Geen herindeling zonder referendum

Bij elke gemeentelijke herindeling in Gelderland moet voortaan een referendum worden gehouden. De provincie moet bij fusiegemeenten aandringen op een volksraadpleging én de helft van de kosten ervan ophoesten.

Mammoetherindeling

Dit voorstel doet de Gelderlandse SP-Statenfractie in haar plan ‘In Gelderland beslist u!’ Los van het feit dat de partij geen voorstander is van een ‘mammoetherindeling’, is het de SP een doorn in het oog dat inwoners niets te zeggen hebben over de toekomst van hun gemeente.  Hoewel minister Plasterk (Binnenlandse Zaken, PvdA) zijn eis van een minimale gemeentegrootte van 100.000 inwoners heeft verzacht − waardoor er in Gelderland zo’n 20 van de huidige 56 gemeenten zouden overblijven − verwacht de SP dat in Gelderland de komende jaren nog flink wat gemeenten gaan fuseren.  Als het zo ver komt, moeten de inwoners hierover het laatste woord krijgen, vindt de SP.

Overleg

Van de huidige Gelderse gemeenten zijn er nu slechts vier die meer dan 100.000 inwoners tellen. ‘Alle overige gemeenten kunnen onderwerp van herindelingsprocessen worden’, stelt de SP. Een aantal Gelderse gemeenten heeft daartoe al besloten, zoals de Doetinchem en Oude IJsselstreek en recent de drie gemeenten Millingen, Groesbeek en Ubbergen, of zijn nog met elkaar in overleg.  De geplande fusies leveren overigens geen 100.000-plus gemeenten op.

Draagvlak

Met de recente bijstelling van het beleidskader gemeentelijke herindeling van BZK, is aan provincies een grotere rol toegedicht. Als in de ogen van de provincie herindeling noodzakelijk is, kan zij met zowel zachte als met harde hand fusies initiëren.  De SP vindt dat de provincie alleen met herindelingen moet instemmen waar de inwoners achter staan. Alleen zo ontstaat draagvlak, wat onontbeerlijk is voor een succesvolle herindeling, stelt de SP in zijn plan.

Kosten

De kosten van een referendum kunnen in de hand worden gehouden als de volksraadpleging tegelijkertijd wordt gehouden met andere, reguliere verkiezingen.  Als het referendum ‘goed en handig’ wordt georganiseerd, moet de provincie de helft van de referendumkosten voor hun rekening nemen. De SP schat in dat bij komende fusies, waarbij naar verwachting gemeenten van maximaal 80.000 inwoners zullen ontstaan, de referendumkosten rond de 100.000 euro uitkomen. Per referendum moet Gelderland dan 50.000 euro bijpassen.