Rapport NZ-lijn 'te oppervlakkig'

Lagere baten
De Jong deed in het kader van zijn promotie zelf ‘vrij diepgaand’ onderzoek naar de Noord/Zuidlijn, momenteel het meest in het oog springende infrastructurele megaproject in Nederland. Hij voorziet dat de baten die de lijn oplevert door bijvoorbeeld reistijdwinst fors lager kunnen uitvallen dan de cijfers die Veerman presenteert.

Positief scenario
De promovendus verwijt de commissie alleen over het meest positieve economische scenario te rapporteren, waarin de baten op anderhalf miljard euro worden geschat. ‘Veel te hoog’, reageert De Jong. Zelf maakte hij een grove analyse van het meest negatieve economische scenario en komt uit op een bedrag van 400-700 miljoen euro aan baten. De kosten voor de aanleg bedragen volgens Veerman in totaal 3,1 miljard euro.

Oppervlakkig
‘Om een afgewogen politieke beslissing te kunnen nemen over wel of niet afbouwen van de Noord/Zuidlijn, moet alsnog een gedegen kosten-batenanalyse worden gemaakt, waarin meerdere scenario’s worden doorgelicht. Dat is nu niet gebeurd volgens de methodiek die tegenwoordig in Nederland standaard wordt gebruikt om infraprojecten te toetsen. Veerman spreekt dan ook van een kosten-batenoverzicht. Maar dat is veel te oppervlakkig.’

Conclusie lag vast
De Jong meent dat de commissie met het rapport heeft willen toeschrijven naar een conclusie die op voorhand vast lag: de metrolijn moet worden afgebouwd. Cijfers en onderzoekssuggesties die onderzoeksbureaus de commissie hebben aangereikt, zijn niet in het rapport verwerkt, aldus De Jong.

Voorspellen
De Delftse onderzoeker is halverwege zijn onderzoek naar succesvolle megaprojecten: grootschalige transportinfrastructuur zonder kostenoverschrijdingen, die op tijd afgerond is en waarbij het voorspelde gebruik gerealiseerd is. ‘Voorlopig kan ik alleen nog achteraf definiëren aan welke voorwaarden een goed project heeft voldaan. Voorspellen wanneer een megaproject succesvol is, kan ik nu helaas nog niet.’