Links raadslid houdt ’t eerder voor gezien

SP en GroenLinks verliezen onderweg verreweg de meeste gemeenteraadsleden. Deze raadsperiode raakte de SP er ruim een kwart kwijt. Ten opzichte van 20 jaar terug neemt het aantal tussentijds vertrekkende raadsleden toe. Toentertijd trad 12,5 procent van de raadsleden voortijdig terug, nu is dat gestegen naar zo’n 14,5 procent.

Afdrachtregeling

Dat blijkt uit onderzoek van de Stichting Decentraalbestuur.nl naar het (vroegtijdig) aftreden van raadsleden over twee decennia heen. Bij uitsplitsing van de cijfers voor de periode 2010-2014 en voor de huidige periode – bijgehouden tot en met januari dit jaar – valt op dat raadsleden van linkse partijen (PvdA, GroenLinks en SP) vaker aftreden dan die van overige partijen.

Het is gissen naar de redenen, maar wellicht verwacht de achterban van deze partijen meer van hun raadsleden dan bij de andere partijen. Het kan ook zijn dat  raadsleden van deze partijen minder geneigd om na een conflict de partij te verlaten en onder eigen naam als raadslid te blijven zitten. Bij de SP vormt wellicht de ‘afdrachtregeling’ een oorzaak is van voortijdig vertrek.

Meer terugtreders bij SGP
D66 won over alle gemeenten gezien bij de laatste raadsverkiezingen fors. Daar is het percentage raadsleden dat tussentijds vertrekt in de huidige periode tot bovengemiddeld gestegen. Een zelfde patroon zien we bij de VVD, die echter bij de laatste raadsverkiezingen fors verloor. Een stabilisering is zichtbaar bij de PVV: in de periode 2010-2014 vertrok bijna de helft van de raadsleden tussentijds, in de huidige periode ligt dat net onder het landelijke gemiddelde (al gaat het in absolute zin om lage aantallen).

Bij de christelijke partijen is bij CDA en CU een substantiële daling van het percentage tussentijdse terugtreders te zien, maar bij de SGP juist een forse stijging. Ook hier is het speculeren naar de redenen. De lokale partijen (samen de grootste partij in Nederland) laten eenzelfde patroon zien als CDA en CU.

Vrouwen en jongeren
Van alle vrouwelijke raadsleden treedt bijna 18 procent voortijdig terug uit het ambt. Verder zijn aftredende raadsleden gemiddeld wat jonger dan raadsleden die in het ambt blijven. Vermoed kan worden dat er wellicht relatief veel jongere raadsleden aftreden omdat ze alsnog voorrang willen geven aan een andere carrière.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 4 van deze week (inlog)