Leegloop kerken vraagt actieve rol gemeente
Verwacht wordt dat de komende tien jaar van zo’n 1.200 kerkgebouwen de deuren dicht gaan. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed beveelt gemeenten die te maken krijgen met die sluitingen, tijdig een kerkenvisie op te stellen. Binnenlands Bestuur test de praktijk in Laarbeek.
Verwacht wordt dat de komende tien jaar van zo’n 1.200 kerkgebouwen de deuren dicht gaan: 700 protestantse en 500 katholieke kerken. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed beveelt gemeenten die te maken krijgen met vrijkomende kerkgebouwen, tijdig een kerkenvisie op te stellen.
Advies aan gemeentebesturen
Die aanbeveling doet de rijksdienst in de Handreiking voor het herbestemmen van vrijkomende kerkgebouwen. De dienst, onderdeel van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, ziet voor gemeenten een richtinggevende, actieve rol weggelegd. De RCE adviseert gemeentebesturen om samen met de parochiebesturen en andere betrokken partijen een kerkenvisie te ontwikkelen om ‘weloverwogen strategische keuzes te maken.’
Kerkenvisie
Zo’n visie geeft antwoord op vragen als: welke kerken kunnen hun religieuze functie behouden, welke kerkgemeentes of parochies worden samengevoegd in één kerkgebouw, welke kerken krijgen een nieuwe bestemming en welke kerken moeten eventueel worden gesloopt? ‘Met een kerkenvisie in de hand komt een gemeente bij het sluiten van een kerk niet steeds voor een voldongen feit te staan, en weet het kerkbestuur welke ontwikkellingsmogelijkheden er voor de betreffende kerk zijn’, stelt de Rijksdienst. ‘Die duidelijkheid is een belangrijke voorwaarde voor succesvolle herbestemming.’
Herbestemming
Vier jaar geleden waren in ons land nog ruim 8.000 kerken in gebruik. Sinds 1975 zijn in Nederland 1.340 kerkgebouwen buiten gebruik geraakt. Daarvan hebben ruim duizend gebouwen een nieuwe functie gekregen. Van de rooms-katholieke kerken die sinds 1970 zijn leeggekomen, is ruim de helft gesloopt. De leeggekomen protestantse kerken is veel vaker een tweede leven gegund: slechts één op de tien kerken viel ten prooi aan de sloopkogel. Beide kerkgenootschappen staan terughoudend tegenover de zogeheten profanisering van sacrale plekken en streven voor hun vrijkomende kerken bij voorkeur naar nieuwe religieuze functies.
Sociale functie
Van alle sinds 1970 gesloopte kerken is driekwart rooms-katholiek. Dat heeft mede te maken met het standpunt dat de bisschoppen in 2008 hebben ingenomen. Kerken zijn permanent ‘gewijde en heilige plaatsen’. In principe staan de bisschoppen afwijzend tegenover herbestemming. Voorwaarde van het profane gebruik is dat het gebruik ‘niet onwaardig’ is. De voorkeur gaat uit naar een sociale functie – bibliotheek, school, gezondheidscentrum – en in mindere mate naar een culturele functie, zoals een museum.
Reacties: 20
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Overwegingen aangaande erfgoedbeleid of de sociale functie van kerken geven te gemakkelijk de mogelijkheid dat de kosten afgewenteld worden op de samenleving ( die o zo bekend "belastingbetaler"). Niet doen.
Cultureel erfgoed, al dan niet met religieuze achtergrond, is wel deglijk een zaak van algemeen belang, en daarmee van de overheid.
Een lokale kerkenvisie is in dat verband wellicht te beperkt. Een benadering op een groter schaalniveau, die visie, regie en actie combineert, lijkt me meer dan gewenst.
En als ze dat dat toch zo nodig wil (bv. vanwege historische waarden) laat ze dan ook het beheer en onderhoud voor haar rekening nemen. eens kijken hoe snel dan de boel verpaupert.
Valt het christelijk geloof weg dan zal een ander geloof dat gat gaan vullen. Dit is onvermijdelijk.
Kerken zijn meestal mooie gebouwen, Pvda en SP stemmend uitkeringsvolk verdient lelijk beton.
Zo snel mogelijk afbreken dus, wat mij betreft.
Natuurlijk met overheidsgeld van hun liberale vrinden die dat wel even regelen.
Als je de overheid zich overal van afzijdig moet houden, dan kun je met gemak het ambtelijk apparaat halveren. Is dat wat sommige respondenten willen ?
Met name oude kerken zijn vaak een sieraad in een stad of dorp. Dat verloren laten gaan is "zonde". De oproep voor een visie is een ambtenaar 1.0-reactie: een beleid en beleidsnota. Doe gewoon en zorg voor een goed overleg met al diegenen die het de moeite waard vinden dat zo'n fraai gebouw bewaard blijft. Daarbij horen in ieder geval het kerk- en gemeentebestuur.
ik voel me gelukkig te wonen in een gemeente (Groesbeek) waar dit overleg prima verloop en waarmee we de kerk, niet alleen letterlijk, in het midden houden.
Heb zelf meerdere kerken aangeschreven, omdat ik een atelier dan wel ruimte wilde beginnen waar personen/burgers kunnen samenkomen.
Maar kerken worden voor veel te veel geld verkocht, terwijl er ook goede projecten in gehuisvestigt kunnen worden.
Zodat ze nog dienst kunnen doen voor personen met maatschappelijk belang.
Maar ook vele kerken trekken de subsidiepotjes leeg, want kijkt u maar bij de kerken, vb de kerk die zit aan de Bredeplaats te Leeuwarden.
Deze kerk is nu een horeca geworden, de kerk heeft pand terug gegeven aan gemeente, en heeft het in bruikleen.
Zodat ze geen onderhoudt hebben en de gemeente zorgt dat die onderhouden worden.
Subsidies onderhoud van deze kerk was in 2010 en 2011 meer dan miljoen euro.
T egek voor worden, als de kerken wat willen voor mensen zouden ze veel meer moeten denken on een kerk ter beschikking te stellen maatschappelijke belangen.
Anders laat ze deze maar afbreken, ...........