Lokale politiek boeit Nederlander bar weinig

Nederlanders hebben verhoudingsgewijs weinig belangstelling voor lokale politiek. Het gemeentebestuur krijgt wel een hoger rapportcijfer (5,9) dan de Haagse politiek (4,9).

SCP-onderzoek burgerperspectief

Duitsers praten vaker over lokale dan over nationale politiek. In Nederland praten maar half zo veel mensen over lokale aangelegenheden als over nationale. In die zin zijn we net Grieken. Nog een typisch Nederlands verschijnsel is dat er meer over Europese politieke kwesties wordt gesproken dan over lokale aangelegenheden. Dat blijkt allemaal uit de publicatie Continu Onderzoek Burgerperspectieven 2013 van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP).

Grote afstand tot gemeenteraadsleden

Nederlanders blijken volgens het SCP-onderzoek ook een grotere afstand tot gemeenteraadsleden te ervaren dan tot leden van de Tweede Kamer. Dat geldt niet voor lager opgeleiden en inwoners van niet- of weinig stedelijke gemeenten.

Decentralisaties verhogen belangstelling gemeentepolitiek

Een waarschijnlijke oorzaak van de geringe belangstelling van Nederlanders voor de lokale politiek is volgens de onderzoekers de veel voorkomende opvatting dat gemeentelijke beslissingen van weinig invloed zijn op het dagelijks leven. ‘Die ervaring zou de komende tijd wel eens kunnen veranderen als door de decentralisatie operaties de gemeenten in grotere vrijheid meer beslissingen gaan nemen in het sociale domein, met name in de jeugdzorg en de zorg voor ouderen, zieken en werklozen’, aldus de onderzoekers.

Laagste rapportcijfer Europese politiek

Het gemeentebestuur krijgt van de Nederlanders overigens wel aanzienlijk hogere rapportcijfers dan de Haagse politiek. Over de lokale politici is 67 procent tevreden, over Haagse politici is slechts 42 procent van de Nederlanders tevreden. Sinds begin 2008 krijgt het lokaal bestuur betrekkelijk stabiel van zo’n 70 procent van de bevolking een voldoende. Dat is behoorlijk meer dan de politiek in Den Haag en de Europese politiek. Het bestuur van de gemeente krijgt gemiddeld een 5,9, de landelijke politiek een 4,9. De Europese politiek scoort met 4,5 het laagst.

Lager opgeleiden en stedelingen minst positief

Lager opgeleiden blijken relatief positiever over het lokale bestuur dan hoger opgeleiden. Het verschil in tevredenheid tussen lager- en hoger opgeleiden neemt volgens de onderzoekers toe naarmate de politiek ‘verder van huis’ is. Bewoners van niet-stedelijke gemeenten zijn gemiddeld iets tevredener over hun lokale bestuur dan inwoners van zeer stedelijke gemeenten. Dat is volgens de onderzoekers opvallend. ‘Men zou verwachten dat in de vaak kleinere plaatsen het lokale bestuur dichter bij de burgers staat en daardoor makkelijker naar tevredenheid zou functioneren. Het verschil blijkt echter heel erg klein’, aldus de onderzoekers. ‘Wellicht is het idee van grotere nabijheid van het bestuur op het platteland door samenvoegingen van gemeenten inmiddels wat achterhaald.’

Relatie met opkomstcijfers verkiezingen

Opkomstcijfers suggereren voor kleine gemeenten wel een absoluut en relatief grotere betrokkenheid bij de lokale politiek. In de 20 procent kleinste gemeenten kwam in 2010 gemiddeld 61 procent op bij de raadsverkiezingen en in de 20 procent grootste gemeenten gemiddeld 52 procent.