‘Kiesdrempel tegen versplintering’
Burgemeester Onno van Veldhuizen van de gemeente Hoorn denkt dat een kiesdrempel kan helpen om het uiteenvallen van nieuwe partijen te voorkomen. Hij weet de Raad van Europa aan zijn zijde.
Het instellen van een kiesdrempel kan helpen voorkomen dat nieuwe partijen in de raad uiteenvallen. Dat zegt burgemeester Onno van Veldhuizen (D66) van de gemeente Hoorn.
12 partijen in raad
Een typisch voorbeeld van versnippering, noemt burgemeester Onno van Veldhuizen de verkiezingsuitslag in Hoorn. Maar liefst 12 partijen nemen zitting in de raad van 35 zetels, waarvan de grootste (PvdA) slechts 5 zetels heeft. ‘Dat vraagt gauw om vijf partijen om een minimale meerderheid te hebben om bestendige koers te kunnen varen. Dat vraagt veel van mensen.’ De raad ziet de versnippering als een probleem, vertelt Van Veldhuizen. ‘Dat maakt mensen toegankelijker en redelijker. Je krijgt blok- en coalitievorming.’
Kiesdrempel tegen versnippering
Maar de versnippering is ook een probleem in Nederland in zijn algemeenheid, vindt Van Veldhuizen die verwijst naar een conclusie van de Raad van Europa. Hun Congres van lokale en regionale overheden controleerde de Nederlandse verkiezingen en constateerde ook dat verkiezingen in Nederland versnipperen en macht niet bundelen. ‘Verkiezingen moeten macht legitimeren en niet het verdeel-en-heers onder de bevolking organiseren. Ik vind met de raad dat je toch eens zou moeten nadenken of het vormen van een kiesdrempel toch niet een goed gegeven zou zijn.’
Lokale partij stortte in
Van Veldhuizen verwijst hiermee naar het uiteenvallen van lokale partij Fractie Tonnaer die bij de vorige verkiezingen in een klap met 5 zetels in de raad kwam, maar ook uiteenviel en naar 1 zetel terugging. Twee raadsleden gingen naar andere partijen. ‘Dit waren eigenlijk tussentijdse verkiezingen tijdens de raadsperiode. Machtsverhoudingen kieperden om zonder enige democratische legitimatie. We kregen een minderheidscollege. Dan moet je je afvragen of je dat soort avonturen met elkaar nog wel moet faciliteren.’
Los mot binnen partij op
Of dit te voorkomen is met minder partijen weet Van Veldhuizen niet. ‘Maar ik denk wel dat het helpt. Het is voor partijen ook beter. Je moet niet zoals bij het kickboksen bij mot een nieuwe bond oprichten, maar het gewoon binnen een partij met elkaar moet uitvechten en tot iets komen. Uiteindelijk moet je dat in de samenleving ook doen.’
Verkiezingen als referendum
De opkomst in Hoorn was tegen de landelijke trend in hoger dan in 2010. Van Veldhuizen: ‘De tunnel onder het spoor was het belangrijkste issue. Positief is dat partijen dit onderwerp naar de kiezer hebben kunnen brengen. Negatief is dat de verkiezingen zijn gedevalueerd tot een referendum over de tunnel. Beide smaken leven en voor beiden is wat te zeggen.’ Het was immers maar de vraag of mensen hun stoel wel zouden uitkomen om te stemmen voor zo’n lokaal issue. ‘Maar dat is nu gelukt. Dus: lokale politiek? Ja, het kan!’
Tunnel gesneuveld?
Inmiddels hebben de raadspartijen al wel afgesproken dat de tunnel onder het spoor niet doorgaat. Aan de ontwikkeling ervan zou volgens een intern memo al 5,6 miljoen zijn uitgegeven. De vijf potentiële collegepartijen (PvdA, SP, D66, CDA en GroenLinks) gaan nog wel onderhandelen over voorstellen over de uitvoering van onderdelen van de Poort van Hoorn, waar wel gezamenlijk draagvlak voor is.
Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur (nr. 7) van deze week.
Zorg nu eerst eens dat je draagvlak bij je bevolking opbouwt, en uitlegt hoe het allemaal werkt, en dat bij versnippering niemand baat heeft. Misschien dat dan de burger beter kiest.
Tot die tijd: als de burger minkukels kiest, dan moet je het met minkukels doen. Dat is òòk democratie, meneer de ongekozen burgemeester.