwoners sta je nog verder van de burger af. In mei en december hebben onze inwoners ons laten weten dat ze achter ons model staan met daarnaast de grotere samenwerkingsverbanden. Er is dus veel draagvlak voor. Als Wilpstra zegt dat we niet alleen naar onszelf moeten kijken, maar ook naar andere gemeenten dan zeg ik: we spreken voortdurend met onze omgeving, we hebben alleen een ander model. Maar we houden wel rekening met de omgeving.’

Den Haag is kien op draagvlak
Daarbij wijst Kompier op andere Groningse gemeenten die er helemaal niet uitkomen. Wij hebben wel een plan. Het is de moeite waard een Arhi-procedure te starten. De provincie is hier formeel niet aan zet, maar de minister en beide Kamers. Die zijn kien op draagvlak. Wij durven dit voor te leggen. En ik hoop dat Provinciale Staten geen negatief advies geven en niet voor het rigide 100.000+ kiezen, maar voor ons maatwerk met de grotere samenwerkingsverbanden, passend bij de decentralisaties en onze geografische identiteit.’