Betalingsproblemen door chaos kalenders

Overheidsinstellingen hanteren afwijkende kalenders en periodes voor het verrekenen van bedragen en het uitbetalen van toeslagen en uitkeringen. Burgers raken er niet zelden door in de problemen.

Eenduidigheid is ver te zoeken als het gaat om de verschillende ‘kalenders’ die overheids- en uitkeringsinstellingen gebruiken. Gemeenten, UWV, Belastingdienst, CAK, SVB, maar ook bijvoorbeeld uitzendbureaus, allemaal hebben ze hun eigen periodes voor het verrekenen van bedragen en het uitbetalen van lonen, toeslagen en uitkeringen.

Opschorten uitkering

De wirwar ontstaat vooral voor wie met meerdere instellingen te maken heeft. Periodes sluiten in veel gevallen niet op elkaar aan, of overlappen elkaar. Op verantwoordingsdatums beschikken mensen nog niet over de benodigde gegevens, of er zijn verschillende begin- en einddatums. Een vergissing is snel gemaakt, ook trouwens door de instanties die de berekeningen uitvoeren. Het gevolg is telkens nieuwe calculaties, die steeds moeilijker te doorgronden zijn. Soms wordt een uitkering opgeschort, of wordt er te weinig betaald omdat gegevens later binnenkomen. Dit met financiële consequenties voor de burger.

Loonstrookjes

Harmen de Wind uit Sneek heeft een bijstandsuitkering en werkt parttime. De verrekening van zijn inkomen met de bijstand noemt hij ‘dramatisch’. De Wind: ‘Dat heeft veel te maken met de termijnen waarmee wordt gerekend. Daarmee kun je onmogelijk aan je verplichtingen voldoen. Op de dag dat de gemeente mijn inkomensgegevens over de lopende maand wil hebben, is mijn loonstrookje nog niet binnen. Ik moet een schatting doorgeven. De gemeente moet verschillende keren een berekening maken en het duurt langer voordat we het juiste bedrag binnen hebben.’

Riskeren sanctie

Nog een hobbel die moet worden genomen, is het brutoloon dat zijn echtgenote krijgt als parttime oppas. ‘Met brutobedragen kan de gemeente niet omgaan. Steevast wordt er te veel geld van onze uitkering ingehouden. Laatst vroeg de gemeente om haar loonstrookje. We moesten het binnen één week inleveren. Maar ze heeft helemaal geen loonstrookje. Ze krijgt achteraf, op de eerste dag van de maand betaald’, zegt hij.

De verantwoording pas versturen wanneer alles compleet is, is volgens hem ‘vragen om moeilijkheden’. De Wind: ‘Gemeenten houden vast aan hun datum. Wie te laat of onjuiste gegevens inlevert, riskeert een sanctie.’ Die kan een boete zijn van 150 euro. De gemeente Súdwest-Fryslân, waar Sneek onder valt, laat weten het termijnenprobleem te herkennen. ‘We zien dat die datums soms lastig zijn voor burgers’, zegt de woordvoerder, ‘en we willen het in samenspraak met de cliëntenraad verbeteren, maar het ei van Columbus hebben we nog niet gevonden. De berekeningen worden al snel nóg ingewikkelder, ook doordat er dan rente berekend moet worden.’ 

Perikelen pgb

Waar de Sociale Dienst per maand rekent, gaat het UWV uit van termijnen van vier weken voor de WW. Deze cyclus begint met de eerste betaling. Daarom is de betaaldatum voor iedereen anders en komt de uitkering niet op een vaste dag. Kalenderperikelen zijn er ook in de wereld van het persoonsgebonden budget (pgb). Het CAK, dat de eigen bijdragen van de budgethouders berekent en int, gaat uit van dertien periodes in een jaar, elk van vier weken. Dit is, zegt de woordvoerster van het CAK, bij wet bepaald. Ze bevestigt dat het CAK er regelmatig vragen over krijgt. Dat is niet verwonderlijk. De eerste vierwekentermijn begon dit jaar op 29 december, de tweede op 26 januari. De laatste periode (13), die loopt vanaf 30 november, telt bij uitzondering vijf weken.

Maandberekeningen

Maandberekeningen door alle instanties lijkt een betere oplossing. Vooral als dan ook de verrekeningen achteraf plaatsvinden. Sommige gemeenten stappen hierop al over. Zo meldt Den Bosch op zijn website achteraf te betalen om bedragen in één keer goed te kunnen berekenen.