‘Eindhovens raadsvoorstel koopzondag in strijd met wet’

De gemeente Eindhoven mag groepen winkeliers in buurten niet democratisch laten bepalen hoeveel zondagen per jaar ze open willen zijn.

Amendement in strijd met wet
De PvdA in Eindhoven dacht met een amendement een raadsvoorstel voor verruiming van winkeltijden op zondag zo te wijzigen dat winkeliers in buurten gezamenlijk democratisch konden bepalen hoeveel zondagen per jaar ze open mochten zijn. Het raadsvoorstel werd op 30 oktober, inclusief amendement, aangenomen. Maar het amendement is in strijd met de wet, stelde naderhand raadslid Dré Rennenberg van Ouderenappèl.

Groep winkeliers is geen bestuur
Hij krijgt steun van oud-hoogleraar staats- en bestuursrecht en wetgevingsadviseur Willem Konijnenbelt die door het Eindhovens Dagblad was ingeschakeld voor advies, aangezien hij heeft de VNG heeft geadviseerd over de modelverordening voor winkeltijden. Konijnenbelt stuurde PvdA-raadslid Frank Depla een mail met zijn uitleg waarom het raadsbesluit door het PvdA-amendement technisch en juridisch onuitvoerbaar is. ‘De gemeenteraad kan geen bevoegdheden overdragen aan een groep winkeliers. Zij zijn geen bestuur.’

Bevoegdheid bij gemeenteraad
Het PvdA-amendement gaat in tegen artikel 3 van de Winkeltijdenwet dat zegt dat alleen de gemeenteraad bij verordening vrijstelling kan verlenen voor zondagsopenstelling. Zij kan die bevoegdheid overdragen aan B&W of aan een bestuurscommissie en zelfs aan een gemeenschappelijke regeling, maar dus niet aan een groep winkeliers, want die hebben geen bevoegdheden. Ze kunnen hoogstens een aanbeveling doen.

Minderheid wordt niet gehoord
In de mail aan Depla zegt Konijnenbelt dat de missie van het gemeentebestuur is om te handelen overeenkomstig de visie op het algemeen belang. Winkeliers denken alleen aan hun eigen belang. Belangen van kleine winkeliers, personeel en buurtbewoners wordt niet meegewogen. De minderheid wordt in een democratie wel gehoord en dat aspect is hier verloren gegaan.’ In zijn mail schrijft Konijnenbelt: ‘De gedachte dat meerderheidsbesluitvorming per definitie democratisch zou zijn, is wal al te simpel.’

Winkelier vervangt weigerend personeel
Volgens Konijnenbelt is in het parlementair debat over de verruiming van de Winkeltijdenwet veel aandacht geweest voor allerlei belangen, ook van minderheden. ‘Daar moeten gemeenten juist goed naar kijken, want het risico bestaat dat die ondergesneeuwd raken.’ Kleine winkeliers worden gedwongen open te gaan op zondag als hun buurman ook open gaat en voor personeel kan het heel vervelend zijn om op zondag te moeten werken. ‘Het kan ertoe leiden dat een winkelier op zoek gaat naar een gewilliger personeelslid.’

Liever motie dan amendement
De raad heeft zich domweg niet gerealiseerd wat de betekenis van het amendement zou zijn. ‘De raad wilde 52 koopzondagen per jaar, maar de PvdA wilde dat winkeliers ook zelf konden beslissen. Een gemeenteraadslid hoeft de Winkeltijdenwet niet helemaal uit zijn hoofd te kennen, maar het zou beter zijn geweest als een motie was ingediend met een richting van handelen in plaats van een keiharde opdracht aan het gemeentebestuur. Dan loop je dit risico.’

Handel naar geest raadsbesluit
Het advies van Konijnenbelt aan het bestuur is om het raadsbesluit niet naar de letter, maar naar de geest uit te voeren. ‘Laat alle winkels in 2014 of langer alle zondagen open gaan en ga daarna evalueren wat de voor- en nadelen zijn en hoe men erover denkt. Maak dan eventueel een voorstel om te differentiëren naar buurt. Dat blijft het dichtste bij de intentie van het raadsbesluit. Wat ook kan is het huidige beleid voortzetten en eerst onderzoek doen.’

Gemeente beantwoordt eerst raadsvragen
De gemeente Eindhoven is om een reactie gevraagd, maar zij laat weten eerst de raadsvragen te beantwoorden en pas daarna Binnenlands Bestuur van een antwoord te voorzien.