Ambtenaren Zeeburg huren zichzelf in
Twee hoge ambtenaren van het stadsdeel Zeeburg van Amsterdam, runnen op hun vrije dag een detacheringsbureau. Dat bedrijf wordt vervolgens weer ingehuurd door het stadsdeel. De gemeentesecretaris van het centrale stadsbestuur is op de hoogte van deze nevenfuncties en heeft er geen problemen mee. Dit meldt het Parool.
Het bureau, Interim Regiopool Noordvleugel (IRN), richt zich op hogere ambtenaren die tijdelijk bij een andere gemeente of stadsdeel worden geplaatst. De directie van IRN bestaat uit drie mensen, van wie er twee werken op het stadsdeelkantoor van Zeeburg: het hoofd Personeel & Organisatie en het sectorhoofd van het Bureau Maatschappelijke Ontwikkeling.
Startkapitaal
Het bureau doet ook zaken met onder meer Geuzenveld-Slotermeer, Haarlem, Almere en Beverwijk. Eind vorig jaar werd samenwerking aangekondigd met de gemeente Amsterdam. Volgens de website van IRN zouden deelnemende gemeenten een vast bedrag als startkapitaal aan IRN gedoneerd hebben.
'Geen belangenverstrengeling'
Volgens Herman Kers, één van de twee ambtenaren van Zeeburg die IRN leiden, is er geen sprake van belangenverstrengeling en heeft zijn nevenfunctie de instemming van de ambtelijke top in het stadsdeel en het stadhuis. Een woordvoerder van het stadhuis meldt dat dit mede komt omdat het bureau een stichting is zonder winstoogmerk. Maar ze bevestigt wel dat de IRN-directie op basis van gewerkte uren uitbetaald krijgt.
'Één vacature vervuld'
Ook de stadsdeelsecretaris van Zeeburg ontkent belangenverstrengeling. Er zou slechts één vacature door het bureau zijn vervuld bij het stadsdeel en die persoon was niet in dienst bij Zeeburg. Ook zou IRN volgens de secretaris niet alleen bepalen wie waar komt te werken, daar zouden veel meer mensen bij betrokken zijn.
Vraagtekens
Hans van den Heuvel, als hoogleraar aan de Vrije Universiteit gespecialiseerd in integriteitskwesties, plaatst echter vraagtekens bij het detacheringsbureau. Hij is bang dat belangen door elkaar gaan spelen en vindt dat wanneer ambtenaren elkaar gaan uitwisselen dit beter geregeld kan worden door een publieke organisatie, zoals de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, aldus het Parool.
Op verzoek van de webredactie van BB ben ik vorige week de artikelen in het Parool gaan lezen en heb ik de website van de stichting IRN bekeken. Zie ook de andere webartikelen hierover op de BBsite.
De zaak is complex en het is als buitenstaander niet mogelijk om een oordeel te geven. Er is hier sprake van een spanningsveld tussen innovatie en integriteit, beiden belangrijke onderdelen van goed bestuur. Als blijkt dat er inderdaad sprake is van een integriteitsschending, is het nog de vraag of die door bijv. onoplettendheid is ontstaan, door gebrekkig moreel bewustzijn en morele oordeelsvorming of door doelbewust onethisch handelen.
Het lijkt mij dat gedegen onderzoek nodig is. Naar de besluitvorming rondom de gekozen constructie dat de initiatiefnemers van IRN in 'vrije' tijd extra geld konden verdienen voor de gewerkte uren (door directie IRN, partners IRN en ambtelijke top stadsdeel Zeeburg en Gemeente Amsterdam) Welke alternatieven zijn bestudeerd en met welke argumenten is gekozen voor deze constructie? Welke rol speelde integriteit, m.n. (schijn van) belangenverstrengeling hierin? Naar de morele besluitvorming rondom de keuze van de directie van IRN om de eerste twee vervulde vacatures bij Zeeburg te laten plaatsvinden. Zijn de directieleden zich bewust geweest dat dat besluit morele consequenties had of waren ze vooral bezig 'hun baby' succesvol te laten zijn (innovatie is immers al moeilijk genoeg; en dicht bijhuis beginnen is dan heel verleidelijk)? Hoe was het toezicht door de deelnemende gemeenten op de directie geregeld?
Het lijkt me dat dit een mooie casus kan zijn om te leren hoe goed bestuur in de praktijk vorm te geven en welke dilemma's en uitdagingen je daarbij tegen kan komen.