Gemeenten moeten ZZP-ers creatief helpen

Bang
Naar schatting is het aantal hulpzoekende ZZP-ers tussen 2007 en 2009 toegenomen met zo'n 30 procent. Veel gemeenten zijn ten onrechte bang dat ze met creatieve oplossingen voor hen de randen van de wet opzoeken. Slechts een deel van de gemeenten benut voldoende de geboden beleidsvrijheid voor hulp aan ZZP-ers die last hebben van economische tegenslag. Dat concludeert de Raad voor Werk en Inkomen in het rapport ‘Ondersteuning van zzp’ers door gemeenten’, dat vandaag is uitgekomen.

Pensioen opeten
De Raad voor Werk en Inkomen (RWI)  liet bureau Regioplan onderzoek doen naar hoe gemeenten zzp-ers helpen en tegen welke knelpunten zij hierbij oplopen. Gemeenten menen dat de belangrijkste regeling voor de gemeentelijke hulp aan zzp-ers, het Besluit bijstandverlening zelfstandigen, niet aansluit bij de ‘moderne samenleving en de praktijk van het ondernemerschap’. In de regeling staat niet het sociaal-economisch belang centraal maar de privésituatie van de cliënt, zeggen de geconsulteerde gemeenten.

Deeltijd
Ook wordt er te weinig rekening gehouden met deeltijdondernemerschap. Zo is het inkomen van de partner medebepalend voor het recht op Bbz; hierdoor heeft een grote groep zelfstandigen geen recht op Bbz. Ook moet door de vermogenstoets onder andere pensioenopbouw en bedrijfskapitaal eerst worden ‘opgegeten’.

Microfinanciering
De onderzochte gemeenten hebben geen eenduidig oordeel over de mogelijkheid en het nut van microkrediet voor de ondersteuning van bestaande zelfstandigen. Een deel van de gemeenten meent dat hiermee zelfstandigen die geen aanspraak kunnen maken op het Bbz, kunnen worden ondersteund. Andere gemeenten geven aan dat zij de regelingen alleen toepassen op zzp’ers die wel aanspraak maken op het Bbz.

Aanvulling
Deze gemeenten zien de regelingen dus als aanvulling op het Bbz en niet als alternatief voor het Bbz voor de zzp’ers die (net) geen aanspraak kunnen maken op het Bbz. Ook vinden gemeenten het een gemis, dat de regeling geen mogelijkheid biedt voor het verstrekken van geld voor levensonderhoud en vinden ze het beschikbare bedrag te laag.

Concurrentievervalsing
De onderzoekers constateren verder dat er ‘nauwelijks of geen samenwerking tussen afdelingen of diensten die belast zij met sociale zaken/sociale zekerheid enerzijds en economisch beleid anderzijds. SZ probeert (kleine) zelfstandigen uit de uitkering te houden, wanneer er perspectief is op verbetering van de situatie in het geval er hulp wordt geboden. De afdeling EZ is daarentegen niet voor ondersteuning omdat de economische crisis in hun ogen leidt tot een natuurlijke selectie van ‘echte’ zelfstandigen; zij zien hulp ook als vorm van concurrentievervalsing.