Inwoners zijn ‘gepingpong’ tussen overheden zat

Boetes die bedrijven krijgen opgelegd bij overtredingen, mogen niet meer van de belasting worden afgetrokken. Een brief met die oproep gaat de Noord-Hollandse gedeputeerde Adnan Tekin namens provinciekoepel IPO aan de ministeries van Financiën en Infrastructuur en Waterstaat sturen. Dit is een van de acties die de provincie onderneemt tegen de ‘grafiet-regen’ van Tata Steel/Harsco. De provincie Noord-Holland is het niet eens met de aantijging van de Stichting IJmondig uit Wijk aan Zee dat zij te weinig doet om de problemen bij Tata Steel/Harsco aan te pakken.

Te weinig

De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied stelt dat het ‘niet aan ons is om daarover te oordelen’, aldus een woordvoerder. ‘Wij doen wat denken dat nodig is. Voor een bedrijf zal dat te veel kunnen zijn en voor burgers te weinig.’ Sinds november 2018 zijn er bij Harsco ‘intensieve controles geweest naar aanleiding van klachten’, aldus de woordvoerder. De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied houdt namens de provincie Noord-Holland toezicht op zowel Tata Steel als op Harsco.

Gepingpong

De provincie en de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied reageren hiermee desgevraagd op de paginagrote advertentie van de Stichting IJmondig in de Volkskrant van woensdag. Daarin vraagt de stichting aan premier Rutte iets te doen aan de overlast door Tata Steel en Harsco, omdat de lokale en regionale overheden tekortschieten. De stichting is het ‘gepingpong’ tussen gemeente, provincie en Omgevingsdiensten zat en heeft het daarom een stapje hoger gezocht, licht Ellen Windemuth namens de Stichting IJmondig het initiatief toe. Al jaren trekken de inwoners bij de diverse instanties aan de bel, maar volgens Windemuth gebeurt er niets. Ze hoopt ‘binnen 24 uur’ een reactie van Rutte op de roep om hulp te krijgen.

Kleverige massa

‘Sinds 2015 vinden wij regelmatig zwarte grafietstof op de dekbedden van onze slapende kinderen’, schrijft de Stichting IJmondig in de advertentie. ‘Een regenboog van chemische substanties is bij ons te vinden op het aanrecht, de vensterbanken, de eettafel, de auto. Soms wit siliconen fixeer, vaak grafiet, soms een bruine substantie en soms een grijze, kleverige massa.’ Tata Steel, Harsco en de overheden beloven beterschap, ‘maar in de afgelopen maanden hebben wij wederom meerdere grafiet regens over ons uit gehad als gevolg van de vele uitstoten per dag’, aldus de stichting in haar advertentie.

Luiheid

‘Ik denk dat het luiheid en kortzichtigheid is’, antwoordt Windemuth op de vraag waarom gemeente, provincie en Omgevingsdienst in de optiek van de stichting niet in staat zijn bewoners van IJmuiden te beschermen tegen Tata Steel/Harsco. ‘Ambtenaren zijn niet geïnteresseerd in verandering en politici willen het liefst herkozen worden en kijken niet naar de lange termijn’, aldus Windemuth.

Verbaasd

‘Als bevoegd gezag en regionale bestuurder verbaast het mij dat deze inwoners niet direct met mij in contact zijn gekomen’, stelt gedeputeerde Tekin. ‘Mijn deur staat altijd open en dan wil ik ze graag vertellen wat we allemaal al doen in de IJmond en nog gaan doen. Ik heb alle inwoners juist hard nodig omdat zij me uit eerste hand kunnen vertellen wat ze nodig hebben en waar ze antwoorden op willen hebben. Dus als ze met mij willen spreken dan zijn ze van harte welkom.’

Harde hand

Er wordt volgens de provincie op diverse vlakken actie ondernomen om de gezondheid van de inwoners in kaart te krijgen én om Harsco bij overtredingen met harde hand aan te pakken. De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied komt wekelijk bij Tata. Bij Harsco komen de controleurs een aantal keer per jaar, maar ‘sinds november 2018 zijn er bij Harsco intensieve controles geweest naar aanleiding van klachten’, stelt een woordvoerder van de Omgevingsdienst. ‘We zijn sinds november tot nu toe dertig keer bij Harsco geweest. Dat is echt heel veel.’ Daarbij zijn 28 overtredingen geconstateerd, aldus de woordvoerder. Bij dertig constateringen kan een dwangsom van 150.000 euro worden opgelegd.

Vervolgstappen

‘Daarom wordt nagedacht over vervolgstappen’, aldus een woordvoerder van de gedeputeerde. Ook wordt gekeken naar aanvullende opties, zoals het teruggaan naar het oude proces of het gebruik van een andere kwaliteit ijzererts. Hierover gaat de gedeputeerde met het bedrijf in gesprek. De onwenselijkheid van de fiscale aftrekbaarheid van boetes die vanuit de last onder dwangsom worden opgelegd, wordt in een brief aan ‘Den Haag’ aan de kaak gesteld. Daarnaast zal zo snel mogelijk door het RIVM een gezondheidsonderzoek worden uitgevoerd. De pilot omgevingskwaliteit in de IJmond wordt uitgebreid; er komen onder meer ultrafijnstofmetingen en extra sensoren. Overwogen wordt een loket te openen voor alle meldingen over Tata Steel.