Advertentie

Gemeenteraden negeren integriteit

Veel gemeenteraadsleden staan niet of nauwelijks stil bij hun eigen integriteit. Cliëntelisme en belangenverstrengeling zijn daardoor aan de orde van de dag.

08 december 2010

Lokaal loopt achter

In een woensdagmiddag gepubliceerd onderzoeksrapport concludeert de onderzoeksgroep Integriteit van Bestuur van de Vrije Universiteit Amsterdam dat gemeenteraden meer aandacht moeten besteden aan hun eigen integriteit. De lokale politiek loopt achter bij de gemeentelijke ambtelijke organisaties, die wel veel aandacht hebben voor integriteit en integriteitsbeleid.

Aandacht aan integriteit
Volgens de onderzoekers, die zich baseren op door 254 raadsgriffiers ingevulde enquêteformulieren, besteden ChristenUnie, SGP, GroenLinks en D66 ‘behoorlijk tot veel’ aandacht aan de eigen integriteit. Raadsleden van andere landelijke en lokale partijen, doen dit minder. Behalve griffiers, hebben ook 251 gemeentesecretarissen deelgenomen aan het onderzoek.

Management
Kijkend naar de ambtelijke organisaties, zijn de onderzoekers positief. Wel benadrukken zij dat blijvende aandacht nodig is om bestaande regelingen en instrumenten onder de aandacht te brengen, en om de bewustwording te stimuleren. Hier zien zij een taak weggelegd voor het ambtelijk en bestuurlijk management. In kleinere gemeenten is extra aandacht nodig: hier is het integriteitsbeleid dikwijls minder goed ontwikkeld dan in middelgrote en grote gemeenten.

Fors toegenomen
Ondanks de positieve teneur over de ambtelijke organisaties, concluderen de onderzoekers dat het aantal gesignaleerde integriteitsschendingen de laatste jaren fors is toegenomen. Het aantal onderzoeken naar vermeende fraude en corruptie is gestegen van 135 rond 2003, tot 301 per jaar nu. In tweederde van deze gevallen was er daadwerkelijk iets aan de hand. Als tevens wordt gekeken naar andere integriteitsschendingen, zoals ongewenste omgangsvormen, misbruik van middelen en het overschrijden van regels, gaat het naar schatting om 1320 onderzoeken per jaar.

Alertheid
De onderzoekers stellen dat het aantal onderzoeken stijgt, doordat gemeenten steeds bewuster bezig zijn met integriteit. Als er meer wordt gezocht, wordt er ook meer gevonden. ‘De alertheid is verbeterd’, zegt Hans van den Heuvel, hoogleraar integriteit, die het onderzoek heeft uitgevoerd in samenwerking met Leo Huberts, Zeger van der Wal en Kim Steenbergen.
Het onderzoek, onder de titel Integriteit van het lokaal bestuur, is in boekvorm verschenen. Elke gemeente ontvangt binnenkort een exemplaar. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten hebben het onderzoek en de uitgave van het boek financieel ondersteund.

Reacties: 12

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Gert-Jan Tolberg / extern
Het gaat niet alleen om raadsleden. Eerder vandaag was in een ander artikel op deze site te lezen dat een wethouder in Purmerend een truc toepast om de regels te ontduiken.
Niek / jurist
We denken met zijn allen nog steeds dat wethouders en raadsleden voor het belang van de gemeente hun functie hebben aanvaard. Maar dat is maar ten dele zo. Heel vaak gaat het om de belangen van de achterban (agrarische sector, winkeliers, bijzonder onderwijs) of eigen roem. En dat wil nog wel eens flink botsen (en dat dit de gemeente geld kost, haar imago beschadigd wordt enzovoorts hoef ik hopelijk niet uit te leggen).
ML Sedee / trainer OR
misschien kan het wat minder absoluut? Ik voel mij niet aangesproken door de Nobby; ik probeer de belangen van de gehele gemeente te behartigen.
Jose / ambtenaar
de voormalige minister van BiZa, Ien dales, bracht dit onderwerp op de agenda; "een beetje zwanger" bestaat niet, waren haar gevleugelde woorden; ik zit zelf in de OR en in de comm. Integriteit; het is een moeilijk onderwerp, want er wordt alleen over gesproken als er een collega is geschorst; er is wel beleid, maar hoe zorg je er voor dat iedereen integer is; m.i. begint het met het begrip PRUDENT. Integriteit heeft ook met cultuur, opvoeding en educatie te maken >> waarden en normen; regelmatig bespreken in werkoverleggen, trainingen (?); workshops (?); zo vaak over praten etc. opdat het begrip wordt geínternaliseerd; misschien dat de VNG iets kan betekenen voor de kleinere gemeenten waar het minder goed is ontwikkeld. ik denk dat er ook een cultuuromslag moet worden gemaakt, en het is iets van de lange termijn!!
Oscar Dusschooten / Raadslid VVD Tilburg
Kan me vinden in de reactie van Sedee: ook hier proberen we als fractie datgene te doen wat wij goed achten voor de gemeente. Daarbij kun je natuurlijk wel van inzicht verschillen met andere fracties en (dus) andere delen van de bevolking. Maar daar kunnen de onderzoekers toch geen problemen mee hebben?
Overigens is de uitspraak van wijlen mevrouw Dales m.i. inmiddels ruimschoots achterhaald: integriteit kent wel degelijk een persoonlijke component en kan dus niet zo absoluut worden afgemeten. Belangrijk is de vraag welke afweging er in een situatie heeft plaatsgevonden en wat daarbij de (persoonlijke) argumenten waren voor een bepaalde handelswijze.
Jaap
Op het moment dat een raadslid gekozen is, is het eigenlijk al te laat. Een goede screening vooraf is het enige dat kan helpen.. Dus pas op de kanidatenlijst van een partij als men door de screening is gekomen. Verder is het ook goed indien bij het geven van een opdracht voor een integriteitsonderzoek, ook het betreffende onderzoeksbureau wordt gescreend. Op dit moment krijgt het bureau BING wel erg veel opdrachten toebedeeld waarschijnlijk mede omdat dit bureau nog steeds doet voorkomen dat het een initiatief is van de VNG terwijl men geheel los daarvan staat, Met uitzondering dat de heer Pans namens de VNG in de raad van advies van BING zit. Wat is nu integer?
criticus
Uitgerekend Sedee zou toch iets van herkenning moeten hebben bij dit artikel gezien een niet nader te noemen ondernemer die nog steeds in de clinch ligt met de gemeente Haarlemmermeer en daarom maar raadslid geworden is...
Dit raadslid laat zich er graag op voor staan dat hij nu eindelijk dingen kan doen voor zijn privegeschil die hij als burger niet kon.

En dan zijn er mensne die zich afvragen waarom mensen niets meer van politiek moeten hebben....
Cees van Ravenzwaaij / vice voorztitter dorpsraad
Helaas is er bij de redactie van Binnenlands bestuur ook wat aan te merken aan de integriteit. Als ik een artikel van redacteur Henk Bouwmans lees bekruipt mij het gevoel van grote vooringenomenheid.
Dat gevoel is dat de heer Bouwmans een groot voorstander is van grote gemeenten en in zijn artikelen citaten uit verschillende bronnen samenvoegt, zonder bronvermelding.
hans de Graaf / gemeenteraadslid
lees
Jan / ambtenaar
Integer zijn als raadslid houdt meer in dan alleen maar geen cliëntelisme bedrijven. Het betekent ook dat je vertrouwelijke kwesties niet laat lekken en dat je andere raadsleden en wethouders niet om louter politieke redenen in diskrediet brengt. Zie de model gedragscode van de VNG. Hoeveel raadsleden zullen die gedragscode kennen (àls de raad hem al eens heeft vastgesteld), laat staan toepassen? Zeer weinig, vrees ik.
Michiel Jonker / ambtenaar bij een decentrale overheid
@Oscar Dusschooten. De uitspraak van Ien Dales is helemaal niet achterhaald. Voorzover het om de "persoonlijke component" gaat, betekent het een houding dat je voor 100% integriteit gaat. Dus niet even een paarhonderd euro toeschuiven aan een vriendje omdat het toch maar zo weinig is. En ook niet de regels in 99% van de gevallen naleven, maar in 1% van de gevallen niet, vanwege de persoonlijke component van het persoonlijke eigenbelang (die dan weer wordt vermomd als zogenaamd het algemene belang). Het is eigenlijk bijzonder simpel, maar 99% van de politici heeft erg veel moeite om het te begrijpen. Omdat ze het niet willen begrijpen.
Hans / Adviseur Publieke sector
Het barst op lokaal niveau van de bestuurders en raadsleden die perdiken voor eigen parochie. Dat is nu eenmaal de consequentie van ons bestel. En zolang de mens voortleeft, hebben we ermee te maken. Hebzucht en angst zijn de grootste drijfveren van de mens, helaas maar waar.
Advertentie