Te politieke waterschappen hinderen aanpak wateroverlast

De besluitvorming bij de waterschappen is inefficiënt. Onder andere innovatieve oplossingen om extreme weersomstandigheden het hoofd te bieden, komen daardoor moeizaam tot stand.

In de weg
Klimaatverandering vereist van waterschappen dat zij met organisatorische veranderingen en innovatieve oplossingen komen. Uit onderzoek van promovendus Koen van den Oever aan de Universiteit van Tilburg komt echter naar voren dat er factoren zijn die besluitvorming en innovatie in de weg staan. Een van die factoren is volgens hem de zetelverdeling binnen het waterschap. Hoe evenwichtiger de zetelverdeling binnen het waterschap is, hoe politieker de besluitvorming is, aldus Van den Oever.

Zetelverdeling

Het algemeen bestuur van een waterschap bestaat uit vertegenwoordigers van vier categorieën: ingezetenen (alle bewoners), ongebouwd (boeren), natuur (natuurbeheerders) en bedrijven. Het algemeen bestuur wordt gekozen voor een periode van vier jaar door middel van de waterschapsverkiezingen. Aan de hand van een analyse van de notulen van alle algemeen bestuursvergaderingen van de waterschappen tussen 2008 en 2014 heeft Van den Oever de mate van politieke besluitvorming gemeten. Hij ontdekte dat een bestuur met een evenwichtigere verdeling aan zetels over de vier categorieën politieker zal handelen. En hoe politieker er gehandeld wordt, hoe meer de besluitvorming wordt belemmerd. ‘Bij een evenwichtige zetelverdeling zijn de bestuursleden meer met politiek en eigenbelang bezig dan goed is voor de organisatie’, aldus universitair docent en BDO-adviseur Van den Oever. ‘Vooral bij sterk uiteenlopende belangen groeit de kans op het achterhouden van informatie, redeneren vanuit eigen belang(en) en partijvorming.’

Innovatie

Zo zou politieke besluitvorming binnen het algemeen bestuur van waterschappen onder meer innovatie hinderen. Als voorbeeld noemt Van den Oever de aanleg van vistrappen. ‘Zo’n initiatief kan wel belangrijk zijn voor de subgroep ‘Natuur’, maar krijgt minder snel goedkeuring van andere categorieën zoals ‘Ingezetenen’ waardoor zo’n project kan stranden.’ Hij pleit in zijn proefschrift voor meer rationaliteit binnen de strategische besluitvorming van waterschappen. Meer rationaliteit in het strategische besluitvormingsproces helpt de waterschappen om met innovatieve oplossingen te komen om aan de veranderende omgeving te voldoen, zo stelt Van den Oever.