Niet lezen op zondag

Deo volente haalt de Staatkundig Gereformeerde Partij volgend jaar als eerste Nederlandse politieke organisatie onder dezelfde naam de eeuwgrens. ‘Dat gaat worden gevierd’, zegt SGP-wethouder Chris Dekker. ‘En ik heb de landelijke partij voorgehouden dat ze het aan hun afkomst verplicht zijn om het dan híer te doen.’ 

Afgescheiden
‘Hier’, dat is Middelburg waar Dekker in het stadskantoor is aangeschoven met lokaal SGP-fractievoorzitter Paul Moens. Elders in de stad, in de inmiddels afgebroken Segeersstraatkerk, werd de SGP op 24 april 1918 opgericht onder leiding van dominee Kersten. Het broeide destijds op het Zeeuwse platteland vanwege de vrijzinnige koers van de andere partijen binnen de protestantse zuil: de ARP en de CHU. Her en der hadden zich al lokale kiesverenigingen van de antirevolutionairen afgescheiden die de vierentwintigste april in de Zeeuwse hoofdstad samenkwamen.

Schot in de roos
De nieuwe partij bleek een schot in de roos. Binnen een paar jaar had de SGP niet alleen in Zeeland vaste voet aan de grond, maar ook elders in de Bible Belt die zich vanaf Walcheren noordoostwaarts uitstrekt tot voorbij Zwolle. Dekker: ‘Via de kerkelijke infrastructuur kreeg de partij snel bekendheid in het hele land.’ In Middelburg bleef de SGP jarenlang steken op 5 tot 10 procent. CDA en PvdA domineerden. ‘Pas kort voor de Tweede Wereldoorlog kwam de SGP hier voor het eerst met een vertegenwoordiger in de gemeenteraad’, vertelt Dekker. ‘Uiteindelijk zijn we in de loop van de vorige eeuw doorgegroeid naar drie zetels. We zaten altijd in de oppositie, maar dan wel op de wijze van de SGP: constructief meedenkend.’

Geen vrouwen
Een kleine minderheid, de SGP-stemmers, maar een trouwe. Dat werd bewezen bij de tussentijdse verkiezingen van 1997, toen Arnemuiden bij Middelburg werd gevoegd. Dekker: ‘De opkomst was laag, maar niet onder de SGP-achterban. Daardoor kregen we vier zetels.’ De score had hoger kunnen zijn als de jarenlange vruchtbare verbinding met de reformatorische broeders van RPF en GPV (later ChristenUnie) in Middelburg was voortgezet. Een van de breekpunten tussen de partijen was de positie van de vrouw. In Middelburg staat bij de SGP geen enkele vrouw op de kandidatenlijst. Opmerkelijk, omdat  buurgemeente Vlissingen het eerste vrouwelijke SGP-raadslid heeft. Moens: ‘Wij hebben die keus niet gemaakt en besloten onze lijst met mannen te vullen. Maar ik weet ook niet of er ook zoveel vrouwen staan te springen, hier in Middelburg.’

Bouwput-affaire
Begin eenentwintigste eeuw kwam de SGP voor het eerst in het Middelburgse college. Het was in de nasleep van de zogenaamde Bouwput-affaire: de schouwburg die er uiteindelijk niet kwam en Middelburg met een schadepost van 20 miljoen euro opzadelde. Luttele maanden voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 viel het college over dit dossier. Dekker: ‘Er moest een interim college worden gevormd. De meeste partijen wilden daar hun handen niet aan branden, maar de SGP toonde zich loyaal. Ook in de vier jaar daarna bleven we in het college.’

Zondagsrust
Als SGP-punten in het coalitieakkoord noemen ze de verbetering van het wegenonderhoud, het groenbeheer en – vooral – de zondagsrust.  ‘De openstelling van winkels op zondag was erg actueel’, stelt Dekker. ‘We hebben afspraken kunnen maken dat daar in Middelburg terughoudend mee werd omgegaan.’ Ook toen de SGP na vier jaar tussentijdse oppositie in 2014 terugkeerde in de huidige regenboogcoalitie met PvdA, CDA, VVD en ChristenUnie  bleef de zondagsrust een speerpunt. Bij andere onderwerpen kiest de partij inmiddels een pragmatischer koers. ‘Je ziet door de tijd heen dat wij als getuigenispartij meer zijn gaan meepraten’, stelt fractievoorzitter Moens.

Website op zwart
En dat gebeurt ook via de sociale media. Wethouder Dekker is actief op twitter én Facebook. Maar nog steeds geen enkele tweet of post op zondag. Die dag sluit de SGP de virtuele luiken, zo merkt ook de argeloze journalist die op de Dag des Heren via de website van de SGP Middelburg wat informatie bijeen probeert te sprokkelen. De hele site gaat 24 uur op zwart. De bezoeker wordt in niet mis te verstane bewoordingen duidelijk gemaakt dat het zondag is – wegwezen dus. ‘Toch had je prima informatie over ons kunnen verzamelen’, stelt fractievoorzitter Moens, stalen gezicht. ‘Had hier gewoon even de kerk binnengestapt.’

Lees het hele verhaal in Binnenlands Bestuur van deze week (inlog)