Aanbestedingswet levert alleen maar meer werk op

De nieuwe aanbestedingswet levert na bijna een jaar vooralsnog eerder meer dan minder bureaucratie op, biedt MKB'ers en ZZP'ers niet meer kansen en vergroot nauwelijks de doelmatigheid van de inkoop. Dat concludeert consultancybureau Aeves uit een onderzoek.

Bijna een jaar
De nieuwe aanbestedingswet (AW2012) die per 1 april 2013 van kracht werd, is onder andere bedoeld om kleinere bedrijven en zzp'ers meer kansen te bieden, de administratieve lasten te verlagen, de concurrentie bij overheidsopdrachten beter te regelen en de doelmatigheid te verbeteren. Daar komt vooralsnog niet veel van terecht, concluderen de onderzoekers van Aeves, een consultancybureau voor onder andere inkoop. De wet is vrij soepel geïmplementeerd en de verplichte EMVI-criteria (economisch meest voordelige inschrijving) zijn doorgaans zonder problemen ingevoerd, maar de doelstellingen worden (nog) nauwelijks bereikt. Integendeel, blijkt uit de antwoorden van 232 respondenten, waarvan 133 bij gemeenten.

Kleinere ondernemingen
Slechts een kwart van de gemeentelijke inkopers constateert dat kleinere ondernemingen en zzp'ers meer opdrachten gegund krijgen. Alle overheidssectoren zijn negatief over het behalen van deze doelstelling. Het actief betrekken van het MKB bij aanbestedingsactiviteiten zou kunnen helpen, denken de onderzoekers.

Lasten nemen toe
Wat de administratieve lasten betreft (voor zowel de inschrijver als voor de aanbesteder) lijken de doelstellingen verder weg dan ooit. De administratieve lasten zijn zelfs bij 74 procent van de overheidsorganisaties toegenomen door de nieuwe aanbestedingswet. Die toename bedraagt zelfs meer dan 30 procent in 21 procent van de gevallen. Slechts een procent of zes ziet een afname van de lasten. De weerzin betreft vooral het documenteren en beargumenteren van beslissingen.

Doelmatigheid stijgt niet
Krijgen de inkopers dan meer waar voor het belastinggeld? Ze voelen dat niet echt. 72 Procent van de inkopers ziet weining tot geen doelmatigheidsverbeteringen. En een eenvoudigere afhandeling van klachten - ook een doelstelling van AW2012 , middels simpelere procedures - levert hier niet echt verbetering op. Wel meer bezwaren en langere nota's van inlichtingen.

Meest voordelig
Het werken met EMVI-criteria (in plaats van gunnen op laagste prijs) blijkt administratief belastender te zijn. Van EMVI mag overigens met uitleg afgeweken worden en dat bevelen de onderzoekers dan ook aan. En soms hebben ze te lage drempelbedragen gekozen. "Het risico van het opvragen van slechts één offerte is een hogere prijs voor het product of de dienst. Tot welk bedrag weegt dat risico op tegen de tijdswinst voor de inkoper? Met een goede inkoopprocesanalyse is hier een prima berekening voor te maken."