Provincie moet meer lef tonen

De provincie Noord-Holland heeft zich een spiegel laten voorhouden. Aan 55 externe partijen is gevraagd wat zij van de provincie vinden. Wat zijn de sterke en wat de zwakke punten van het ambtelijk apparaat. En vooral ook: wat kan beter. Een van de veelgehoorde adviezen vanuit de zogeheten Omgevingsscan is dat de provincie meer lef moet tonen.

Ontwikkeltraject

Een veranderende samenleving en daarmee veranderende maatschappelijke opgaven vragen om een meebewegende overheidsorganisatie. De provincie Noord-Holland is een ontwikkeltraject gestart opdat zij beter kan inspelen op eisen die deze tijd aan de organisatie stelt. Daarbij is de blik meer dan voorheen naar buiten gericht en stelt de provincie zich ook meer op als partner dan als ‘baas’. Netwerkend samenwerken is daarbij het credo, waarbij de provincie de ene keer initiatiefnemer is, de andere keer financier en weer een andere keer slechts facilitator van een proces. ‘In het kader van dat ontwikkeltraject willen we weten wat beter en/of anders kan en moet. Het leek het ons verstandig om aan onze stakeholders te vragen wat ze van ons vinden’, vertelt Renée Bergkamp, algemeen directeur van de provincie Noord-Holland.

Kritiek

Van de 65 partijen die dit voorjaar werden benaderd om hun zegje over de provincie te doen, waaronder gemeenten en bedrijven, hebben uiteindelijk 55 partijen aan het onderzoek meegedaan. Het was af en toe best slikken, toen de zogeheten Omgevingsscan van de persen rolde, erkent Bergkamp. Naast positieve geluiden, werd ook behoorlijk wat kritiek geuit. Veelgehoorde kritiek is dat de provincie te traag en te verkokerd is en dat de wendbaarheid ook niet iets is om over naar huis te schrijven. De traagheid zit die wendbaarheid ook in de weg.

Risicomijdend gedrag

Risicomijdend gedrag door de provincie wordt daarbij als een van de oorzaken genoemd. Diverse partners stelden dat de provincie gevangen lijkt in haar eigen regels en procedures. ‘Door meer lef te hebben en risico te durven nemen kan de provincie beter mee in de moderne ontwikkelingen, innovatie en wendbaarder worden’, stelde een van de geïnterviewde partners.

Integriteitskwesties

‘Dat risicomijdend gedrag is verklaarbaar’, stelt Bergkamp. ‘We hebben een aantal hele vervelende integriteitskwesties gehad.’ (zoals de Landsbanki-affaire en de omkopingsaffaire van ex-gedeputeerde Hooijmaijers, red). ‘Dat nodigt ambtenaren niet uit om uit hun hokje te komen, maar eerder om de boel dicht te timmeren. Dat zijn geen goede, maar wel begrijpelijke reflexen. Dat moeten we nu echt achter ons laten en proberen zelfbewuster te zijn.’

Verkokering

Maar er was niet alleen kritiek. Zo wordt onder meer de kennis en deskundigheid van de ambtenaren geprezen. De provincie mag daarnaast wat meer trots mag uitstralen. De provincie is te bescheiden, stelde een aantal geïnterviewden. Over de belangrijkste uitkomsten heeft Bergkamp een dubbel gevoel. ‘Ik ben blij dat de deskundigheid en kennis van ambtenaren hoog wordt gewaardeerd. Ik ben ook blij met de oproep van onze partners dat we trotser mogen zijn op wat we doen. Aan de andere kant ben ik helemaal niet blij met de constatering dat we verkokerd werken, risicomijdend en traag zijn. Daar willen en gaan we wat aan doen. De uitkomsten van de Omgevingsscan geeft wel de urgentie aan van het ontwikkeltraject dat we zijn ingeslagen.’

Actielijst

De Omgevingsscan is inmiddels vertaald in een actielijst. Ook wordt het mes gezet in het aantal regels. Bergkamp: ‘Ook intern. We moeten veel sneller kunnen reageren dan we nu doen. Het moet binnen beter met het oog op buiten.’

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr. 20 van deze week (inlog)

Het onderzoek kan worden opgevraagd via kreeftf@noord-holland.nl