Subsidie voor versterking bestuurskracht

Geen concrete herindelingsvoorstellen zoals in Groningen en geen provincie-omvattende spiegel zoals Brabantse gemeenten kregen voorgehouden. Noord-Holland gaat het over een andere boeg gooien. ‘Maatwerk’ en ‘van onderop’ zijn de toverwoorden om de bestuurskracht te versterken, maar van vrijblijvendheid kan geen sprake zijn. Er is de komende jaren 7 ton subsidie beschikbaar.

Realiteitszin

Gedeputeerde Elvira Sweet (bestuur, PvdA) zal niet schromen´zachte dwang´uit te oefenen als gemeenten blijven praten zonder knopen door te hakken. Of voor samenwerkingsconstructies kiezen die onvoldoende bestuurskracht opleveren. ´De plannen moeten wel van realiteitszin getuigen.´ Daar wil de ze gemeenten wel mee helpen.

Herindeling

Die overigens al druk bezig zijn, weet Sweet. Het borrelt en bruist in Noord-Holland. Gemeenten in elke van de acht regio’s die de provincie telt, snuffelen aan elkaar, praten met elkaar over terreinen waarop en vormen waarin kan worden samengewerkt. Over ambtelijke en/of bestuurlijke fusies leven ideeën, zijn er concrete plannen en liggen keiharde besluiten die op uitvoering wachten. Zoals de gemeentelijke herindeling van Alkmaar, Graft-de Rijp en Schermer per 2015 waarmee het kabinet vrijdag heeft ingestemd.

Gemeentelijke initiatieven

Muurbloempjes en witte vlekken zijn er volgens Sweet dan ook niet in de provincie, maar het tempo moet er wel in blijven. ´We respecteren initiatieven van onderop, maar de urgentie om tot voldoende bestuurskracht te komen, moet wel worden gedeeld.´ Vooralsnog wordt ruimte gegeven aan gemeentelijke initiatieven en wensen om de samenwerking op te zoeken, maar de provincie houdt wel de vinger aan de pols. Zo mag Weesp aan de slag met Wijdemeren en Stichtse Vecht, maar als straks blijkt dat dit onvoldoende bestuurskracht oplevert, zal de gedeputeerde aan de bel trekken. Dat geldt ook voor andere initiatieven en plannen van onder meer Naarden, Muiden en Bussum en de zogeheten BEL-gemeenten (Blaricum, Eemnes en Laren).

Urgentie

´De toekomst wordt bepaald door de regio. Gemeenten staat een forse verzwaring van taken te wachten. Die moeten ze in regionaal verband oppakken. De urgentie voor versterking van lokale en regionale bestuurskracht wordt daarmee steeds dringender, stelt Sweet.

Subsidiepot

En dus reikt de provincie de helpende hand. Met onder meer een subsidiepot. Dit jaar is een ton beschikbaar, voor de jaren 2014 en 2015 jaarlijks drie ton. ‘Gemeenten kunnen daar een beroep op doen als ze een bestuurskrachtonderzoek willen uitvoeren. Of voor externe ondersteuning bij onderzoek naar de gewenste vorm en partners bij gemeentelijke samenwerking of samenvoeging’, aldus Sweet. Ook voor ondersteuning bij het opstellen van een regionale samenwerkingsagenda of een regionale visie op de toekomstige bestuurlijke organisatie kunnen gemeenten subsidie aanvragen.

Provinciale sturing

Naast geld, worden alle initiatieven door de provincie gemonitord. De plannen ‘van onderop’ moeten andere regio’s namelijk niet in de weg zitten. ‘Zachte provinciale sturing’ zal dan in de strijd worden gegooid. Gemeenten kunnen in hun zoektocht naar versterking van hun bestuurskracht ook een beroep doen op de expertise van de provincie. Doordat de provincie kennis heeft van samenwerkingsvormen binnen en buiten de provincie kan zij gemeenten informeren over de ‘best practices’ en welke factoren niet of juist goed werken.

Instemmen

Provinciale Staten moeten overigens nog wel instemmen met het ‘beleidskader bestuurskrachtige regio’s’ en de subsidieregeling.