Plasterk bezorgd over dekking pensioen wethouders

Minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) is bezorgd over de risicovolle manier waarop gemeenten. provincies en waterschappen het pensioen regelen voor hun dagelijks bestuurders. Maar zover hij weet is er nog geen enkele pensioenafspraak niet nagekomen.

Plasterk schrijft dat in reactie op Kamervragen van 50PLUS. Die fractie trok de minister aan zijn jasje op basis van berichtgeving in Binnenlands Bestuur, waaruit bleek dat de pensioenpot van gemeenten voor hun politieke ambtsdragers maar voor de helft was gevuld. Waar een voorziening van ongeveer 1 miljard euro nodig is, blijkt uit onderzoek van Deloitte in werkelijkheid slechts zo’n 500 miljoen euro gereserveerd.

Inefficiënt en  risicovol

De minister stelt dat het onderzoek het beeld bevestigt dat de huidige gedecentraliseerde uitvoering, mede vanwege de complexiteit van pensioenen, risicovol en inefficiënt is. Plasterk: ‘Het rapport van Deloitte constateert dat de decentrale overheden voorzieningen beschikbaar hebben voor reeds opgebouwde pensioenaanspraken van politieke ambtsdragers. Echter, op basis van het rapport kan worden geconcludeerd dat niet alle aanspraken door voorzieningen op de begroting en reserveringen worden gedekt.’

Provincies en gemeenten zijn daartoe ook niet verplicht, met uitzondering van reserveringen voor de zogeheten waardeoverdrachten. Een gemeente kan ervoor kiezen om de uitbetaling van pensioenuitkeringen van politieke ambtsdragers niet in een voorziening op te nemen, maar de jaarlijkse kosten ervan wel op te nemen in de meerjarenraming.

Financiering vanuit begroting

De pensioenaanspraken van politieke ambtsdragers van decentrale overheden zijn nu dus gefinancierd vanuit de begroting. De commissie-Dijkstal waarschuwde eerder al voor de risico’s bij de waardeoverdrachten van pensioenaanspraken. Sinds 1998 heeft een politieke ambtsdrager namelijk het recht zijn opgebouwde aanspraken na het verwerven van een nieuwe werkkring door het bestuursorgaan over te laten dragen naar zijn nieuwe pensioenuitvoerder. Als de ambtsdrager ook zijn eerdere pensioenaanspraken opgebouwd voorafgaand aan zijn politieke functie door het bestuursorgaan heeft laten overnemen, kan een dergelijke waardeoverdracht na het aftreden een behoorlijk kapitaal omvatten. De omvang van de benodigde reserveringen voor waardeoverdrachten kunnen daardoor per bestuursorgaan aanmerkelijk verschillen. De benodigde omvang van de reservering is immers afhankelijk van de opgebouwde pensioenaanspraken van de gerechtigden van de Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers (Appa) en de waardeovernames die voor betrokken ambtsdragers bij aantreden in de begroting van het bestuursorgaan zijn gestort.

Anonimiteit individuele bestuurder

Tweede Kamerlid Henk Krol van 50PLUS had graag een overzicht per provincie, gemeente en waterschap hoe de pensioenvoorziening is gedekt. Volgens Plasterk bevat het onderzoek die informatie niet. ‘Het onderzoek had niet ten doel een overzicht van de financiële dekking van de opgebouwde aanspraken per afzonderlijk bestuursorgaan weer te geven’, aldus de minister. In het onderzoek is per bestuurslaag gerapporteerd over de aanwezige voorzieningen en reserveringen. ‘Belangrijke randvoorwaarde was ook dat de geaggregeerde gegevens voldoende massa zouden hebben om de anonimiteit van de individuele bestuurder te waarborgen’, antwoordt Plasterk.

‘Voor zover mij bekend is in geen enkel individueel geval sprake van een tekortkoming door een bestuursorgaan bij het uitbetalen van een pensioenaanspraak. Dit neemt echter niet weg dat het huidige systeem van begrotingsfinanciering belangrijke risico’s voor het bestuursorgaan in zich draagt’, aldus de minister. Reden voor de minister om met een aanpassing van de pensioenregeling te komen: de financiering middels een fonds.

Gelijktrekking met overheidswerknemers

Dat vergt onder andere de rechtspositionele gelijktrekking van de pensioenaanspraken en de financiering van de eventuele waardeoverdracht van opgebouwde aanspraken. De afgelopen jaren is de Appa-regeling al steeds meer naar het reglement van het ambtenarenpensioenfonds ABP gemodelleerd. Plasterk: ‘Met de aanpassing van de pensioenen van overheidswerknemers aan het nieuwe Witteveenkader is pas onlangs de opgave bekend geworden op welke wijze de pensioenaanspraken van politieke ambtsdragers kunnen worden genormaliseerd aan de aanspraken van overheidswerknemers. Aan de hand van deze aanspraken ga ik het wetsvoorstel opstellen tot gelijktrekking. Deze stap wil ik nu eerst zetten en daarna zal ik in het kabinet een voorstel voor de waardeoverdracht bespreken.’