Kamer akkoord met fusie Gooise gemeenten

Ondanks een laatste ‘wanhoopspoging’ van de Bussumse raad en een groep vooraanstaande Bussummers om de fusie met Muiden en Naarden af te blazen, gaat de Tweede Kamer akkoord met het wetsvoorstel.

Knoop doorhakken

Wel heeft de Kamer een aantal financiële garanties afgedwongen zodat Muiden ‘schoon’ kan worden opgeleverd. De Kamer hoopt dat daarmee het draagvlak in vooral Bussum – de grootste van de drie gemeenten – terugkeert. Hoewel de hele Kamer vond dat er na tien jaar discussie over herindeling in het Gooi nu eindelijk de knoop moest worden doorgehakt, zaten de financiële risico’s van Muiden rondom de ontwikkellocatie De Krijgsman (de voormalige kruitfabriek) de parlementariërs als een graat in de keel. Dinsdag stemt de Kamer pas over het wetsvoorstel, maar tijdens het debat woensdagavond was duidelijk dat het voorstel met de toezeggingen van minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) op een Kamermeerderheid kan rekenen.

Ongewenst en onacceptabel

Een unanieme Bussumse raad stelde vorige week in een brief aan de Kamer dat herindeling ‘ongewenst en onacceptabel is’ als de financiële risico’s niet door het rijk worden afgedekt. Deze week riepen oud-burgemeester van Bussum Willem Holthuizen samen met veertien vooraanstaande Bussummers de Kamer op de fusie met Naarden en Muiden ‘in deze vorm af te blazen. Muiden heeft een miljoenenschuld, die Bussum niet wil overnemen.’ De Kamer, die in 2012 een wetsvoorstel voor herindeling van Bussum, Muiden, Naarden en Weesp naar de prullenbak verwees, leek zich moreel verplicht te voelen er zo veel mogelijk voor de nieuwe gemeente uit te slepen.

Afdekken renterisico’s

Naast de ruim 10,2 miljoen euro aanvullende uitkering uit het gemeentefonds voor Muiden, krijgt de gemeente financiële ruimte om nu al een lening aan te gaan om renterisico’s af te dekken van de vaststellingsovereenkomst, die Muiden moet vrijwaren van eventuele toekomstige claims. Door de lage rentestand is de verwachting dat de kosten van die overeenkomst lager uitpakken. Om de risico’s van een eventuele rentestijging af te dekken, heeft de Kamer via een motie bedongen dat er extra budget aan de aanvullende uitkering wordt toegevoegd, zodat Muiden nu al een (goedkope) lening kan aangaan. ‘Als de gemeente nu die lening niet wil aangaan, dan zijn de risico’s niet meer van het rijk’, benadrukte Plasterk tijdens het Kamerdebat.

Herleving claim

De ‘herleving’ van de claim was een ander heikel punt. Als de vaststellingsovereenkomst klapt, dan moet het rijk eventuele claims voor zijn rekening nemen, vindt de Kamer. Plasterk benadrukte dat daar een vangnet voor in de wet is opgenomen. Dat vangnet is er niet als Muiden door grove nalatigheid alsnog een claim aan zijn broek krijgt.

Verhoging ozb

Muiden moet in ruil voor die eenmalige uitkering uit het gemeentefonds en een restschuld van 8,4 miljoen euro wel flink bezuinigen: jaarlijks 7 ton op een begroting van 40 miljoen euro. Ook de ozb moet omhoog. Omdat de drie gemeenten op 1 januari fuseren, moeten de ozb-tarieven binnen drie maanden worden gelijkgetrokken. Bij gelijkblijvend voorzieningenniveau betekent dat voor Bussum een verhoging van de ozb en voor Muiden en Naarden een verlaging, zo heeft Plasterk laten berekenen. Bussum zit nu op 40 procent van het (landelijk) gemiddelde ozb-niveau; dat wordt opgetrokken naar 62 procent van het gemiddelde ozb-niveau. Onder meer het CDA en SGP/ChristenUnie hebben daar moeite mee, maar de minister zei niet te kunnen sleutelen aan de gelijktrekkingstermijn van drie maanden. Plasterk stelde dat het uiteindelijk aan de nieuwe gemeenteraad is om de hoogte van de ozb vast te stellen.

Herindelingsmaatstaf

Als ook de Eerste Kamer akkoord gaat met het wetsvoorstel, ontstaat er op 1 januari de nieuwe gemeente Gooise Meren met 55.000 inwoners en een jaarlijkse begroting van 123 miljoen euro. De nieuwe gemeente krijgt er van het rijk 8 miljoen euro bij (de zogeheten herindelingsmaatstaf) als tegemoetkoming in de frictiekosten. Dat bedrag wordt over een periode van vier jaar uitgekeerd.