Amsterdamse buurtcoöperatie wordt vastgoedspeler

Een buurtcoöperatie zorgt voor reuring in de verloederde Jan Evertsenstraat in Amsterdam-West. De leden bepalen wie een winkelpand mag huren en de plannen gaan verder. ‘Over een paar jaar hebben we misschien wel vijftien losse panden in bezit.’

Leegstand
De Jan Evertsenstraat in de Amsterdamse wijk De Baarsjes, ooit de eerste overdekte winkelstraat van Nederland, had lang een negatief imago van leegstand, overlast en overvallen. De roofmoord op juwelier Fred Hund in 2011 was de druppel. Bewoners, ondernemers en vastgoed­eigenaren richtten Winkelstraatvereniging Jan Eef op en startten het initiatief Geef om de Jan Eef. Initiatiefnemer en aanjager Jeroen Jonkers: ‘We moesten een structuur zoeken, anders konden we geen fondsen werven en kregen we geen subsidie.’ Sindsdien fleurt het winkelaanbod langzaam maar zeker op. Niet alleen verschijnen hippe koffietentjes en kledingzaakjes, maar ook de leegstand wordt opgevuld met pop-upinitiatieven die doorgroeien naar blijvende winkels. Inmiddels telt de vereniging 260 leden.

Naar een buurtcoöperatie
Eind oktober richtte Jonkers met compagnons van de winkelstraatvereniging de Jan Evertsen Buurtcoöperatie (JEBC) op. Niet de commerciële pandeigenaar op afstand, maar de coöperatie bepaalt aan welk soort ondernemer de buurt op dat moment behoefte heeft. De coöperatie is de beheerder waarvan de ondernemer huurt. Met voldoende geld kan de coöperatie panden aankopen met hetzelfde doel. Soortgelijke coöperaties bestaan al in de wijken Hackney en Brixton in Londen. ‘Na 25 jaar had een coöperatie daar 60 tot 65 panden in bezit. Zij hebben een onafhankelijke positie en voldoende vermogen en draagkracht.’

Elk leegstaand pand vullen
Belanghebbenden in de JEBC kunnen een aandeel kopen vanaf 50 euro en hebben dan als lid een stem. Inmiddels staat de teller op ruim 25 duizend euro (inclusief intenties), de helft van de nagestreefde halve ton. De coöperatie hoopt op termijn elk leegstaand pand in de straat binnen twee weken te kunnen vullen. ‘We hebben straks een stabiele basis en zijn niet afhankelijk van het grote geld, de gemeente of een woningcorporatie. Als we meer dan twee ton hebben, kunnen we gaan aankopen. Dan worden we cyclisch en kun je ook gebouwen kleiner dan 3000 vierkante meter in een bedrijfsverzamelgebouw zinvol uitbaten’, zegt Jonkers. ‘Waar een klassiek vastgoedbedrijf uit kostenoogpunt maar eens per jaar een pand kan bezoeken, kunnen wij micromanagen en dus dagelijks aandacht aan de straat besteden. Over een paar jaar hebben we misschien wel 15 losse panden in bezit!’

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr. 25 van deze week. (inlog)