Rutte waarschuwt VNG voor ‘nog een treetje lager’
In de speech voor een zaal met 2800 gemeentebestuurders waarschuwde Rutte ervoor dat gemeenten zich moeten voorbereiden op extra financieel onheil.
Op financieel vlak moeten gemeenten ernstig rekening houden met nog meer slecht nieuws uit Den Haag. Met die boodschap luisterde premier Rutte het 100-jarig jubileumcongres van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) op.
Onheil
In zijn speech voor een zaal met 2800 gemeentebestuurders op het Malieveld in Den Haag, waarschuwde de minister president ervoor dat gemeenten zich moeten voorbereiden op extra financieel onheil ‘na de zomer.’ De gemeenten zijn volgens de principes van het verdelingssysteem van het rijksgeld van samen de trap op, samen de trap af met het rijk al een treetje naar beneden gegaan. Dat principe houdt immer in dat als het rijk minder uitgeeft, de gemeenten ook minder middelen van het rijk krijgen. Het kan volgens Rutte nog wel eens een extra treetje naar beneden worden. ‘Dat kan zomaar gebeuren, want ik zie het er niet op vooruitgaan’, somberde de premier. ‘Hou daar dus rekening mee, gemeenten!’
Meer financiële slagkracht
Voor Rutte het podium betrad, hadden VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma en de Haagse burgemeester Jozias van Aartsen juist gepleit voor meer financiële slagkracht middels een groter eigen belastinggebied voor gemeenten. Beide VVD-bestuurders zien de gemeenten namelijk als eerste overheid. ‘Een eerste uitkijkpost van de overheid’, zo verwoordde Van Aartsen het. Gemeenten kunnen volgens hem een grote rol spelen in de poging uit de economische crisis te komen, bijvoorbeeld door keynesiaans te investeren. In die zin pleitte hij voor meer beleidsvrijheid en meer doorzettingsmacht voor gemeenten. ‘En voor investeren geldt de noodzaak van meer financiële armslag en een groter eigen belastinggebied’, aldus Van Aartsen.
Ambitie
‘De sleutel om uit de crisis te komen, ligt bij de gemeenten’, aldus Jorritsma. Voorwaarde is wel dat er behalve vertrouwen, ‘meer ruimte’ en ‘meer middelen’ voor de gemeenten komen. ‘Gemeenten moeten in staat worden gesteld hun ambitie waar te maken’, aldus Jorritsma.
Extra beleidsruimte
Wat premier Rutte betreft krijgen gemeenten wel extra beleidsruimte: ‘ik ben voor territoriale decentralisatie.’ De stilgelegde decentralisaties (awbz, jeugdzorg en de onderkant van de arbeidsmarkt) moeten in zijn ogen doorgaan. ‘Van uitstel komt geen afstel als het aan mij ligt. Het is van groot belang dat die taken worden overgedragen. Dat levert het beste resultaat op’, aldus Rutte. ‘En ja, dat betekent ook dat je als rijk ook bevoegdheden overdraagt. Ik hoef niet te weten hoe bijvoorbeeld Slochteren de bijstand regelt.’
Eigen belastinggebied
Maar op extra middelen hoeven gemeenten als het aan hem ligt niet te rekenen. Rutte zei met zoveel woorden niets te zien in een verruiming van het eigen belastinggebied van gemeenten.
Reacties: 14
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Ik begrijp dat je een eeuwfeest ruim wilt vieren, maar wat meer bescheidenheid had in deze economisch slechte tijden meer op zijn plaats geweest.
Mag hopen dat je vandaag nog van je sokkel afvalt Rutte!
Waar ik minder blij van wordt is Markje Rutte. Je zal zo'n ventje nog eens uitnodigen om je feestje te bederven. Onbegrijpelijk. Er worden steeds meer taken neergelegd bij de gemeenten, maar in plaats van iets verder open, wordt de kraan juist verder dichtgedraaid. Al is ie niet van mijn politieke kleur, ik ben het eens met burgervader Van Aartsen: "meer financiële armslag"!
In ons land, zo groot als een postzegel, zijn nu in alle 420 gemeenten beleidsmedewerkers druk bezig om per beleidsveld het wiel uit te vinden. En al dat gemeentelijk beleid verschilt in visie en budget. Dat leidt, bijvoorbeeld bij de bijstand, tot rechtsongelijkheid. Immers, in gemeente A heb je recht op zus en in gemeente B recht op zo. En dat staat m.i. haaks op de Nederlandse grondwet, waarvan artikel 1 immerst stelt: 'Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld'.
Den Haag zou moeten zeggen: gemeente, dit is de bijstandswet, die voert u zo uit en hier is uw conforme budget. Scheelt m.i. een heleboel gedoe en de gemeenten kunnnen de energie die in beleidsontwikkeling wordt gestopt voor de uitvoering aanwenden.
Een belangrijke voorwaarde hiervoor is, dat de overheden dan in de economisch goede tijden gelden zullen moeten reserveren.
Met dit vooraf opzij gelegde geld kan dan in slechtere tijden regulerend worden opgetreden waardoor niet de schulden oplopen maar het spaargeld wordt aangesproken. Dit past ook prima bij het solide principe: je kunt beter geld uitgeven als je geld hebt dan wanneer je eerst geld moet lenen.
Ik vraag me ook nog steeds af waarom de Rijksoverheid niet nu de kans grijpt om de hypotheekschulden snel naar beneden te krijgen. Dit kan volgens mij heel simpel op de volgende wijze:
De overheid subsidieert nu de rentecomponent van de hypotheek waardoor velen soms 50% terugkrijgen van de betaalde rente. Waarom niet de aflossingcomponent subsidieren?
Voorbeeld: Als mijn hypotheekschuld nog € 100.000 is en ik los € 10.000 af dan ontvang ik van het rijk nog € 5.000 extra volgens mijn theorie. Dus van mijn schuld resteert dan nog € 85.000. Mijn hypotheekschuld zal snel verder afnemen en daar heb ik ook alle belang bij! Zowel het rijk als de particiulier profiteren hiervan. Het rijk is per saldo minder geld kwijt en de particulier betaalt minder rente door de snel afnemende hypotheekschuld. Ook de banken als 3e partij zijn blij omdat de totale hypotheekschuld snel afneemt.
Zelfs de particulier die nu een aflossingsvrije hypotheek heeft zal snel overgaan tot aflossen!
Kortom: er zijn alleen maar winnaars!!
Wie geeft dit door aan Jan Kees de Jager???
Sinds jaar en dag wordt er door “de overheid” op alle niveaus onnoemelijk veel geld verspild. Dit is meestal het gevolg van politiek hobbyisme en ijdelheid en van en ambtelijk mismanagement, veroorzaakt door incompetentie en bureaucratie.
Elke gemeente kent wel zijn eigen voorbeelden van ruimtelijke ordeningsprojecten die veel meer geld hebben gekost dan waarvoor het project ten tijde van de besluitvorming aan de gemeenteraad is “verkocht”. Elk gemeente kent wel van die onderwerpen die uit de koker van het maatschappelijk engagement komen en waarvan je denkt: tja, … is dat nu wel zo nodig en / of nuttig? Wat te denken van al die snoepreisjes van ambtenaren en politici naar verre oorden, onder de noemer van uitwisseling van kennis en ervaring. En kijk eens naar welke bedragen er zijn gemoeid met de aanschaf van automatiseringsapparatuur die toch niet blijkt te doen wat ermee was beoogd. Of naar de (ver)bouw van een nieuw gemeentehuis, dat wordt gepropageerd onder de noemer van efficiency, maar dat de facto voort komt uit megalomane drijfveren. Dit is maar een greep uit de vele onderwerpen waaraan de overheid ons geld besteedt, bedoeld om het nadenken te bevorderen.
Mijn voorstel is om per provincie een taskforce in te stellen, die de voorgenomen uitgaven van de gemeenten in die provincie doorlichten en toetsen op opportuniteit, doelmatigheid en transparantie. Deze taskforce bestaat uit een groepje gewone weldenkende mensen, die niet politiek of als inwoner aan de betreffende gemeente zijn verbonden. Zij kunnen aan de politiek verantwoordelijken vervolgens om toelichting op hun bevindingen vragen en onderbouwing verlangen van de noodzaak van voorgenomen uitgaven. Dit zal onvermijdelijk leiden tot herbezinning en tot het schrappen van allerlei onzin en onverantwoorde uitgaven.
Deze ingrepen zullen tientallen miljoenen aan bezuinigingen opleveren, waarmee de gemeenten de teruggang in de inkomstem die zij van het Rijk krijgen kunnen opvangen. Mogelijk leidt dit zelfs tot een structurele verlaging van de gemeentelijke belastingen en heffingen.
Laten we deze taskforce gemakshalve de taskforce BB noemen. BB stond vroeger voor Bescherming Bevolking, maar nu voor: bewaking budget. De bevolking wordt daarmee overigens opnieuw beschermd, want de pijn van de bezuinigingen hoeft niet (opnieuw) bij de burgers te worden gelegd, maar gewoon bij de overheid zelf.
Ik meld mij aan voor de taskforce BB in mijn provincie. Wie volgt?
Een niet belastingbetalende meerdereheid zal via de stembus zowel de uitgaven als de belastingfeffing bepalen.Dat alles onder het motto; " U wenst, en een ander betaald..."
Dat was de reden waarom in de 19e eeuw de vrijheid van de gemeenten om belastingte heffen flink is ingeperkt. Een "minvermogende"stad zou anders een villabelasting en andere belastingen op welstand kunnen invoeren.
Astublieft geen experimenten die uitlopen in grote verschillen in lokale lasten en de door PvdA en Groen Links bestuurde gemeenten de kans geven om hun bestuurlijk falen door hoge lasten toe te dekken!