‘Strijd’ om hoge opkomst

De Wolden streeft bij de raadsverkiezingen van morgen naar een opkomst van 66 procent en heeft volop campagne gevoerd. Schiedam hoopt niet nog een keer de laagste opkomst van Nederland te noteren en opent meer stemlokalen. Rozendaal verklapt het geheim van het (bijna) hoogste opkomstpercentage van het land. Dat lag in 2014 op gemiddeld 54 procent, Rozendaal ‘scoorde’ met 84,8 procent net onder de 85,3 procent van koploper Schiermonnikoog.

Circus

Vier jaar geleden noteerde Schiedam met 42,6 procent het laagste opkomstpercentage bij de raadsverkiezingen. De gemeenten hoopt dit keer op een hogere opkomst, maar heeft daar niet een heel circus aan opkomstbevorderende maateregelen voor in de strijd gegooid. ‘Uit onderzoek van de Universiteit van Tilburg (UvT) blijkt dat campagne voeren als gemeente weinig zin heeft. Wat wel helpt, is het voor kiezers makkelijker te maken om te stemmen, onder meer door dat dichtbij te organiseren’, aldus woordvoerder Aad van der Wel.’ Mede daarom zijn er dit keer meer stembureaus dan in 2014: 35 in totaal. Er is een mobiel stembureau dat vier locaties aandoet en nieuw is het stembureau op het station waar vanaf 6 uur ’s ochtends kan worden gestemd.

Social media

Zoals in veel andere gemeenten heeft Schiedam de afgelopen periode wel op diverse manieren bekendheid gegeven aan het feit dat er verkiezingen zijn. Via onder meer social media is aandacht gegeven aan de komende raadsverkiezingen. Initiatieven zoals die van lokale media voor onder meer een lijsttrekkersdebat zijn door de gemeente gefaciliteerd. Alle nieuwe stemmers (18-jarigen) hebben daarnaast een brief gehad waarin ze worden opgeroepen te gaan stemmen.

Stemhokjes

Een van de conclusies uit het eerder genoemde onderzoek van de UvT was dat gemeentelijke acties en campagnes - waar gemeenten veel geld en energie in stoppen - vrijwel geen enkel effect hebben, maar meer stemhokjes wel. De gemeente Tilburg heeft van alle Nederlandse gemeenten het minst aantal stembureaus per aantal kiesgerechtigden, zo bleek uit een onlangs verschenen overzicht van het ANP. Woordvoerder Rosanneke Noomen stelt dat dit er drie minder zijn dan in 2014. Tilburg scoorde toen met een opkomstpercentage van 44 procent het slechtst in de provincie Noord-Brabant (zie tabel).

Evenwichtige dekking

Is het wel slim om met zo'n laag opkomstpercentage juist minder stembureaus te openen? ‘De ervaring leert dat het aantal stembureaus dat wij inrichten voldoende is. Voorafgaande aan iedere verkiezing kijken we of er nog een evenwichtige 'dekking' van het aantal stembureaus over de gemeente is. Ter illustratie: bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen was er een stembureau ingericht waar 's nachts gestemd kon worden. Na evaluatie bleek dat dat weinig effect had op het aantal kiezers’, aldus Noomen. De raad heeft wel verschillende middelen ingezet om de raadsverkiezingen te promoten. Zo is er onder meer een speciale website en er is speciale aandacht besteed aan jongeren en laaggeletterden en voor kiezers die slecht ter been zijn, is er een (gratis) stemtaxi. 

Lokale politiek belangrijker

De Wolden heeft met 20 stembureaus niet meer of minder stembureaus dan vier jaar geleden. Toch wil de gemeente, met de burgemeester voorop, het opkomstpercentage opschroeven van 63,6 procent in 2014 naar 66 procent op 21 maart. ‘De lokale politiek wordt steeds belangrijk en daarmee de raadsverkiezingen’, stelt woordvoerder Ines Slomp. Om morgen zo veel mogelijk mensen naar de stembus te krijgen, heeft de gemeente veel aan opkomstbevordering gedaan.

Debat

Er is onder meer een online campagne gevoerd. Om jongeren te bereiken is niet alleen Facebook en Twitter, maar ook Instragram ingezet. De centrale boodschap: ‘1 stem van jou stuurt De Wolden aan’. Die boodschap is wekelijks extra ondersteund door een kort filmpje met de burgemeester Roger de Groot. Er is huis-aan-huis een verkiezingskrant verspreid en sinds januari is de speciale website dewoldenstemt.nl online. Afgelopen donderdag was er slotdebat met de zeven lijsttrekkers in de raadszaal.

Betrokkenheid

‘De grote betrokkenheid van onze bewoners’, antwoordt gemeentesecretaris Willeke Pieterse resoluut als wordt gevraagd naar het geheim van de hoge opkomst. ‘Alles gebeurt in ieders backyard’, aldus Pieterse. 'Ballonnen, speldjes en pennen krijgen ze van ons als gemeente niet om te komen stemmen.’ Nergens voor nodig, want de kiezers komen toch wel naar het ene stemlokaal in de raadszaal. ‘Dat is echt een sociale happening. Iedereen komt elkaar tegen.’ De drie lokale fracties die aan de verkiezingen meedoen, hebben zelf wel campagne gevoerd. Ook Schiermonnikoog stelt dat de grote betrokkenheid van de inwoners de sleutel tot succes is. De gemeente heeft geen extra inspanningen gepleegd om zo veel mogelijk kiezers over te halen te gaan stemmen, laat woordvoerder Jacqueline Frijters weten.