Herindeling Oost-Groningen in externe handen

Het lot van de negen gemeenten in Oost-Groningen ligt de komende maand in handen van de Visitatiecommissie Bestuurlijke Toekomst Groningen. Die is gevraagd advies uit te brengen over de meest toekomstbestendige herindeling van de gemeenten, omdat de negen er zelf niet uitkomen.

Zwaarwegend advies

Voor het eind van deze maand moet dat advies er liggen. Dat wordt als ‘zwaarwegend’ aangemerkt, door zowel de betrokken gemeenten als Gedeputeerde Staten (GS) van Groningen, zo is afgesproken. Als de gemeenten het advies terzijde leggen, hakken GS de knoop door.

Alternatief

De visitatiecommissie bracht eerder − eind februari vorig jaar − het advies uit om de huidige 23 Groninger gemeenten uiterlijk per 2018 terug te brengen naar zes. Op basis daarvan presenteerde Gedeputeerde Staten in juli hun visie op de bestuurlijke organisatie. Tot vorige maand hadden gemeenten van GS de tijd gekregen om met een eventueel alternatief te komen. Daar hebben de gemeenten dankbaar gebruik van gemaakt.

Herindelingsontwerpen

Met het gros van de alternatieven kunnen GS leven, zo blijkt uit de zogeheten ‘Voordracht Bestuurlijke toekomst provincie Groningen’. Die is dinsdag door GS vastgesteld en staat voor eind deze maand op de agenda van Provinciale Staten (PS). Weliswaar hebben gemeenten geen principebesluiten tot herindeling genomen, zoals GS wilden, maar de ‘richtinggevende uitspraken’ over de gewenste herindeling heven GS voldoende vertrouwen in een goede afloop van het herindelingsproces. Eind dit jaar moeten alle herindelingsontwerpen er liggen.

Twee hoofdvarianten

Voor Oost-Groningen is het een ander verhaal. Zeven van de negen gemeenten hebben de afgelopen maanden het hoofd gebroken over twee hoofdvarianten. De ene gaat uit van samenvoeging van Slochteren, Hoogezand-Sappemeer, Menterwolde en Oldambt, en een fusie van Veendam, Pekela, Stadskanaal Bellingwedde en Vlagtwedde. In de tweede variant gaan Slochteren, Hoogezand-Sappemeer, Menterwolde en Veendam op in één gemeente, en worden Oldambt, Pekela, Stadskanaal, Bellingwedde en Vlagtwedde samengevoegd. De negen gemeenteraden kunnen echter niet tot een gezamenlijke keuze komen. Bovendien willen Bellingwedde en Vlagtwedde alleen samen verder als de gemeente Westerwolde (ruim 25.000 inwoners).

Robuuste gemeenten

De visitatiecommissie gaat advies uitbrengen over de twee hoofdvarianten en het plan tot vorming van de nieuwe gemeente Westerwolde. GS ‘verwachten dat het advies antwoord geeft op de centrale vraag of de bedoelde varianten kunnen resulteren in een bestuurlijke indeling van nieuwe, robuuste en duurzaam bestuurskrachtige gemeenten’, aldus GS in hun Voordracht.