Amper sturing op effect EU-subsidies

Bij de eindafrekening van projecten in die Europese subsidies ontvangen, speelt effectiviteit nog geen rol. Subsidieontvangers worden beoordeeld op de geleverde inspanning, maar niet op het behaalde maatschappelijk resultaat.

Dat blijkt uit het vandaag verschenen EU-trendrapport van de Algemene Rekenkamer. Daardoor worden kansen voor een betere besteding van EU-geld volgens de Rekenkamer niet benut, zeker bij projecten waar wel informatie over effecten beschikbaar is.

Integratie immigranten

Een voorbeeld is een project van het Alfa-college, een ROC in Groningen, dat immigranten helpt te integreren. Het project ontvangt subsidie op basis van het aantal deelnemers. Van de effectiviteit van dit succesvolle project kan geleerd worden. Overigens blijkt volgens het rapport ook bij de selectie van projecten die Europees subsidiegeld ontvangen, beperkt aandacht te zijn voor de kans op effectiviteit van het project.

Overheden negeren regels aanbesteding

De overheden in Nederland blijken zich niet altijd aan de eigen aanbestedingsregels te houden. Bij uitgaven van geld uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) worden bij 3,9 procent van de totale uitgaven fouten gemaakt. De voornaamste oorzaken daarvan bij aanbestedingstrajecten zijn volgens de Algemene Rekenkamer kennisgebrek en onbekwaamheid. ‘Per saldo zien we dat het financieel management van de Europese Unie stapje voor stapje vooruit gaat, maar er moeten nog grote stappen gezet worden’, aldus Kees Vendrik, lid van het college van de Algemene Rekenkamer.

Project voor analfabeten

Zes door de EU gesubsidieerde projecten zijn door de Algemene Rekenkamer onderzocht op effectinformatie. De projecten lopen uiteen van een ROC dat een integratieprogramma voor analfabeten en laaggeletterden organiseert tot een paling- en zalmrokerij die zalmplakjes op maat voor sandwich en toast maakt. Waar de toekenners van subsidies niet altijd oog hebben voor de effecten van dergelijke projecten, blijkt er wel degelijk informatie

beschikbaar te zijn. Van het project van het Groningse Alfa-college wordt bijgehouden of de deelnemers daadwerkelijk meer integreren dankzij het project, wat het geval is.

Opvallend is dat de ontvangers van de subsidies in enkele gevallen aangeven dat het project ook zonder de EU-subsidie zou zijn gerealiseerd. De Algemene Rekenkamer vindt het belangrijk dat de verantwoordelijke ministers en de uitvoerende instanties meer aandacht besteden aan de kans op effectiviteit van projecten die worden gesubsidieerd. De Algemene Rekenkamer raadt de minister van Financiën aan om een website te ontsluiten met daarop informatie over de effectiviteit van door de EU gesubsidieerde projecten.

Nationale verklaring

De Europese Unie gaf in 2013 148,5 miljard euro uit. De totale ontvangsten bedroegen in 2013 149,5 miljard. Dit is ongeveer 1 procent van het gezamenlijk bruto nationaal inkomen van de lidstaten. De Algemene Rekenkamer blijft pleiten voor een EU-brede invoering van de zogenaamde ‘nationale verklaring’ waarin elke lidstaat zich verantwoordt over de manier waarop hij Europees geld uitgeeft. Het trendrapport verschijnt elk jaar en beschrijft ontwikkelingen in het financieel management van de Europese Unie. De kwaliteit van de verantwoording was vorig jaar opnieuw niet voldoende voor de Europese Rekenkamer om een goedkeurende verklaring af te geven