Ambtsgebed is heilig
De weinige gemeenten waar een raadsvergadering geopend en gesloten wordt met een ambtsgebed, houden hardnekkig vast aan deze traditie.
Een nieuwe raadsperiode, een nieuwe discussie over het ambtsgebed. Slechts enkele gemeenten handhaven deze traditie nog waarbij de burgemeester de vergadering met een gebed opent en sluit. Er is kritiek op deze gewoonte. Zo zou een christelijk gebed voor en na de vergadering niet neutraal zijn en opgedrongen worden door de christelijke partijen. In onder meer Elburg en de gemeente Tholen werd het bidden om kracht en wijsheid maar weer eens ter discussie gesteld. Tevergeefs, overigens.
Scheiding kerk en staat
In 2006 stuurde destijds minister Remkes een brief naar alle gemeenteraden over het bidden in de raad. ‘Het ambtsgebed is niet per definitie strijdig met de scheiding van kerk en staat’, liet de minister weten na Kamervragen van de PvdA. ‘Maar de voorzitter van een vergadering ertoe verplichten het ambtsgebed uit te spreken, of deelnemers dwingen eraan mee te doen of actief respect te tonen, is wel daarmee in strijd.’
Stapje terug
De twee raadsleden van de VVD in Elburg, Marga Schoots en Rick van Velthuijsen hebben onlangs besloten om tijdens het ambtsgebed letterlijk een stapje terug te doen. Ze komen na het bidden binnen, en vertrekken weer vlak voor de sluiting. Ondanks het demonstratieve karakter heeft het niets te maken met een protestactie verzekert fractievoorzitter Schoots ons. ‘We willen geen deel uitmaken van het ambtsgebed, maar we respecteren het wel degelijk. Zolang er een meerderheid voor is, mag het van mij gewoon blijven. Dat ik een stapje terug doe is symbolisch voor de vrijheid om te kiezen. Dat is het liberale gedachtengoed van de VVD.’
Hetzelfde versje
Ze heeft ook nog een tip voor de Elburgse burgemeester Frans de Lange (ChristenUnie). ‘Nu wordt er elke keer hetzelfde versje opgelezen, misschien is het een idee om in te gaan op de actualiteit en mensen een prettige vergadering te wensen. Of dat iedereen bij toerbeurt het moment neemt en bijvoorbeeld een gedicht voorleest. Een echt gebed zou je bijvoorbeeld dan in je eigen fractiekamer kunnen houden.’
Ambtsgebed in onbruik
Het ambtsgebed is de afgelopen decennia sterk in onbruik geraakt. Volgens onderzoek van het Reformatorisch Dagblad in 2007 waren er nog 94 burgemeesters (21 procent) die destijds nog een gebed uitspraken. Ruim veertig jaar geleden begon nog 63 procent van de burgemeesters de raadsvergaderingen met gebed.
'Kerk en staat in elkaars verlengde'
Diezelfde krant vroeg aan een gepensioneerde SGP-burgemeester naar de meerwaarde van het ambtsgebed. De heer Hardonk (78) heeft in alle drie gemeenten die hij als burgemeester diende –Nieuw-Lekkerland, Oldebroek en Barneveld– de raadsvergaderingen geopend en besloten met een gebed. Hij noemt het ambtsgebed waardevol. „Het brengt tot uitdrukking dat de overheid afhankelijk is van de Heere God. Kerk en staat zijn gescheiden, maar liggen wel in elkaars verlengde. Ook persoonlijk vond ik het van grote waarde om de Heere een zegen te vragen en achteraf Hem te danken.”
Poging tot afschaffen
In het Zeeuwse Tholen werd onlangs nog een poging gedaan het ambtsgebed af te schaffen. Algemeen Belang Tholen (ABT) gaf volgens het Reformatorisch Dagblad tijdens de besprekingen met de informateur aan eerst de afschaffing van het ambtsgebed aan de orde te willen stellen in eventuele collegeonderhandelingen. De partij viel mede daardoor buiten de coalitiebesprekingen.
Neutraal moment van bezinning
SP’er Theo Korevaar uit Tholen deed vorig jaar nog een voorstel om een meer neutraal moment van bezinning in te stellen. Maar naar een meerderheid kon hij in het christelijke Tholen fluiten. ‘Je hóeft toch niet per se te bidden?’ vindt Korenaar. ‘Ikzelf ben bijvoorbeeld meer van het boeddhistische. Als je een moment van stilte vraagt, dan geef je iedereen de ruimte.’
Reacties: 17
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
De hele westerse maatschappij is gevormd door het christendom. Ook degene die zegt daar totaal geen binding mee te hebben is er door beïnvloed.
Daarom is het goed dat er aandacht aan deze gewoonte wordt gegeven.
Anderzijds: Baat het niet dan schaadt het niet.
De groten der aarde (De Ruyter, Tromp, Churchill, Amerikaanse generaals ten tijde van WOII, etc.) zijn bijna altijd godvrezende mannen, wat iets anders is dan je in een kerkelijk en christelijk jasje steken.
Om tot zulke grootse daden in staat te zijn, moet je wel een geloof hebben dat verder gaat dan het geloof in jezelf en in eigen kracht.
Valse christelijkheid (van bijv. de CU, wat socialisme is met een christelijk aandoend laagje saus) roept terecht wrevel en afkeer op. Maar een kort en zakelijk ambtsgebed, dat een eeuwenoude traditie is, zou gewoon moeten kunnen.
De antichristelijke mens heeft niet altijd door dat hij vaak een grotere dwingeland is dan degenen die hij dat verwijt.
"Zo vraagt de burgemeester van Tholen de raadsleden te gaan staan bij het uitspreken van het ambtsgebed. Dit is onwettig."
Sinds wanneer is een vraag stellen onwettig en gelijk aan een verplichting opleggen?
als een burgemeester dat vraagt uit hoofde van zijn functie (voorzitter van de raad) dan heeft dat een dwingend karakter... Hij had die vraag ook achterwege kunnen laten (uit respect voor de andersdenkenden) maar doet dat niet. Sommige raken daardoor on gewetensnood, zoals het geval was in Tholen... (raadslid van 't Hoff in 2013)
Geloof het of niet.
De samenleving verandert op allerlei gebieden of we dat nou willen of niet. Ook in de manier waarop mensen hun geloof – of levensovertuiging uiten en of beleven. Zelf ben ik Atheïst en mijn overtuiging is “leven en laten leven en één ieder in zijn of haar waarde laten” zeker als het over geloofs- of levensovertuiging gaat. Ik heb respect voor iedere moslim, christen, jood, boeddhist, katholiek, protestant en zo kan ik nog wel even doorgaan. Maar dan wel zolang de ander hetzelfde respect kan opbrengen richting mij.
In menig gemeente wordt heden ten dagen nog een ambtsgebed uitgesproken tijdens de raadsvergadering. Dit levert menigeen stof tot discussie op.
Zo ook de afgelopen weken in de gemeente Tholen waar iemand van een lokale politieke partij ABT ( Algemeen Belang Tholen) een initiatiefvoorstel in de raadsvergadering van 14 maart 2013 in stemming wil brengen. Het voorstel roept op om te besluiten het ambtsgebed te schrappen uit het Reglement van Orde.
In 1931 is er democratisch besloten door de Raad van Tholen om het uitspreken van een ambtsgebed tijdens de officiële vergadering in te voeren. En tot de dag van vandaag is het nog steeds traditie om dit zo te doen. Het ambtsgebed wordt op zogenaamde christelijke waarden uitgesproken. In de huidige tijd vind ik er erg veel voor te zeggen om hiervan af te gaan stappen, daarom ben ik het met het raadslid van de ABT in eerste instantie ook eens om het ambtsgebed te schrappen als officieel onderdeel van een raadsvergadering. Alleen vind ik de motivatie van het raadslid kant noch wal raakt. Als het over scheiding van kerk en staat gaat ben ik het zo eens met hem maar argumenten aandragen op het vlak van misbruik in Rooms-Katholieke kerken en handelen vanuit persoonlijke titel dan streef je de werkelijkheid flink voorbij in mijn ogen. Naar mijn idee ben je raadslid om op de komen voor algemeen belang en niet persoonlijk gewin. Zeker als je lid bent van ABT en daarvoor in de raad zit. Dit vind ik overigens ook gelden voor andere partijen die hun persoonlijk(gelovig) belang boven het echte algemene belang van de Thoolse inwoners stellen.
Als het aan mij zou liggen mag het ambtsgebed ook verdwijnen uit de officiële raadsvergadering maar we leven, gelukkig, in een multiculturele samenleving. Het woord zegt het al: samenleving dus kunnen we ook proberen om het ‘heilige kerkje’ in het midden te laten staan door over andere oplossingen na te denken. Een van de oplossingen zou kunnen zijn door het ambtsgebed uit de officiële vergadering te halen en het vóór de vergadering te plaatsten zodat een ieder die zich geroepen voelt hierbij aanwezig kan zijn. De beste oplossing in mijn ogen zou zijn om in plaats van een specifiek Christelijk ambtsgebed een soort van algemene overweging uit te spreken zoals: “Aan het begin van deze vergadering, waarin wij samenkomen om de belangen van de gemeente Tholen en haar inwoners te dienen, spreken wij de hoop uit dat onze arbeid vrucht zal dragen. Mogen wij kracht putten uit onze geloofs- en levensovertuiging, met de juiste waardering voor elkaars mening.” Hiermee doe je dan recht aan ieders overtuiging en hier kan niemand op tegen zijn lijkt mij zo. Hierna kan er dan gewoon overgegaan worden naar de werkelijkheid van de dag en op inhoud vergaderd worden want dat is toch eigenlijk de hoofdzaak van een raadsvergadering. En mocht het zo zijn dat er mensen(partijen) zijn die hun eigen geloofs- of levensovertuiging willen uitspreken kunnen zij dat toch prima in hun eigen gelederen afhandelen voorafgaand aan de vergadering in de eigen fractiekamer?
http://katwijk.notudoc.nl/cgi-bin/showdoc.cgi/ac …
Kortom: door deze vormen van het neutraliteitsbeginsel is het dus mogelijk, conform de voorwaarden die Remkes heeft gesteld, om het ambtsgebed te kunnen (niet moeten) uitspreken. En daarmee zullen we het in Nederland mee moeten doen, lijkt me!
Ik verzoek u allen vriendelijk om even te gaan staan.
Ik vraag enige ogenblikken stilte
om de kracht te vinden
in deze vergadering met wijsheid en vrijmoedigheid
de belangen van deze gemeente te behartigen
en haar welzijn te bevorderen.
(Enige seconden stilte)
Dankuwel.
Overigens, als je zo graag wilt bidden voor de vergadering, dan doe je dat toch alvast thuis? Of begrijpt de almachtige God dat niet?
'Here, zegen deze onwelgevallige besluiten, Amen ? "
Onder het motto 'Deo Volente, pecunia non olet, verhogen wij de parkeertarieven met 50 procent en korten 30 procent op de thuiszorg'.
Het kan nog interessant worden in de politiek.
Schaf je de christelijke tradities en waarden af dan komt er onherroepelijk iets anders voor in de plaats: communisme, socialisme en de islam.
In mijn ogen is het een van de laatste restanten van de verstrengeling tussen staat en godsdienst. In onze plurale samenleving past het niet te bidden om officieel in een (neutraal, dus niet religieus) overheidsorgaan voor een God, die het abstracte opperwezen van sommigen is die daarin willen geloven.
In een ver verleden heb ik al eens uitvoerig betoogd dat het ambtsgebed (dat vroeger trouwens ook op landelijk en provinciaal niveau voorkwam) i strijd is met zowel onze Grondwet (waarin de scheiding van staat en kerk is opgenomen) en de Europese Rechten van de mens.
Dat Remkes daarin een halfslachtige houding aannam in 2006 was jammer. Toch geeft hij ook aan dat ambtsgebeden wel degelijk wettelijke restricties kennen.
Zo mogen raadsleden niet worden verplicht dat zij actief respect betonen aan/tijdens het uitspreken van het gebed. Toch is hier wel degelijk sprake van bij sommige gemeenten, zij het dat dit niet altijd is vastgelegd. Zo vraagt de burgemeester van Tholen de raadsleden te gaan staan bij het uitspreken van het ambtsgebed. Dit is onwettig.
En het is te gek voor woorden dat raadsleden (zoals in Elburg) om dit te voorkomen dan maar later binnenkomen en eerder weg gaan.
"Ook wanneer een verplichting tot uitspreken van het ambtsgebed voor de voorzitter wordt opgenomen in een reglement van orde is dit in strijd met het beginsel met de scheiding kerk en staat", zo zei Remkes.
Toch is het zowel in Elburg en Tholen (en de meeste andere gemeenten) verplicht dat de burgemeester het gebed uitspreekt. Onwettig dus.
Vreemd dat het nog nooit tot het vernietigen van deze regelingen door de Minister van BZK heeft geleid.
Idee voor nieuwe raadsleden in betrokken gemeenten om dat eens aanhangig te maken?