Overheid op vingers getikt om slechte behandeling illegalen

De Nederlandse overheid moet uitgeprocedeerde asielzoekers, illegalen en daklozen beter opvangen, oordeelde het Comité voor Sociale Rechten maandag. Staatssecretaris Fred Teeven (Veiligheid en Justitie) wacht af wat het Europese Comité van Ministers begin volgend jaar vindt van de uitspraak over 'bed, bad en brood' voor met name vreemdelingen. Ook PvdA en VVD vinden dat beter.

Toegang tot opvang
De Raad van Europa heeft vandaag uitspraak gedaan in een zaak die was aangespannen tegen de Nederlandse staat. In de uitspraak bevestigt het Sociale Comité van de Raad van Europa dat de Nederlandse overheid (rijk en gemeenten) dakloze mensen overal toegang tot opvangcentra moet verlenen. Gemeenten stellen nu vaak extra eisen bij de toegang, bijvoorbeeld dat een dakloze burger kan bewijzen tenminste twee van de afgelopen drie jaar ingeschreven te hebben gestaan bij de gemeente waar hij aanklopt of dat hij een psychische stoornis heeft.

Structurele oplossing

De uitspraak van de Raad van Europa gaat verder door te oordelen dat het Europees Sociaal Handvest dat door Nederland is ondertekend, meebrengt dat aan dakloze mensen niet alleen noodopvang geboden wordt. De overheid moet ook een structurele oplossing bieden in de vorm van permanente huisvesting of een woonzorgvoorziening, als dat nodig is.

Gevoelige kwestie

De kwestie ligt gevoelig in de coalitie van VVD en PvdA. Teeven (VVD) riep eerder dat Nederland niet in de houding zou springen en meteen iedereen zou voeden. Maar de PvdA wil een ruimhartiger beleid.

Tweede Kamerlid voor de PvdA Attje Kuiken zei te begrijpen dat de staatssecretaris wacht: ,,Nederland moet voorkomen dat mensen op straat belanden, en uitgeprocedeerde vreemdelingen moeten uiteindelijk terugkeren naar het land van herkomst. Het Europees Comité voor de Sociale Rechten heeft nu een belangrijke uitspraak gedaan over het recht op onderdak in noodsituaties. Binnen een paar maanden volgt de definitieve aanbeveling die voortvloeit uit deze uitspraak. Ik begrijp dat de staatssecretaris hier niet op vooruit kan lopen.”
 
Grote steden 

Volgens haar woordvoerster voelt ook wethouder Margriet Jongerius van Utrecht zich gesterkt door de uitspraak van het comité: ,,De wethouder is erg blij dat Utrecht gesteund wordt in het beleid om toch voor opvang van illegalen te zorgen. In Utrecht leven naar schatting zo'n 4000 mensen zonder papieren. De gemeente maakt al langere tijd geld vrij om bed, bad en brood voor hen te regelen. Samen met de andere grote steden dringt Utrecht al heel lang bij staatssecretaris Teeven aan op een oplossing voor deze groep, want het budget van de stad is beperkt. Utrecht betaalt voor hen ook de eigen bijdrage voor medicijnen, want de gemeente vindt het mensonwaardig om daarvoor geld te vragen aan mensen die hier geen geld mogen verdienen.''

 
Opvang onder de maat

Maatschappelijke en kerkelijke organisaties zijn verheugd over het besluit van het Europees Comité voor Sociale Rechten om de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers te verbeteren. Het recht op voedsel, kleding en onderdak voor dergelijke volwassenen zonder papieren wordt onvoldoende gerespecteerd. Ook de opvang van daklozen, al dan niet uit het buitenland, is onder de maat, staat in het besluit.
 
Mystery guests 

Federatie Opvang: ,,Wij zijn blij met de uitspraak. De Federatie is al aan de slag met de verantwoordelijke gemeenten om tot een goede landelijke toegankelijkheid te komen van opvangcentra". In 2015 zullen de gemeenten en opvangcentra opnieuw door mystery guests bezocht worden om te testen of mensen nu niet meer weggestuurd worden als ze niet uit de regio komen".

Overleven

VluchtelingenWerk Nederland: ,,Een terechte uitspraak. Het is belangrijk dat deze mensen onderdak krijgen. Vanuit een kartonnen doos ben je alleen maar bezig met overleven. Nadenken over je toekomst; of die nu hier is of in het land van herkomst, doe je niet vanaf de straat. VluchtelingenWerk vindt dat gemeenten onderdak moeten kunnen bieden aan uitgeprocedeerde asielzoekers die zich om allerlei redenen nog in Nederland bevinden.''
 
Recht op bed, bad, brood 

De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) vindt de uitspraak ongelooflijk goed nieuws voor al die mensen die nu veroordeeld zijn om op straat te leven en afhankelijk zijn van de liefdadigheid van anderen. ,,Ieder mens heeft recht op bed, bad en brood.'' VluchtelingenWerk Nederland heeft het over een terechte uitspraak. ,,Vanuit een kartonnen doos ben je alleen maar bezig met overleven.'' Federatie Opvang is blij en is al aan de slag met gemeenten om te komen tot een goede landelijke toegankelijkheid van opvangcentra.
 
Niet bindend 

Sjany Middelkoop namens de Pauluskerk in Rotterdam: ,,Dit is een mooie uitspraak. Maar wij zijn bang dat staatssecretaris Fred Teeven (Veiligheid en Justitie) namens Nederland zal roepen dat de uitspraak niet bindend is.'' De Pauluskerk krijgt jaarlijks ongeveer duizend uitgeprocedeerde asielzoekers op het spreekuur en vangt er ieder jaar tussen de 40 en 50 op.

 
Verkeerd signaal

Malik Azmani van de VVD vindt ook dat moet worden gewacht, maar benadrukte nog wel het VVD-standpunt: ,,De VVD vindt het een verkeerd signaal om mensen die bewust hun vertrek frustreren, te belonen.''

Wilders 

Geert Wilders van de PVV twitterde maandag : ,,Europa tikt Nederland op de vingers over asielzoekers, maar bij onze bejaarden loopt de urine over de enkels.''

Rechtsgevoel ondermijnd 

Het CDA stelde eerder al dat ,, als een asielverzoek eenmaal door de overheid en de rechter is afgewezen, dat niet zonder gevolgen kan blijven. Het draagvlak voor ons asielbeleid en het rechtsgevoel worden ondermijnd als vreemdelingen deze oordelen negeren en zelf gaan bepalen of zij blijven of vertrekken''. De partij wil verder niet dat de zaken worden afgewenteld op de gemeenten, zo liet ze zondag al weten. 

(ANP)