Advies: Handhaaf dwangsom in Wob
Als minister Plasterk de dwangsom uit de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob) schrapt. lijden de goeden onder de kwaden. Dat schrijft de Raad voor de Rechtspraak in een advies aan de minister. Beter is het om met langere termijnen of speciale formulieren te werken.
De Raad voor de Rechtspraak adviseert minister Plasterk de dwangsom niet uit de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob) te schrappen. Volgens de Raad zouden de goeden dan lijden onder de kwaden.
Kijk naar alternatieven
In het advies aan de minister moedigt de Raad voor de Rechtspraak minister Plasterk aan te kijken naar alternatieven voor het schrappen van de dwangsom uit de Wob. Nu is het zo dat gemeenten binnen zes weken moeten reageren op een Wob-verzoek. Als zij dit niet doen, kunnen indieners een dwangsom eisen die kan oplopen tot 1260 euro.
Goeden lijden onder kwaden
De raad erkent dat mensen misbruik maken van deze regeling door Wob-verzoeken te verhullen in offertes of sollicitatiebrieven. Ook sturen sommige lieden dezelfde verzoeken naar tientallen gemeenten. Na klachten van gemeenten, onder meer verwoordt door de VNG, besloot Plasterk de dwangsom te schrappen uit de Wob. Maar volgens de Raad treft die maatregel ook mensen die geen misbruik van de Wob maken. De goeden lijden onder de kwaden.
Te hoge drempel
De Raad wijst erop dat personen en bedrijven die alleen Wob-verzoeken doen om duidelijkheid te krijgen in een bepaalde situatie door dit wetsvoorstel worden geraakt. Het blijft weliswaar mogelijk rechtstreeks beroep in te stellen tegen het niet tijdig nemen van een besluit over het verstrekken van informatie, maar dit kan voor sommigen een te hoge drempel zijn, oordeelt de Raad. Ook zou een neveneffect kunnen zijn dat overheden minder snel op verzoeken om informatie reageren.
Speciaal formulier
Zelf draagt de Raad als alternatief aan dat de minister in de Wob kan opnemen dat bij omvangrijke verzoeken een langere termijn geldt voor het verstrekken van informatie. Een andere mogelijkheid is een speciaal formulier voor te schrijven voor Wob-verzoeken, zodat mensen geen verkapte Wob-verzoeken meer kunnen doen.
Reacties: 10
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
De Raad gaat in zijn advies ook voorbij aan de mogelijkheid voor een Wob-verzoeker die zich door een bestuursorgaan aan het lijntje voelt gehouden om de bestuursrechter te adiëren (zie artikel I - invoeging art. 12 a Wob - van het Voorstel van wet, zoals het voor consultatie is voorgelegd).
Het ware wenselijk dat degenen die zich tegenstander tonen van het verbreken van de verbinding van de Wob met 'de Wet dwansom en boete bij niet tijdig beslissen' de considerans van de Wob nog eens lezen. Daarin staat dat de Wob voortkomt uit het perspectief op 'goede en democratische bestuursvoering'. Daarmee komt een normdoel naar voren dat in schril contrast staat met slinkse Wob-verzoekjes die kenbaar slechts bedoeld zijn voor eigen geldelijk gewin en niets nobels hebben.
Verkeerd gezien, want de noodlijdende burger draait voor de overheidskosten op via belastingen. Of is graaien d.m.v. misbruik van recht gewoon 'leuk bijverdienen'?
De VNG stelt dat zich medio 2013 ongeveer tweehonderd gemeenten hebben gemeld met vermoedens van oneigenlijk gebruik. Een sterke toename: drie maanden eerder telde de VNG nog slechts tientallen meldingen van gemeenten. Een Gronings onderzoek weerspreekt deze geluiden. Er is wel sprake van een toename van betaalde dwangsommen, maar dat die niet erg groot is. Landelijk gezien gaat het om niet meer dan 400.000 euro in de jaren 2012 en 2013. De vraag is ook of een wetswijziging wel als een goede oplossing kan worden gezien. Daarmee verdwijnt immers ook een belangrijke prikkel voor het bestuur om Wob-verzoeken tijdig af te doen. Goedgezinde burgers en bedrijven worden daar de dupe van. Daarnaast rijst de vraag of misbruik van recht niet een veel breder probleem is, dat zich niet beperkt tot de Wob.
Tijdens de studiemiddag komt o.m. de vraag aan de orde of er niet een voorvraag moet zijn of de wetgever er wel aan te pas moet komen, en of het niet logischer zou zijn eerst te kijken welke mogelijkheden er nu al zijn voor het bestuur en de rechter om misbruik aan te pakken binnen de bestaande wettelijke kaders.