Gemeenten missen Haagse steun bij asielopvang

Ruim de helft van de burgemeesters vindt dat het kabinet de opvang van asielzoekers te makkelijk op het bordje van de gemeente schuift. ‘De gemeente lost het op en de regering maakt zich er met een jantje-van-leiden vanaf.’

Veel lokale bestuurders geven aan EénVandaag als toelichting op een enquête van Binnenlands Bestuur onder 75 burgemeesters lucht aan hun frustratie. Burgemeester Jeroen Staatsen (VVD) van Voorschoten zegt dat het kabinet niet meewerkt aan het draagvlak voor het opvangen van asielzoekers. ‘Ik heb tegen de mensen in mijn gemeente gezegd: “deze mensen zijn onze gast, we moeten ze met respect behandelen.” En: “ze kwamen als vreemden en ze gaan als vrienden.” Dat bedoel ik wanneer er in Den Haag niet veel wordt gedaan aan draagvlak. Dit soort morele uitspraken mis ik enorm in de landelijke politiek.’

Stoer worden
Volgens zijn collega uit Zeewolde, Gerrit Jan Gorter (partijloos), gooit het kabinet alles over de schutting bij gemeenten. ‘De regering heeft in Europa afspraken gemaakt, en de regering is dus verantwoordelijk voor hoeveel vluchtelingen Nederland binnenkomen. Maar uiteindelijk is de burgemeester degene die uitgescholden en beledigd wordt. Ik vind dat de staatssecretaris veel meer voor ons zou moeten staan in plaats van het maar aan ons te laten. Ik mis echt steun en betrokkenheid vanuit de regering. De gemeente lost het op, en de regering maakt zich er met een jantje-van-leiden vanaf.’ Hij wil staatssecretaris Dijkhoff van Veiligheid en Justitie graag herinneren aan zijn uitspraak dat er stoere burgemeesters nodig zijn voor de opvang van asielzoekers. ‘Die zijn er inmiddels wel, er zijn genoeg gemeenten die hun verantwoordelijkheid nemen. Maar nu moet Dijkhoff zelf ook stoer worden’, blaast Gorter tegen EenVandaag.

Moed inwoners
Rik de Lange, burgemeester van Duiven, is eveneens van mening dat de rijksoverheid het laat afweten. Het zou volgens hem goed zijn dat het kabinet ‘openlijk steun uitspreekt voor de moed die veel inwoners en gemeenten aan de dag leggen en duidelijk maakt dat we een groot knelpunt hebben in dit land. Dat kunnen we alleen oplossen door met z’n allen de schouders er onder te zetten. In plaats daarvan is onze premier vandaag vooral enthousiast over het mogelijk sluiten en bewaken van de buitengrenzen van Europa. Ook belangrijk, maar dat lost de opvangproblemen die we nu hebben in de gemeenten niet op’, zegt de PvdA-burgemeester. Naast faciliteren in regelgeving en ondersteuning, gaat het hem vooral ook om waardering.

Heumensoord
Paul Mengde, burgemeester van Heumen, waar liefst 3000 asielzoekers worden opgevangen, zegt van het rijk noch de provincie ook maar iets te hebben vernomen. En van de staatssecretaris evenmin. ‘Voor een kleine gemeente als Heumen is dit een buitengewoon gevoelige kwestie. Als iemand een signaal zou afgeven van “wat goed dat jullie je nek zo uitsteken, zou ik dat wel op prijs stellen”, zegt de PvdA-bestuurder. ‘We namen er toevallig kennis van dat minister Asscher in Heumensoord is geweest, maar toen is hij niet even bij ons langs geweest. Het was een geweldig compliment geweest als een Dijkhoff of een Asscher bij ons in de gemeenteraad langs was gekomen.’

Maat nemen
Bernt Schneiders, voorzitter van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters, zegt desgevraagd de enquête van Binnenlands Bestuur niet te hebben ingevuld. Het voegt volgens de burgemeester van Haarlem (PvdA) ‘niet zoveel toe als gemeenten nu de overheid de maat gaan nemen.’

Uit de enquête blijkt dat 58 procent van de burgemeesters vindt dat het kabinet onvoldoende doet om het draagvlak voor de opvang van asielzoekers te bevorderen.

Lees meer in Binnenlands Bestuur nr. 24 van deze week (inlog) en bekijk de uitzending van EenVandaag naar aanleiding van dit onderzoek.