Stemfie mag blijven

Kiezers die in het stemhokje een foto van zichzelf willen maken en deze op Twitter of Facebook zetten, wordt geen strobreed in de weg gelegd. Minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) is niet van plan de stemfie te verbieden. Het experiment met centraal stemmentellen wordt bij de Statenverkiezingen in maart naar 30 gemeenten uitgebreid.

Plasterk wil het verder mogelijk maken om in Nederland te experimenteren met een nieuw model stembiljet. Dat schrijft de minister in de een brief aan de Kamer over de evaluatie van de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart en de verkiezing van het Europees Parlement van 22 mei.

Stemvrijheid

De Kiesraad had de minister geadviseerd de stemfie te verbieden omdat stemvrijheid en stemgeheim onder druk staan. Plasterk deelt het standpunt van de Kiesraad dat het stemgeheim een van de belangrijkste waarborgen is van het verkiezingsproces, maar stelt in zijn Kamerbrief geen aanwijzingen te hebben dat er stemfies onder dwang of als bewijs van een verkochte stem zijn gemaakt. Bovendien zijn dwang en omkoping al strafbaar. Daarnaast vraagt hij zich af of een verbod wel te handhaven is.

Voorlichting

In de voorlichting bij volgende verkiezingen zal worden benadrukt dat het stemgeheim een groot goed is, belooft Plasterk. Dat zal in november zijn, bij de gemeenteraadsverkiezingen in diverse herindelingsgemeenten waaronder Den Bosch en Groesbeek. Plasterk zal bovendien het maken van selfies bij deze en volgende verkiezingen nadrukkelijk volgen en er in evaluaties aandacht aan besteden. ‘Zouden dan ongewenste ontwikkelingen worden geconstateerd, dan kunnen wettelijke maatregelen alsnog worden overwogen’, aldus Plasterk.

Centraal stemmentellen

In vijf van de 380 gemeenten waar in maart raadsverkiezingen plaatsvonden, is geëxperimenteerd met het centraal stemmentellen. Dat is goed verlopen, concludeert de minister. Het biedt kansen om de kwaliteit van het tellen te verbeteren. ‘Het geeft de gemeenten de mogelijkheid om de tellingen op kandidaatsniveau te laten uitvoeren op een locatie die daar goed voor is toegerust en met uitgeruste personen. Dit geldt des te meer nu het in de toekomst vaker zal voorkomen dat er op één dag meerdere verkiezingen tegelijkertijd plaatsvinden, bijvoorbeeld de gecombineerde verkiezingen voor Provinciale Staten en de waterschappen’, schrijft Plasterk. Hij wil bij de Statenverkiezingen in maart 2015 het experiment uitbreiden naar dertig gemeenten. Gemeenten krijgen binnenkort een brief om zich daarvoor aan te melden.

Nieuw stembiljet

De minister wil het mogelijk maken om in Nederland te experimenteren met een nieuw model stembiljet. Hiertoe wordt de Tijdelijke experimentenwet aangepast. Dat nieuwe biljet is dit jaar door kiezers in het buitenland voor het eerst gebruikt bij de verkiezingen van het Europees Parlement. Dat biljet kon per e-mail worden verstuurd. Bijna alle kiezers in het buitenland hebben toen een geldige stem uitgebracht. ‘Nog nooit is het aantal ongeldige stemmen onder de kiezers in het buitenland zo laag geweest: 0,23 procent’, aldus de evaluatie. Ook gaat het tellen met dit stembiljet sneller.