IPO veegt landsdelendiscussie van tafel

Minister Plasterk zal in geen enkele provincie steun vinden voor een fusievoorstel. Draagvlak voor de kabinetsvisie om de provincies op termijn te laten opgaan in vijf landsdelen ontbreekt op dit moment volledig. 'Geen enkele provincie is voornemens om een fusietraject in te gaan', aldus voorzitter Johan Remkes op het jaarcongres van het IPO (Interprovinciaal overleg).

Geen fusievoornemens

De provincies wijzen van bovenaf opgelegde blauwdrukken af. Inhoudelijke en maatschappelijke opgaven zijn leidend voor eventuele samenwerking. Waar nuttig en nodig wordt op dit moment al veelvuldig en 'grensoverschrijdend' samengewerkt door provincies, zei Remkes in zijn jaarrede. Eventuele schaalvergroting kan prima van onderop worden gerealiseerd. Met de nadruk op 'eventuele', aldus Remkes, want op dit moment zijn daartoe geen concrete voornemens.

Niet experimenteren

Remkes gebruikte in zijn rede ferme bewoordingen om de landsdelenvisie van het kabinet te verwerpen. 'Het Huis van Thorbecke leent zich niet voor laboratoriumachtige experimenten met ongewisse uitkomst.' Volgens het IPO heeft het kabinet nog steeds niet duidelijk gemaakt welk probleem wordt opgelost met de vorming van landsdelen en waarin het takenpakket van de landsdelen zou verschillen van dat van de provincies.

Takendiscussie belangrijk

Het ontwerpvoorstel voor een fusie van Noord-Holland, Utrecht en Flevoland is inmiddels door de drie provincies afgewezen. 'Er is uitsluitend gekeken naar het weggummen van grenzen', zegt Remkes in een toelichting na afloop van zijn jaarrede, 'terwijl wij in de Noordvleugel de takendiscussie belangrijk vinden. Maar daar heeft de minister (Ronald Plasterk, Binnenlandse Zaken) niets mee gedaan.' Remkes kan zich voorstellen dat rijkstaken worden overgeheveld naar provincies, zodat zij daadwerkelijk een krachtig middenbestuur kunnen vormen. Hij noemt bijvoorbeeld verkeer en vervoer en culturele infrastructuur. 'De minister heeft het over economische dynamiek in de regio's. Dan moet hij ons ook iets in handen geven om die te stimuleren.' 

Plasterk overtuigd van middenbestuur

Ook Plasterk sprak op het IPO-jaarcongres. Hij verklaarde zich 'volledig overtuigd van belang krachtig middenbestuur'. Hij is bereid om met zijn collega's in het kabinet te kijken of en welke taken kunnen worden overgedragen naar de provincies nieuwe stijl. Binnenkort komt de minister - na bestudering van alle ingediende zienswijzen - met een nieuw voorstel voor de Noordvleugel. Dat zal niet hetzelfde zijn als het concept, beloofde hij. Zo wil hij nog eens goed kijken naar de grenzen van de superprovincie,  bijvoorbeeld bij de gemeente Noordoostpolder. 'Er valt ook over andere grenzen te praten', aldus Plasterk. 

Niet meewerken aan gesloten huishouding

Remkes ageerde nog eens fel tegen de voorgenomen 'materieel gesloten huishouding' van de provincies. Daar werken de provincies niet aan mee, aldus de IPO-voorzitter. 'Als Plasterk denkt taken van de provincies te kunnen afromen, klopt hij op een gesloten deur.' In zijn reactie stelde Plasterk niet aan te sturen op de Grondwetswijziging die daarvoor nodig is. Maar Remkes is er niet gerust op en vindt een waarschuwing op zijn plaats. 'Als de minister verstandig is, geeft hij hieraan geen prioriteit.'