Rode vuilniszak in de Rode Loper

Ondernemers in het Rode Lopergebied rond het Damrak in Amsterdam Centrum klagen over regels die het stadsdeel hen oplegt. ‘Rode vuilniszakken gebruiken, karakteristieke gevelbordjes en verlichting moeten weg. Het is van de gekke.’

9 zakken per week

De rode vuilniszakken worden door het stadsdeel Centrum verstrekt en ondernemers krijgen een vastgesteld aantal zakken per jaar. In 2010 werd al een proef begonnen en die is steeds verlengd. Ondernemers rond het Damrak die de zakken moeten gebruiken zijn er niet blij mee. ‘We krijgen ze nu voor het derde seizoen. Ondernemers op de Zeedijk stonden meteen al op hun achterste poten. Nu is de proef overgegaan in een verplichting. We mogen 9 zakken per week gebruiken. Dat halen we net aan’, vertelt Simon Fokkema, bedrijfsleider van In de Wildeman, een biercafé in een pand waar al vanaf 1690 alcohol wordt geschonken.

Rode zakken niet zo sterk
Als de zakken op zijn, moeten ondernemers nieuwe aanvragen. ‘Dan krijg je een herberekening van je afval en gaat de belasting weer omhoog. Als je een andere zak buiten zet, krijg je een boete. Laatst had de schoonmaakster er een zwarte zak bijgezet en kwamen controleurs net die dag langs. Kregen we een boete. Mijn baas zei nog dat we hem wel weer binnen wilden zetten, maar dat hoefde niet meer. We hadden al een boete.’ Bewoners mogen wel gewone vuilniszakken buiten zetten, zegt Fokkema. ‘Wij kregen Rode Loperzakken. Dat staat er ook op. Ze zijn niet zo sterk. Als ze goed vol zijn, kunnen ze al scheuren als je ze uit de bak trekt.’

Lieve lantaarntjes verwijderen
En de vuilniszakken zijn niet de enige ergernis. Vlak voor de zomer kregen de ondernemers een brief waarin stond dat ze hun gevels moesten aanpassen. Er mag nog maar een uithangbord dwars hangen en een horizontaal. Andere reclamebordjes moesten worden verwijderd. ‘Ook een van de lichtbakken moest eraf en een paar van die lieve lantaarntjes, terwijl dat helemaal geen reclame is. Dat slaat toch nergens op?’, zegt Fokkema. Hij vindt het prima dat schreeuwerige gevelbordjes weg moeten, aldus Fokkema. ‘Dat is geen gezicht. Maar ook onze karakteristieke bordjes moesten weg. Daar kun je dan toch onderscheid tussen maken? Wij,  en ook de andere ondernemers hier,  begrijpen het niet. Wij proberen het juist netjes te doen.’

Geen hangbankjes meer
En dat is nog niet alles. Een paar jaar geleden besloot het café hangbankjes te gebruiken die bij sluitingstijd gemakkelijk verwijderbaar zijn. ‘Dat was bedoeld om uitwaaiering te voorkomen. Ik heb te maken met 90 centimeter terras vanaf de gevel. Ik zei tegen die ambtenaar: als jullie gaan borrelen, willen jullie ook graag in een kringetje zitten, maar zo blijft het binnen de afbakening. Dat vonden ze een goed idee. Maar nu moeten die ook weg.’ De rompslomp betekent voor Fokkema en de zijnen extra kosten en extra tijd. ‘We moeten nu weer een vergunning aanvragen voor een hangdeur die naar binnen in plaats van naar buiten klapt. Dat mag ook niet.’ Simon wijst nog even naar de naastgelegen Nieuwezijds Voorburgwal. ‘Kijk, dat is geen Rode Lopergebied meer, dus daar mogen ze wel blauwe of zwarte vuilniszakken neerzetten.’

Rood maakt onderscheid bewoner en bedrijf
Volgens woordvoerder Jan-Jaap Eijkelboom van stadsdeel Centrum zijn rode vuilniszakken niet verplicht en niet bedoeld om het straatbeeld eenduidig rood te krijgen. ‘In 2010 begon hiermee een proef bedoeld voor ondernemers die mee willen doen aan huisvuilinzameling. Die bedrijven hebben een contract met ons afgesloten en krijgen dan een aantal rode vuilniszakken. Zitten ze daarboven, dan moeten ze het op een ander manier regelen. Ze zijn rood, omdat we dan inzicht hebben in het aantal zakken dat ze gebruiken. Dat had ook een andere kleur kunnen zijn. Niet alles op de Rode Loper hoeft rood te zijn. De pilot loopt wel alleen in het Rode Lopergebied.’

Vuilniszakken snel van straat
Niet alle ondernemers hebben een contract met het stadsdeel. Het beste zou volgens Eijkelboom zijn als een ondernemersvereniging één contract voor afvalinzameling sluit en dat iedereen meedoet. ‘Anders wordt het een zooitje. Ze mogen ook zelf met een voorstel komen voor een bedrijfsafvalzak.’ De rode vuilniszak is dus echt geen verplichting en bedoeld om met de kleur op de Rode Loper af te stemmen? ‘Nee, we willen die vuilniszakken juist zo snel mogelijk van de straat af’, zegt Eijkelboom. ‘Wel proberen we het Rode Lopergebied weer een beetje terug te krijgen zoals het hoort. Daar valt het 1012-project ook onder.’

NIet in cirkeltje belanden
Over of iets mooie of lelijke gevelreclame is, gaat het stadsdeel niet, zegt Eijkelboom. ‘Dat is moeilijk objectief meetbaar. Voor reclame hebben we geen welstandscommissie. We kijken vooral naar de omvang, het licht en de letters van de reclame.’ De gevelregels zijn al langer van kracht, aldus Eijkelboom. ‘Hier speelt het verschil tussen regels en handhaving. We kunnen niet elke dag controleren, maar in dit gebied duiken lukraak weer verboden uitingen op. Als we dat constateren, geven we een waarschuwing en mogen mensen een zienswijze indienen, pas daarna volgen boetes. We hopen dat de ondernemers op een gegeven moment de regels wel kennen, want anders beland je steeds in een cirkeltje.’